Tiêm kích Eurofighter Typhoon 'nối gót' Mirage 2000-5 tới Ukraine?

"Tiêm kích Eurofighter Typhoon chưa thể, ít nhất là trong ngắn hạn, giúp tăng cường sức mạnh cho Không quân Ukraine, bởi vì lựa chọn chuyển giao nhanh vẫn chưa được triển khai".

Bộ trưởng Quốc phòng Anh - ông Luke Pollard khi trả lời trước quốc hội về câu hỏi liên quan đến khả năng cung cấp tiêm kích Eurofighter Typhoon loại biên cho Ukraine đã nhấn mạnh lựa chọn này vẫn chưa được xem xét.

Vướng mắc lớn là tiêm kích Eurofighter Typhoon phiên bản Tranche 1, tức là lô sản xuất đầu tiên và cũ nhất vẫn đang được Không lực Hoàng gia sử dụng. Dự kiến 26 chiếc sẽ ngừng hoạt động vào năm 2025 và 4 chiếc khác phục vụ cho đến năm 2027.

Cần lưu ý ngay rằng kịch bản cung cấp máy bay ngừng hoạt động cho Ukraine đã được nói tới lần đầu tiên vào tháng 12/2023, nhưng khi đó London giữ quan điểm nên tập trung mọi nguồn lực vào việc hỗ trợ những chiếc F-16 của Ukraine, tránh gánh nặng hậu cần không cần thiết.

Nhưng hiện nay đã có diễn biến mới, khi Pháp thông báo và đã tiến hành bàn giao cho Ukraine tiêm kích Mirage 2000-5, đây là loại chiến đấu cơ mà Paris đang loại biên để thay thế bằng Rafale.

Mặc dù vậy có một chi tiết cần lưu ý đó là vào tháng 9/2024, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine - ông Rustem Umerov tiết lộ những các cuộc tham vấn đang được tiến hành liên quan đến việc tiếp nhận Eurofighter Typhoon.

Xét một cách khách quan, những cuộc đàm phán như vậy có thể diễn ra với một vài quốc gia khác cũng sử dụng loại tiêm kích này, ví dụ như Đức, Ý hoặc Tây Ban Nha, không nhất thiết phải là Anh.

Tuy nhiên bất ổn gần đây trong quan hệ giữa châu Âu và Mỹ cũng có thể khiến London phải xem xét lại quyết định của mình. Đặc biệt khi Washington đã dừng cung cấp vũ khí cho Ukraine trong một tuần, làm dấy lên lo ngại về khả năng bảo dưỡng đối với phi đội F-16.

Trước tình hình trên, ông Luke Pollard nhắc lại: "Bộ Quốc phòng Anh đã nhiều lần đánh giá những ưu và nhược điểm của việc cung cấp cho Ukraine tiêm kích Eurofighter Typhoon Tranche 1".

"Sau khi thảo luận chi tiết với chính phủ Ukraine, Anh đã quyết định tập trung vào việc hỗ trợ chuyển giao F-16 lấy từ các nước châu Âu, cung cấp đào tạo bay cơ bản và ngôn ngữ cho các kỹ thuật viên cũng như phi công để làm việc với chiếc chiến đấu cơ này".

Bộ trưởng Quốc phòng Pollard cũng thông báo về việc 24 phi công Ukraine đã trải qua khóa đào tạo chuyên sâu có tên gọi "Fast Jet Lead-in" dưới sự hướng dẫn của các giảng viên Không lực Hoàng gia.

"Fast Jet Lead-in" là một loại hình đào tạo lái máy bay phản lực dành cho phi công chiến đấu. Hiện tại tổng số phi công Ukraine được đào tạo tại Anh đã lên tới 200 người và con số có thể tăng thêm trong tương lai gần.

Vấn đề nữa cần nhắc tới đó là lập trường của London về tiêm kích Eurofighter Typhoon, ngay cả đối với những chiếc đang phục vụ trong không quân nước này, hiện vẫn chưa có gì chắc chắn.

Không lực Hoàng gia Anh hiện chưa đặt mua máy bay chiến đấu thế hệ mới nhằm thay thế loại Eurofighter Typhoon Tranche 1, từ đó thổi bùng lo ngại về việc mất năng lực và khả năng sản xuất tiêm kích thế hệ 6 Tempest.

Ý kiến trên được củng cố bởi thực tế đó là nếu không có đơn đặt hàng mới, nhà máy tại Anh - nơi lắp ráp tiêm kích Eurofighter Typhoon sẽ đứng trước nguy cơ đóng cửa.