Tia lazer có thể làm mù mắt phi công nhưng không có chế tài xử lý!

ANTĐ - Mặc dù hành vi chiếu tia lazer vào sân bay có thể gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, như làm phi công xao lãng trong quá trình cất/hạ cánh tàu bay, gây tổn thương mắt phi công và hậu quả là cả chuyến bay bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Song, ông Đinh Việt Sơn, Phó Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam, đến nay vẫn chưa có chế tài, quy định xử phạt cho hành vi này.

Nguồn phát lazer có thể từ các sự kiện ngoài trời gần sân bay

Liên quan đến việc trong tháng 6-2016 liên tiếp xảy ra các vụ chiếu tia lazer vào sân bay Nội Bài, uy hiếp hoạt động an toàn bay, ông Đinh Việt Sơn, Phó Cục trưởng Cục Hàng không cho biết: “Việc chiếu tia laze vào tàu bay khi đang cất hoặc hạ cánh như các vụ việc nêu trên tuy chưa gây hậu quả nghiêm trọng nhưng có thể gây tổn thương mắt phi công, làm mất phương hướng, mất quyền kiểm soát tạm thời tàu bay, uy hiếp nghiêm trọng an toàn hàng không dân dụng, vi phạm các quy định của quốc tế và Việt Nam về bảo đảm an ninh, an toàn hàng không dân dụng”.

Cũng theo ông Đinh Việt Sơn, vụ việc chiếu tia lazer vào khu vực sân bay được phát hiện lần đầu tiên ở  sân bay Pleiku (Gia Lai), khi  tàu bay của Vietnam Airlines hạ cánh, đã xảy ra tình trạng buồng lái bị chiếu ánh sáng lazer gây chói mắt phi công đang điều kiển tàu bay. Ngay sau đó, tổ bay đã báo cáo lại, cảng vụ hàng không Plieku đã kiểm tra, nhưng không phát hiện đối tượng gây ra sự việc.

Đèn lazer có thể gây tổn thương mắt phi công, làm mất kiểm soát máy bay tạm thời (ảnh minh họa)

Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế ICAO đã khuyến cáo các quốc gia ngăn ngừa việc sử dụng đèn lazer làm ảnh hưởng hoạt động bay, quy định vùng bảo vệ cho hoạt động bay với chỉ số các mức phát xạ tối đa của các chùm lazer được 50nW/cm2 với bán kính 9300m, tính từ hai đầu đường cất hạ cánh và tới độ cao 600m.

Đối với các hoạt động hàng không, lazer chiếu vào buồng lái trong quá trình máy bay hạ cánh gây mất tập trung và xao lãng. Nguy cơ này đã được Cục quản lý hàng không Liên bang (FFA) Hoa Kỳ nhận thức rất rõ ràng. FFA đã hướng dẫn cho phi công xử lý trường hợp đặc thù này.

Theo lãnh đạo Cục Hàng không, các vụ chiếu tia lazer vào sân bay thời gian qua ở Việt Nam đến nay chưa ghi nhận gây ra hậu quả gì. Tuy nhiên, việc sử dụng tia lazer đã được quy định trong Pháp lệnh số 16/2011/UBTVQH12 ngày 30/6/2011 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ.

Cụ thể, khoản 9, điều 3 của Pháp lệnh quy định rõ, công cụ hỗ trợ gồm: “Các loại súng dùng để bắn đạn nhựa, đạn cao su, hơi cay, hơi ngạt, chất độc, chất gây mê, từ trường, la-de, pháo hiệu và các loại đạn sử dụng cho các loại súng này”. Khoản 4 điều 4 quy định: “Người sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ phải được huấn luyện về chuyên môn và kiểm tra định kỳ về kỹ năng sử dụng.”

Về nguồn gốc của tia lazer chiếu vào sân bay Nội Bài trong thời gian gần đây, ông Sơn cho rằng, có thể xuất phát từ những hoạt động tổ chức sự kiện ngoài trời ở các khu vực dân cư gần sân bay. Các đơn vị đã sử dụng đèn lazer công suất lớn, chuyên dụng, chiếu thẳng lên trời.

