Phải thừa nhận rằng, nhà thu nhập thấp đã nhận được không ít ưu đãi từ chính sách, thủ tục tới ưu đãi về vốn vay, thuế. Cụ thể là, miễn tiền sử dụng đất, vay vốn với lãi suất thấp hơn thị trường; được thế chấp căn nhà sẽ xây dựng để vay vốn; hơn thế, còn được giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm thuế giá trị gia tăng… Với những “ưu ái” như vậy, nhưng thực chất, theo giới nghiên cứu thị trường bất động sản, giá của không ít dự án nhà thu nhập thấp ở Hà Nội lại cao hơn giá nhà thương mại. Có thể dẫn ra một loạt dự án ở đường Phạm Văn Đồng hoặc đường Trần Phú, Hà Đông có giá xấp xỉ 15 triệu đồng/m2, tức là ngang ngửa với các dự án nhà thương mại cùng khu vực. Nghịch lý tới mức, giá trên còn cao hơn cả giá căn hộ tại các dự án ở Đại Thanh, Kim Văn, Kim Lũ…
Các dự án khác rải rác ở Long Biên, Gia Lâm, Hà Đông… cũng “leo giá” lên mức 10-13 triệu đồng/m2. Những người đã ở trong các căn hộ thu nhập thấp, hết sức bức xúc về tình trạng chậm trễ công bố giá chính thức của chủ đầu tư. Họ ký hợp đồng và thu tiền của khách hàng theo giá tạm tính. Phải chăng họ kéo dài thời gian “tạm tính” để hợp thức hóa giá của mình? Chỉ có hai dự án được bàn giao nhà sớm nhất cả nước, nhưng Phó tổng giám đốc của công ty cũng thừa nhận chưa công bố giá bán chính thức vì chưa quyết toán xong. Vị lãnh đạo này cam kết, nếu giá chính thức thấp hơn giá tạm tính thì chủ đầu tư sẽ trả lại tiền cho khách hàng. Còn trường hợp giá cao hơn sẽ tùy tình hình thực tế để thu thêm hoặc “tự chịu”. Nguyên nhân chậm trễ được chủ đầu tư giải thích vì vướng nhiều thủ tục, hồ sơ quyết toán. Trưởng phòng Phát triển nhà thuộc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, các vấn đề liên quan tới giá và thẩm định giá bán do Sở Tài chính phụ trách. Theo quy định, giá chính thức không được cao hơn giá tạm tính.
“Quả bóng” trách nhiệm từ chủ đầu tư đẩy lên các cơ quan quản lý chưa biết dừng ở đâu. Phó Giám đốc Sở Tài chính khẳng định, tới nay mới chỉ phê duyệt giá tạm tính, chưa có dự án nào gửi giá chính thức. Nếu sau quyết toán, giá chính thức thấp hơn giá tạm tính thì chủ đầu tư phải trả lại tiền cho khách hàng, nếu giá cao hơn phải tự chịu. Rõ ràng, người thu nhập thấp vẫn thấp thỏm ngay trong căn nhà của mình.
