Thổ Nhĩ Kỳ có thể kích hoạt việc 'phá vỡ' NATO

Lập trường của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc mở rộng khối quân sự lớn nhất thế giới có thể dẫn tới việc phá vỡ NATO, Nhà báo người Mỹ Mark Episkopos cho biết trong bài phân tích đăng trên tờ National Interest.

Các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ đã công khai tuyên bố rằng họ sẽ chặn đơn xin gia nhập Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương của Phần Lan và Thụy Điển. Như Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã nói, đất nước của ông không thể chấp thuận sự gia nhập của các quốc gia này.

Lý do là bởi họ ủng hộ Đảng Công nhân Kurdistan (được xem là một tổ chức khủng bố ở Thổ Nhĩ Kỳ), đồng thời áp đặt các lệnh trừng phạt đối với tổ hợp công nghiệp - quân sự Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 2019.

Ngoài ra, ông Erdogan cũng nhấn mạnh rằng phái đoàn Phần Lan và Thụy Điển sẽ không thể thuyết phục Ankara thay đổi ý định, đồng thời khuyến cáo không nên lãng phí thời gian cho những chuyến đi vận động.

Chuyên gia Episkopos cho biết: “Thổ Nhĩ Kỳ đang tỏ ra cứng rắn trước những nỗ lực của Phần Lan và Thụy Điển để trở thành thành viên NATO".

Như tác giả đã lưu ý, Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra những tuyên bố táo bạo như vậy phần lớn là do họ nhận thức được vị trí thuận lợi của mình trong Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương.

Thổ Nhĩ Kỳ có quân đội lớn thứ hai trong NATO và chiếm một vị trí địa chính trị quan trọng do vị trí địa lý đặc biệt. Tận dụng lợi thế này, Ankara thậm chí có thể duy trì quan hệ với Moskva ngay cả khi phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn.

“Thổ Nhĩ Kỳ là một trong số ít thành viên NATO theo đuổi chính sách trung lập liên quan đến hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine. Kể từ đó, Ankara đã tìm cách trở thành người hòa giải bằng cách tổ chức một số vòng đàm phán hòa bình", ông Episkopos nhấn mạnh.

Quan điểm không thể lay chuyển của Thổ Nhĩ Kỳ có tác động bất lợi đối với sự thống nhất của NATO, trái ngược với những gì ban lãnh đạo của tổ chức này thường xuyên tuyên bố.

Theo nhà phân tích, có một số quốc gia châu Âu không đồng ý với việc Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO. Cũng chính những nước này có thái độ tiêu cực đối với cuộc chiến kinh tế chống lại Nga. Chính sách của ông Erdogan có thể kích động sự chia rẽ giữa các thành viên của Liên minh.

Ông Mark Episkopos viết: “Những nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ ngăn Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO có thể khuyến khích các quốc gia khác, bao gồm Hungary và Croatia đưa ra lập trường cứng rắn hơn chống lại sự mở rộng của khối quân sự.

Điều đáng chú ý là Tổng thống Croatia - ông Zoran Milanovic cũng đã tuyên bố ý định phản đối việc đưa các nước vùng Scandinavia vào NATO.

Được biết ông Milanovic sẽ không thay đổi ý định của mình cho đến khi luật bầu cử ở Bosnia và Herzegovina thay đổi. Đáng chú ý là Croatia vạch ra lập trường của mình chỉ sau bài phát biểu của Thổ Nhĩ Kỳ.

Đồng thời, không có hiểu biết rõ ràng về chính xác những gì mà giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ muốn đạt được: nhượng bộ từ phương Tây trong một số vấn đề, hay đơn giản là không muốn nhìn thấy Phần Lan và Thụy Điển trong khối quân sự.

Theo cựu Thủ tướng Phần Lan Alexander Stubb, những người ủng hộ việc mở rộng NATO sẽ có các cuộc làm việc và tiếp xúc ngoại giao không chính thức nhưng đầy nghiêm túc đối với Ankara.

“Tôi đoán rằng sẽ có một cuộc vận động ngoại giao hậu trường trong vài ngày tới và có thể mọi vướng mắc sẽ được giải quyết”, ông Stubb dự đoán.