Giá gas phập phù tác động đến đời sống của người tiêu dùng (ảnh minh hoạ)
Quá nhiều đầu mối kinh doanh gas
Trên thị trường gas hiện nay đang có quá nhiều thương nhân tham gia kinh doanh. Một doanh nghiệp thuộc chi hội gas miền Nam phản ánh: “Gần trăm công ty đầu mối tự lập, chẳng có ai kiểm tra xử lý, đầu mối hỗn loạn thì không thể có thị trường ổn định. Bộ Công Thương quy định gas là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, nhưng chỉ quy định các Sở Công thương cấp giấy đủ điều kiện cho các cửa hàng gas và trạm chiết nạp gas, không quy định đơn vị nào cấp giấy đủ điều kiện cho các thương nhân đầu mối”. Tình trạng này làm nảy sinh nhiều gian lận thương mại, ảnh hưởng đến các thương hiệu có uy tín và quyền lợi của người tiêu dùng.
Theo đại diện Hiệp hội Gas Việt Nam, hiện nay ai cũng có thể mở cửa hàng kinh doanh gas và xong thủ tục chỉ trong một ngày. “Chúng tôi rất mong mỏi có thị trường gas lành mạnh để giúp cho doanh nghiệp, người tiêu dùng có lợi, Nhà nước đỡ thất thu thuế”- ông Trần Trọng Hữu chia sẻ.
Giải đáp băn khoăn của doanh nghiệp, ông Nguyễn Lộc An - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, theo quy định tại Nghị định số 59/2006/NĐ-CP ngày 12-6-2006 của Chính phủ, khí dầu mỏ hóa lỏng (LPG) là mặt hàng kinh doanh phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh. Nhưng để giảm bớt các loại “giấy phép con”, giảm phiền hà cho các thương nhân nên Nghị định 107/2009/NĐ-CP quy định cấp 2 loại giấy là chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, chế biến LPG và giấy chứng nhận đủ điều kiện đối với trạm nạp LPG vào chai (hoặc cửa hàng bán LPG; trạm cấp LPG; trạm nạp LPG vào ôtô). Các hoạt động khác không cần thiết phải cấp giấy phép mà chỉ cần quy định đủ điều kiện hoạt động kinh doanh ở từng khâu. Tuy nhiên, lãnh đạo Vụ Thị trường trong nước thừa nhận, thực tế kinh doanh gas thời gian qua đã phát sinh một số vấn đề cần nghiên cứu, sửa đổi hoặc thay thế trong Nghị định 107.
Lợi nhuận kinh doanh gas khoảng 0,5%?
Một vấn đề khác liên quan đến mặt hàng gas được đông đảo người dân quan tâm là giá cả và chất lượng gas. Dư luận nghi vấn, dường như Nhà nước chưa kiểm soát được giá gas và việc PV Gas chiếm thị trường lớn có thể dẫn đến độc quyền? Ông Trần Trọng Hữu cho biết: “Các doanh nghiệp kinh doanh lớn như Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN), lợi nhuận kinh doanh gas thấp, chỉ khoảng 0,5% doanh thu. Thị trường kinh doanh gas đang cạnh tranh khốc liệt bằng chi phí kinh doanh chứ không phải là giá đầu vào. Người tiêu dùng được hưởng lợi rất nhiều”. Đại diện Hiệp hội Gas giải thích thêm, hầu như giá gas chỉ điều chỉnh 1 tháng 1 lần. Trong năm 2012, giá gas bán lẻ được điều chỉnh tăng 8 lần, giảm 6 lần theo giá thế giới. Do đó, diễn biến giá LPG thời gian qua được vận hành theo cơ chế thị trường và diễn biến giá theo thế giới. Tất cả hợp đồng mua bán gas về thị trường Việt Nam ký theo tháng, ký hợp đồng trong suốt thời gian dài chứ không đàm phán mua được giá. Doanh nghiệp gas hiện nay thường xuyên phải tìm cách giảm giá để bán hàng tồn kho, nên lãi rất thấp.
Liên quan đến vấn đề độc quyền, ông Nguyễn Lộc An cho hay, nếu tính cả nguồn trong nước và nguồn nhập khẩu, PV Gas hiện cung cấp được trên 70% nhu cầu cả nước. “PV Gas không phải độc quyền mà PV Gas thuộc nhóm thống lĩnh thị trường. Luật Cạnh tranh cũng đề cập vấn đề quy định những mặt hàng nào mà công ty đã chiếm lĩnh thị trường hoặc chiếm 30% trở lên thì thuộc nhóm thống lĩnh nhưng không phải giải tán hoặc chia sẻ”- ông Nguyễn Lộc An nói.
Cấp phép quá dễ dãi
Ông Trần Trọng Hữu - Phó Tổng thư ký Hiệp hội gas Việt Nam cho biết: “Tôi thấy không có nước nào trong khu vực Đông Nam Á mà thị trường kinh doanh gas lại lộn xộn như ở Việt Nam. Đây là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, liên quan đến tính mạng của người sử dụng mà cấp phép kinh doanh gas quá dễ dàng, trong khi chưa có chế tài rõ ràng”.
