[ẢNH] S-400 được minh oan và thân phận của nước nhỏ tại chiến trường Syria

Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) cho biết phòng không Syria đã phóng tên lửa vào máy bay chiến đấu nước này, ngay lập tức Israel điều chiến đấu cơ phá hủy một tiểu đoàn tên lửa S-200 của Syria.

Vụ việc xảy ra ngày 16-10-2017, khi lực lượng phòng không Syria bắn một quả tên lửa vào máy bay chiến đấu của Israel đang bay trên vùng trời Lebanon.

Theo IDF, quả đạn tên lửa phòng không của Syria không bắn trúng mục tiêu. Dường như ngay lập tức không quân Israel điều máy bay tiêu diệt một khẩu đội tên lửa phòng không S-200 này ở phía đông Damascus.

Ông Ronen Manlis - Người phát ngôn lực lượng phòng vệ Israel tuyên bố: "Nếu tiếp tục có bất cứ vũ khí phòng không nào bắn đi ngắm vào các mục tiêu quân sự, chúng tôi sẽ đáp trả tương tự như hiện nay".

Việc triệt hạ một tiểu đoàn tên lửa phòng không S-200 của Syria đã khiến các bên bất ngờ bao gồm cả Nga và Syria.

Chắc hẳn ông Assad đã có những tính toán riêng khi quyết định bắn tên lửa vào máy bay Israel trong khoảng thời gian Bộ trưởng Quốc phòng Nga đang thăm Tel-Aviv.

Không quân Israel liên tục tấn công quân đội Syria trong khi lưới lửa phòng không cực mạnh của Nga tại Syria lại tỏ ra bất lực, dù Nga và Syria đang có những thỏa thuận bảo vệ lẫn nhau.

Điều này gây nên những ý kiến trái chiều trong giới quan sát. Một số tỏ ra nghi ngờ về tính hiệu quả của các hệ thống phòng không do Nga phát triển. Trong những năm gần đây, Nga bị tố cáo là "hơi quá một chút" trong việc quảng bá tính năng vũ khí.

Nhưng phần đông còn lại trong giới quan sát lại nghi ngờ, phải chăng có thỏa thuận ngầm giữa Nga và Israel, khiến cho máy bay Israel ngang nhiên tấn công SAA, cho dù có lúc đội quân này nằm ngay dưới chiếc ô bảo vệ của S-400.

Hệ thống S-400 không phát hiện ra máy bay tàng hình F-35 thì đã đành, do lúc đầu Israel sử dụng F-35 không kích do lo ngại S-400, nhưng sau đó họ chỉ dùng toàn tiêm kích thế hệ thứ 4 như F-15, F-16, thì việc hệ thống phòng không trùng điệp của Nga tại Syria "im tiếng" là một nghi ngờ lớn.

Củng cố cho nhận định này, ngay sau khi Israel không kích phá hủy tiểu đoàn tên lửa S-200 của Syria, họ cũng ra tuyên bố cho biết, các cuộc tấn công của nước này vào các vị trí của quân đội Syria đều được báo thời gian cụ thể cho Nga!

Nga đã biết trước thời gian tấn công nhưng sao hệ thống phòng không vẫn im lặng cho dù Nga đang có hiệp ước bảo vệ cho Syria?

Không thể phủ nhận lợi ích cốt lõi của Nga tại Syria. Họ đang có những căn cứ quân sự nước ngoài lớn nhất tại đây. Việc đóng quân tại Syria sẽ giúp Nga kiểm soát một phần Địa Trung Hải, nơi đang là con đường hàng hải quan trọng nhất thế giới.

Syria cũng giúp Nga chặn đường ống dẫn khí của Châu Âu muốn đi ngang qua nước này. Điều này sẽ duy trì quyền lợi kinh tế của Nga trong việc buôn bán khí đốt cho Châu Âu.

Nhưng bên cạnh đó, Nga cũng đang có mối quan hệ chiến lược với Israel, đặc biệt là lĩnh vực kỹ thuật quân sự, Nga đang sử dụng một số vũ khí công nghệ cao của Israel bao gồm cả máy bay không người lái (UAV).

Hiện Nga đang bị thụt lùi về một số lĩnh vực vũ khí so với phương Tây như thiết bị điện tử và UAV. Trong khi đó, nền khoa học kỹ thuật quân sự của Israel đến ngay cả Mỹ còn phải học hỏi, sẽ không lạ gì nếu Nga tìm cách cân bằng mối quan hệ giữa Nga với Syria và với Israel.

