Tiêm kích tàng hình Su-57 liệu có được cứu khỏi nguy cơ 'chết chìm'?

Tiêm kích tàng hình Su-57 của Nga hết lần này đến lần khác trễ hẹn vì những nguyên nhân khác nhau và có khả năng sẽ không bao giờ được chế tạo hàng loạt như F-22 và F-35 của Mỹ.

Sukhoi Su-57 Felon là loại tiêm kích hai động cơ đa chức năng. Máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm này là kết quả của một chương trình “tổ hợp hàng không triển vọng của lực lượng không quân tiền tuyến".

Chương trình nghiên cứu chế tạo chính thức được khởi xướng vào năm 1999. Mặc dù có lịch sử thiết kế hàng không vũ trụ lâu đời, Su-57 vẫn là máy bay đầu tiên của Nga được xây dựng với công nghệ tàng hình.

Có khả năng thực hiện cả không chiến, tấn công mặt đất và trên biển, đây rõ ràng là chiếm tiêm kích đáng gờm. Để xứng đáng với phân loại thế hệ thứ năm, Su-57 tích hợp khả năng tàng hình, siêu hành trình, hệ thống điện tử hàng không tiên tiến...

Có thể hiểu, việc phát triển một loại máy bay mới và tiên tiến như Su-57 cần nhiều thời gian và nguồn lực. Để thử nghiệm các hệ thống và khái niệm mới, Sukhoi thường dựa vào các khung máy bay hiện có.

Ví dụ, Su-47 được sử dụng để thử nghiệm khoang chứa vũ khí bên trong; còn Su-27M nhận vai trò nền tảng cho động cơ và hệ thống điều khiển bay cho chiếc chiến đấu cơ mới.

Đến năm 2004, Su-57 (được gọi là T-50 trong quá trình thử nghiệm) đã có thiết kế và hình dáng như hiện nay và được Bộ Quốc phòng Nga phê duyệt. Máy bay nguyên mẫu đã được phát triển để bay thử nghiệm.

Su-57 được dự kiến sẽ thực hiện chuyến bay đầu tiên vào năm 2007, nhưng các vấn đề mà người Nga ban đầu cố giữ bí mật đã khiến mốc thời gian nói trên bị trì hoãn, năm này qua năm khác, thậm chí Su-57 vẫn không bay cho tới tận năm 2009.

Sang tới năm 2010, người Nga thừa nhận rằng "các vấn đề với động cơ đã gây ra sự chậm trễ - nhưng chuyến bay đầu tiên vẫn sẽ diễn ra ngay trong năm nay".

Chuyến bay đầu tiên sẽ không diễn ra cho đến tháng 1 năm 2010, khi phi công thử nghiệm Sergey Bogdan điều khiển chiếc Su-57 trên không 47 phút. Từ đó chương trình chuyển động chậm dần.

Trong 6 nguyên mẫu tạo ra ban đầu, họ nhận ra khung máy bay bị nứt trong quá trình thử nghiệm. Những khiếm khuyết về cấu trúc đã được giải quyết, khi Su-57 được thiết kế lại bằng vật liệu composite tăng cường, đuôi dài hơn và sải cánh lớn hơn một chút.

Ngay cả khi thiết kế lại, chương trình Felon vẫn gặp khó khăn, chỉ một số ít Su-57 được đưa vào sử dụng. Nga khẳng định dự án vẫn đang đi đúng hướng, mặc dù quá chậm và quá hạn nhiều lần.

Theo kế hoạch, Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga sẽ nhận được 22 máy bay chiến đấu Su-57 vào cuối năm 2024 và số lượng của chúng sẽ tăng lên 76 chiếc vào năm 2028, nhưng mốc thời gian trên khó mà thành hiện thực.

Hiện tại mới chỉ có 4 chiếc Su-57 từ dây chuyền sản xuất hàng loạt vào biên chế Không quân Nga. Trong thời gian tới, Moskva khó lòng đẩy nhanh tiến độ do chịu ảnh hưởng nặng nề từ những lệnh trừng phạt.

Trong tiêm kích Su-57 của Nga được cho là có rất nhiều chip công nghệ cao do nước ngoài sản xuất, khó khăn này là không dễ để vượt qua đối với Nga.

Ngay cả tham vọng xuất khẩu phiên bản Su-57E cũng được đánh giá là gặp quá nhiều khó khăn, bởi không quốc gia nào muốn mình trở thành đối tượng phải chịu các biện pháp trừng phạt của Mỹ.

Nga chỉ có thể trông chờ vào hai quốc gia duy nhất cho tới lúc này không ngại Đạo luật CAATSA của Mỹ là Ấn Độ và Trung Quốc, tuy nhiên cả New Delhi lẫn Bắc Kinh đều nhiều lần khẳng định họ không quan tâm tới Felon.

Trước tình hình trên, nguy cơ tiêm kích tàng hình Su-57 rơi vào tình trạng "chết chìm" là rất rõ ràng, nó khó lòng đạt tới vị thế như F-22 và F-35 của Mỹ, thậm chí còn không so sánh được với J-20 do Trung Quốc sản xuất.