Somalia khởi tố vụ án làm chết người vì hủ tục lần đầu tiên trong lịch sử

ANTD.VN - Các cơ quan chức năng Somalia quyết định khởi tố vụ án cắt âm vật (FGM) dẫn đến cái chết của bé gái 10 tuổi ngày 14-7. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Somalia tiến hành khởi tố vụ án vì lý do này. Tại Somalia, 98% phụ nữ và trẻ em gái trải qua FGM - tỷ lệ cao nhất trên thế giới.

Lưỡi dao và bột chống chảy máu được sử dụng phổ biến trong hủ tục ở Somalia

Hủ tục không phải là một phần của văn hóa 

Phát biểu tại Hội nghị về FGM do Chiến dịch truyền thông toàn cầu kết thúc FGM và Ifrah tổ chức tại Thủ đô Mogadishu ngày 25-7, luật sư Ahmed Ali Dahir cho biết, một nhóm gồm 10 nhà điều tra đã tiến hành lấy lời khai cha mẹ Deeqa Dahir Nuur - nạn nhân thiệt mạng trong vụ làm FGM và người trực tiếp thực hiện FGM cho cô bé. “Chúng tôi đã sẵn sàng đưa vụ việc ra tòa. Tất cả sẽ được đưa ra ánh sáng của pháp luật”, luật sư Ahmed Ali Dahir nói.

Ngày 14-7-2018, cùng với các chị em gái, Deeqa được mẹ đưa đến làng Olol, bang Galmudug để thực hiện FGM. Không may mắn, Deeqa đã bị đứt mạch máu. Em được đưa đến bệnh viện điều trị nhưng tử vong 2 ngày sau đó vì mất quá nhiều máu. Một nhà báo Somalia - người đầu tiên đưa tin về sự việc kể lại rằng, cô biết Deeqa chết khi người họ hàng của em hỏi xin thùng chứa thi thể Deeqa để mang đi chôn cất. Khi đó, nhà báo đã đến bệnh viện để kiểm chứng thông tin và đăng tải sự việc lên mạng xã hội Twitter. 

Phó Thủ tướng Mahdi Mohamed Gulaid - người cũng tham dự sự kiện phát biểu: “Không thể chấp nhận rằng, trong thế kỷ XXI, FGM vẫn tiếp tục diễn ra ở Somalia. Hủ tục đó không phải là một phần của văn hóa chúng ta. Các công tố viên và các nhà điều tra hình sự đã tới Galmudug - nơi diễn ra sự việc để thu thập chứng cứ. Việc truy tố những người liên quan đến cái chết của Deeqa sẽ truyền đi một thông điệp mạnh mẽ trên toàn quốc. Đây thực sự là một khoảnh khắc quyết định của Somalia”. 

Việc khởi tố vụ án hình sự nhận được sự ủng hộ của nhiều nhà hoạt động nhân quyền trên khắp thế giới. Nhà hoạt động nhân quyền Ifrah Ahmed (26 tuổi) - người sống sót sau FGM nói rằng, mọi người đều cảm thấy bất ngờ và vô cùng vui mừng. Trước đây, nhiều chiến dịch nhằm kết thúc FGM được tổ chức ở Somalia nhưng dưới áp lực của các nhóm bảo thủ và tôn giáo, chưa có hình phạt thích đáng với người tiến hành FGM.

Bạo lực cực đoan không được dung thứ 

Brendan Wynne của Tổ chức từ thiện hỗ trợ các nhóm chống FGM trên toàn thế giới nói: “Tôi thực sự xúc động khi các cơ quan chức năng đã có hành động kịp thời sau cái chết của cô bé 10 tuổi. Mặc dù không có luật chống FGM hiệu quả ở Somalia nhưng chúng tôi hy vọng, việc truy tố có thể gửi đi thông điệp rằng, hình thức bạo lực cực đoan này sẽ không còn được dung thứ nữa. Những cô gái Somalia đang chết vì FGM. Không có lý do gì để FGM tồn tại trong thời đại này”. 

Hầu hết các cô gái ở Somalia trải qua hình thức cắt âm vật ở độ tuổi từ 5 đến 9. Hoạt động này thường được thực hiện bởi nữ hộ sinh chưa qua đào tạo. Họ sử dụng dao, dao cạo hoặc kính vỡ để cắt âm vật phụ nữ. Thực tế cho thấy, ở Somalia, những biến chứng từ FGM nói chung hiếm khi được thông tin trên các phương tiện truyền thông. Theo các chuyên gia luật pháp, mặc dù Somalia không có luật pháp cụ thể hình sự hóa FGM nhưng người vi phạm có thể bị truy tố dưới tội danh làm hại người khác.

Maggie O’Kane, Giám đốc Chiến dịch truyền thông toàn cầu kết thúc FGM nhận định, đây là bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống FGM ở Somalia nhưng để kết thúc hoàn toàn hủ tục này vẫn là chặng đường chông gai ở phía trước. “Chúng ta sẽ được chứng kiến cuộc tranh luận khốc liệt ở Somalia khi vụ việc bị truy tố. Nhìn chung, cuộc chiến với FGM vẫn còn rất nan giải ở Somali”, Maggie O’Kane nói.