“Có khi bản thân đơn vị tổ chức, người sử dụng cũng không biết việc sử dụng tia lazer như vậy gây ảnh hưởng đến an toàn bay. Do đó, vào tháng 3-2016, Ủy ban An ninh hàng không dân dụng quốc gia đã có Chỉ thị yêu cầu các địa phương có sân bay vào cuộc, tuyên truyền cho người dân gần khu vực sân bay hiểu và hạn chế sử dụng loại tia này”, ông Sơn thông tin.

Sử dụng đèn lazer gần sân bay phải xin phép

Mặc dù hành vi chiếu tia lazer vào sân bay có thể gây hậu quả nghiêm trọng, như làm phi công xao lãng trong quá trình cất/hạ cánh tàu bay, gây tổn thương mắt phi công và hậu quả là cả chuyến bay bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Song, theo ông Sơn, đến nay vẫn chưa có chế tài, quy định xử phạt cho hành vi này.

“Khi xây dựng luật thì chưa xuất hiện hành vi này nên các nhà làm luật cũng không thể lường hết để đưa vào luật được. Tuy nhiên, tới đây, Cục Hàng không và các bộ, ngành liên quan cũng sẽ xem xét, sửa đổi lại Nghị định 147/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng, bổ sung hành vi này vào quy định xử phạt vi phạm”, ông Sơn cho biết.

Trước mắt, lãnh đạo Cục Hàng không cho rằng, các địa phương có sân bay cần thực hiện tốt và nghiêm Chỉ thị về việc phòng, chống sử dụng đèn chiếu lazer uy hiếp an toàn hoạt động bay hàng không dân dụng của Ủy ban An ninh hàng không dân dụng quốc gia ban hành vào tháng 3 vừa qua.

Theo đó,  các Ban chỉ huy khẩn nguy hàng không địa phương, các cảng hàng không, sân bay, các cơ quan đơn vị có liên quan rà soát và có biện pháp khuyến cáo, tổ chức, cá nhân xung quanh khu vực sân bay không sử dụng đèn chiếu tia lazer gây nguy hiểm cho hoạt động bay.

Đồng thời, phải xây dựng kế hoạch tuyên truyền về nguy hại của việc sử dụng tia lazer chiếu vào tàu bay khi đang trong quá trình cất/hạ cánh, các quy định của pháp luật về quản lý sử dụng tia lazer…

Đặc biệt, các tổ chức, cá nhân khi tổ chức các sự kiện gần khu vực cảng hàng không, sân bay có sử dụng các loại đèn chiếu lazer phải xin phép chính quyền địa phương, cơ quan có thẩm quyền và thông báo với nhà chức trách hàng không tại cảng hàng không, sân bay đó.  

Một số vụ việc chiếu tia lazer vào sân bay Nội Bài

* Hồi 19 giờ 40 phút ngày 2/6, khi đang thực hiện nhiệm vụ bay huấn luyện một số chuyến bay quân sự-Trung đoàn 921 phát hiện có hiện tượng sử dụng đèn chiếu tia lazer tại khu vực xã Mai Đình, phía Tây Nam Cảng hàng không quốc tế Nội Bài.

* Vào lúc 22 giờ 4 phút ngày 11/6, tổ bay VN7168, chặng bay Đà Nẵng-Hà Nội đang thực hiện hành trình từ Đông sang Tây để tiếp cận hạ cánh phát hiện có đèn chiếu tia laze hướng 280 độ về phía Tây, cách Cảng hàng không quốc tế Nội Bài khoảng 40km.

* Hồi 21 giờ 50 phút ngày 12/6, tổ bay VN 1554, chặng bay Cam Ranh-Hà Nội, khi đang tiếp cận hạ cánh phát hiện tại vị trí khoảng 5-6 km cách đầu đường cất hạ cánh 11R (từ phía bên phải trục đường cất hạ cánh 11R khoảng 300m, lúc tàu bay đang ở độ cao khoảng 365,76 m) có hiện tượng đèn laze màu xanh chiếu lên buồng lái, phi công điều khiển tàu bay hạ cánh an toàn.

* Mới đây, vào lúc 20 giờ 39 phút ngày 14/6, tổ bay VJ174, chặng bay Thành phố Hồ Chí Minh-Hà Nội phát hiện có đèn laze màu xanh chiếu vào tàu bay vị trí hướng 265 độ, cách Đài chỉ huy Nội Bài khoảng 27km về phía Tây.