Có thể sẽ có những thỏa thuận ngầm, theo đó Nga sẽ lờ đi cho Israel thực hiện một số cuộc không kích vào cơ sở vật chất và khí tài của quân đội Syria, miễn là cường độ và phạm vi tấn công không quá lớn.

Sau đó Nga sẽ tìm cách bù trừ vũ khí cho Syria. Nga hiện đang cung cấp rất nhiều chủng loại vũ khí cho Syria, từ súng trường tấn công, tên lửa chống xe tăng cho tới xe tăng và hệ thống phòng không tầm thấp.

Sau khi Liên Xô sụp đổ, Nga thừa hưởng một kho vũ khí khổng lồ. Số vũ khí này đang ở vào thời kỳ "bỏ thì thương mà vương thì tội". Chúng chưa hẳn đã lạc hậu hoàn toàn để vứt vào lò nung chảy, nhưng để duy trì thì Nga lại không đủ kinh phí.

Giải pháp tốt nhất là chuyển chúng cho các quốc gia đồng minh. Nga mới chuyển hàng trăm chiếc xe tăng T-62M cho quân đội Syria, ngoài ra họ còn chuyển hàng chục ngàn khẩu súng AK cho nước này.

Đây có vẻ là đường tính toán có lợi nhất cho Nga, cho dù phải trả giá bằng việc hệ thống phòng không S-400 bị chê "nhạt nhòa", và chấp nhận làm nền cho hệ thống đánh chặn tầm thấp Pantsir-S1 lên ngôi.

Hệ thống phòng không S-400 của Nga rất mạnh, nó hoàn toàn có thể bắn hạ các chiến đấu cơ của không quân Israel khi không kích vào Syria. Tuy vậy bằng những lợi ích cao hơn nên S-400 đành "im lặng".

Có lẽ chính quyền Syria biết điều đó, nhưng ở vào thế hiện tại họ không thể làm khác được. Tổng thống Assad buộc phải nhờ Nga để chống lại khủng bố IS, cũng như các lực lượng đối lập thân phương Tây đang muốn triệt hạ ông.

Thực tế đã chứng minh, nếu không có quân đội Nga thì chính quyền của tổng thống Assad đã sụp đổ. Nga cũng phải tính toán thiệt hơn nếu bắn hạ máy bay Israel có thể làm cho tình hình tại Syria thêm tồi tệ. Qua đây Israel nhân cơ hội nhảy vào chiến trường này, thì việc bảo vệ cho chính quyền Assad lại càng khó hơn.

Tuy vậy, ông Assad không đành lòng để quân đội có thể bị không quân Israel tấn công bất cứ lúc nào. Trước đây, ngày 10-09-2017, lực lượng phòng không Syria phóng một tên lửa S-200 vào 2 máy bay F-15 của Nga tại bầu trời Lebanon. Sau đó Syria giải thích đây là hành động bắn cảnh cáo.

Chọn thời điểm ngay khi Bộ trưởng Quốc phòng Nga đang thăm Tel-Aviv để tiếp tục bắn tên lửa vào máy bay Israel, Syria có lẽ đang muốn "ngầm gửi thông điệp" nhắc Nga cần phải mạnh mẽ hơn trong việc bảo vệ họ.

Giới quan sát cũng nhận định, lần bắn vừa rồi Syria cũng chỉ muốn bắn cảnh cáo là chính. Lúc này SAA đang có hẳn một tiểu đoàn tên lửa S-200, nếu muốn tiêu diệt máy bay Israel, sẽ không chỉ có một quả đạn bay lên.

Nga đang có quan hệ thân thiết với Syria và cả Israel. Sẽ rất khó khăn cho Nga sau vụ cả tiểu đoàn S-200 của Syria tiêu diệt. Làm thế nào để vẹn cả đôi đường? một lần nữa lại làm Nga suy nghĩ.

Qua đây sự kiện này đã hiện lên một thực tế rằng, tự cường vẫn là giải pháp quan trọng nhất để phát triển vị thế quốc gia. Chưa thể tự cường, các quốc gia nhỏ đều phải chịu chung số phận nằm trong sự sắp xếp của các cường quốc lớn.