Nợ xấu tiếp tục là rào cản đối với tăng trưởng tín dụng
Nhiều yếu tố níu đà tăng
Theo kế hoạch tăng trưởng tín dụng năm 2015 được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đề ra, mức tăng trưởng dự kiến sẽ cao hơn so với năm 2014 và ở khoảng 13-15%. Ông Nguyễn Tiến Đông – Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế cho biết, đã chuẩn bị mọi phương án để tăng trưởng tín dụng được đảm bảo ngay từ quý I, với dự báo sự phục hồi của nền kinh tế từ quý III-2014 trở lại đây sẽ là động lực để khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh ngay từ đầu năm.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mức tăng trưởng tín dụng sẽ khó bật mạnh trong những tháng đầu năm. Điều này đã trở thành quy luật. Năm 2014, hết tháng 6, tăng trưởng của toàn bộ hệ thống tín dụng mới chỉ đạt 3,52%. Từ tháng 9 trở đi, tín dụng bắt đầu tăng đều, dao động trong mức 1 - 1,5%/tháng và đến tháng cuối năm tăng cao hơn, đạt gần 2%.
Tính tới cuối tháng 1-2015, tăng trưởng tín dụng của hai đầu tàu kinh tế là Hà Nội và TP.HCM đang ở mức khiêm tốn. Báo cáo của Cục Thống kê TP Hà Nội cho thấy, tổng dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng trên địa bàn ước đạt trên 1.017.000 tỷ đồng, tăng 0,7% so với tháng trước. Còn tại TP.HCM, tổng dư nợ tín dụng của các tổ chức tín dụng ước đạt 1.078.500 tỷ đồng, tăng 1% so với cuối năm 2014. Tuy nhiên, ước tính, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống tính đến ngày 28-1 vẫn âm khoảng 0,5% so với cuối năm 2014.
Giám đốc một ngân hàng thương mại chia sẻ: “Tăng trưởng tín dụng sẽ khó bật mạnh trong quý I và phải bước sang quý II tốc độ mới có thể được cải thiện. Một trong những lý do khiến tín dụng khó tăng mạnh là việc các hoạt động sản xuất kinh doanh bị tác động mạnh bởi tâm lý “tháng Giêng là tháng ăn chơi”. Mặt khác, tình hình nợ xấu cũng khiến nhân viên tín dụng của các ngân hàng khá dè dặt”.
TS Nguyễn Trí Hiếu – chuyên gia ngân hàng cho rằng: “Tăng trưởng tín dụng phụ thuộc vào nhu cầu tín dụng. Thời điểm đầu năm, nhu cầu tín dụng thường khá khiêm tốn. Việc cố đẩy tiền ra để đạt mục tiêu tăng tín dụng sẽ không đem lại hiệu quả”.
Ngân hàng tung hàng loạt gói ưu đãi
Các chuyên gia cho rằng, huy động từ phía các ngân hàng tăng trưởng tốt trong khi vốn cho vay ra bị ứ đọng là điểm nghẽn đối với tăng trưởng kinh tế nói chung. Mặt khác, tăng trưởng tín dụng mạnh lên ở thời điểm cuối năm cũng làm dấy lên lo ngại về việc tín dụng tăng trưởng ảo.
Phân tích của Nhóm nghiên cứu Viện Ngân hàng tài chính (Đại học kinh tế Quốc dân) và Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex chỉ ra rằng: “Nhịp điệu tăng trưởng giật cục cho thấy tín dụng bị chi phối mạnh bởi hoạt động cấp bảo lãnh, đầu tư, mua trái phiếu và đảo nợ. Các ngân hàng mua gom phần lớn trái phiếu Chính phủ phát hành và cho các doanh nghiệp Nhà nước vay đảo nợ”.
Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cũng chỉ ra rằng, những năm qua, trong quý IV, đặc biệt là tháng 12, tín dụng thường tăng trưởng rất cao, nhưng sang tháng 1 lại giảm rất nhanh. Điều đó chứng tỏ các ngân hàng còn có những biện pháp kỹ thuật, chạy theo hình thức, kết quả… Qua nắm bắt tình hình, các ngân hàng cho biết, mặc dù khó kỳ vọng vào mức tăng trưởng mạnh trong những tháng đầu năm, tuy nhiên, để chuẩn bị cho chặng đường dài, các chương trình thúc đẩy tín dụng đã bắt đầu được thực hiện.
Tận dụng thời điểm giáp Tết Nguyên đán, nhu cầu vay vốn để chuẩn bị hàng Tết tăng cao, các ngân hàng cũng triển khai nhiều chương trình cho vay ưu đãi. Đơn cử, để hỗ trợ các chủ cửa hàng kinh doanh tạp hóa, Ngân hàng TMCP Phát triển nhà TP Hồ Chí Minh (HDBank) đã triển khai chương trình cho vay ưu đãi “Tiếp vốn kinh doanh, rước lộc vào nhà”... Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeaBank) cũng sớm triển khai chương trình “Ưu đãi tăng trưởng tín dụng khách hàng doanh nghiệp 2015”. Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp bổ sung vốn kinh doanh và mua sắm tài sản cố định...
