Nghị viện châu Âu thông qua Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) với Việt Nam: Châu Âu và Việt Nam cùng mở ra cơ hội và những lợi ích mới

ANTD.VN - Nghị viện châu Âu thông qua Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) đánh dấu một cột mốc quan trọng trong chặng đường 30 năm phát triển quan hệ đối tác và hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU). 

Ngày 12-2, Nghị viện châu Âu (EP) đã bỏ phiếu về Hiệp định thương mại tự do (EVFTA) và Hiệp định bảo hộ đầu tư (EVIPA) giữa Liên minh châu Âu (EU) và Việt Nam. Kết quả, EP đã thông qua EVIPA với tỉ lệ phiếu 407/188/53 (phiếu thuận, phiếu chống và phiếu trắng).  EVFTA được thông qua với tỉ lệ phiếu 401/192/40. Đây là Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đầu tiên được EP khóa mới xem xét phê chuẩn. 

EVFTA được kỳ vọng là cú hích lớn cho xuất khẩu của Việt Nam, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là các mặt hàng nông, thủy sản cũng như những mặt hàng Việt Nam vốn có nhiều lợi thế cạnh tranh. Theo thỏa thuận, Việt Nam sẽ giảm 65% thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ EU ngay khi EVFTA có hiệu lực. Phần còn lại sẽ được xóa trong giai đoạn 10 năm. Ngoài ra, EU sẽ giảm hơn 70% thuế quan đối với hàng hóa Việt Nam ngay sau khi hiệp định có hiệu lực, phần còn lại sẽ được xóa thuế trong 7 năm tiếp theo. 

EVFTA và EVIPA được ký ngày 30-6-2019 tại Hà Nội, là các Hiệp định thương mại tự do và bảo hộ đầu tư có mức độ cam kết sâu rộng, toàn diện, bao quát các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư và các vấn đề phát triển bền vững. Theo nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Hiệp định EVFTA và EVIPA dự kiến sẽ giúp GDP của Việt Nam tăng thêm 4,6% và xuất khẩu sang EU tăng thêm 42,7% vào năm 2025. Ủy ban châu Âu ước tính GDP của EU sẽ tăng thêm 29,5 tỷ USD và xuất khẩu sang Việt Nam tăng 29% vào năm 2035.

Các cam kết rộng và sâu về đầu tư sẽ thay thế các hiệp định đầu tư song phương (BIT) giữa Việt Nam và các nước thành viên EU giúp Việt Nam tiếp tục đổi mới cơ cấu kinh tế, hoàn thiện thể chế và môi trường kinh doanh, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư EU kinh doanh tại Việt Nam.

 “Mức cam kết trong EVFTA có thể coi là mức cam kết cao nhất mà Việt Nam đạt được trong các Hiệp định thương mại đã được ký kết cho tới nay. Điều này càng có ý nghĩa khi hiện nay, mới chỉ hơn 42% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU được hưởng mức thuế GSP 0%. Trong bối cảnh hiện nay, các mặt hàng Việt Nam gặp khó khăn về thị trường khi xảy ra dịch virus Covid-19. Đặc biệt, các mặt hàng như nông sản, da giày, dệt may… đang gặp khó khăn, EVFTA càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Cùng với những cơ hội về thương mại, EVFTA kỳ vọng sẽ mở ra nhiều cơ hội về đầu tư, hợp tác mới cho doanh nghiệp hai bên. Song song với đó là những thách thức lớn đòi hỏi Việt Nam phải vượt qua. Khả năng đưa Hiệp định vào thực thi sẽ rất nhanh. Việt Nam đợi tới kỳ họp tới tháng 4-5, Chủ tịch nước sẽ đưa ra trình Quốc hội và Hiệp định này được Việt Nam thông qua từ tháng 5 thì tháng 7 sẽ được đưa vào thực thi”.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh (Phát biểu tại cuộc họp báo của Bộ Công Thương thông tin về EVFTA chiều tối 12-2)

Xóa bỏ gần 99% các dòng thuế và rào cản thương mại giữa Việt Nam và EU

Theo Chủ tịch EuroCham Nicolas Audier, bước tiếp theo và cũng là cuối cùng trước khi EVFTA có thể đi vào hiệu lực đó là cuộc bỏ phiếu của Quốc hội Việt Nam. EVFTA sẽ xóa bỏ gần 99% các dòng thuế và rào cản thương mại giữa Việt Nam và EU. Hai phần ba (tương đương khoảng 65%) giá trị hàng hóa xuất khẩu từ EU và 71% hàng xuất khẩu từ Việt Nam sẽ được tự do hóa ngay tại thời điểm Hiệp định có hiệu lực. Những dòng thuế còn lại sẽ được bãi bỏ theo lộ trình mười năm tới. EVFTA cũng bao gồm các quy định quan trọng về bảo vệ môi trường và quyền lao động, giúp Việt Nam hài hòa giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững gắn với bảo vệ môi trường.

Việt Nam lần đầu tiên vươn lên trở thành nước đi đầu

Với Hiệp định EVFTA, Việt Nam là nước đang phát triển đầu tiên ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương có quan hệ thương mại tự do với EU. Điều này khẳng định vai trò và vị thế địa - chính trị quan trọng của Việt Nam trong khu vực, khẳng định Việt Nam - từ quốc gia đi sau trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, lần đầu tiên đã vươn lên trở thành nước đi đầu.

Hiện nay, EU là một trong số thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này năm 2019 đạt 41,48 tỷ USD và nhập khẩu đạt 14,91 tỷ USD. Do vậy, Hiệp định sẽ giúp chúng ta có điều kiện thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường, thu được giá trị gia tăng cao hơn thông qua việc thiết lập các chuỗi cung ứng mới.

Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình chính trị - an ninh thế giới và khu vực đang thay đổi nhanh chóng, diễn biến phức tạp, Hiệp định EVFTA vừa giúp Việt Nam có điều kiện nâng cao nội lực để ứng phó, vừa giúp củng cố vị thế để thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa đi đôi với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh.

Theo quy định của EU, Hiệp định EVFTA sẽ cần được Hội đồng châu Âu phê duyệt để có hiệu lực. Hiệp định sẽ có hiệu lực vào ngày đầu tiên của tháng thứ hai sau khi hai bên thông báo cho nhau về việc đã hoàn tất thủ tục trong nước hoặc vào một thời điểm khác do hai bên thống nhất.

Về phía Việt Nam, Chính phủ cũng đang đẩy nhanh việc thực hiện các quy trình, thủ tục trong nước để hai Hiệp định này sớm được Quốc hội phê chuẩn. Song song với việc hoàn tất các thủ tục phê chuẩn, công tác chuẩn bị cho việc thực thi Hiệp định cũng đã được tiến hành.

Hà Linh