Hàng nghìn mét vuông tại số 2 Chương Dương Độ được doanh nghiệp chủ quản cho thuê lại
Cho thuê, mượn bừa bãi
Theo điều tra của Sở TN-MT Hà Nội, tại khu đất rộng hơn 19.400m2 ở Khu đô thị Đông Nam Trần Duy Hưng, quận Cầu Giấy, Liên danh Công ty CP Xây dựng công nghiệp và Công ty CP tư vấn kiến trúc đô thị Hà Nội đã cho một số đơn vị thuê, mượn sai mục đích để làm bãi đỗ xe, sân bóng mini, cửa hàng thu gom phế liệu, quán ăn, gara sửa xe... Cũng có vi phạm tương tự, thay vì quản lý, sử dụng hiệu quả khu đất rộng gần 1.200m2 tại Khu đô thị mới Cầu Giấy, một số đơn vị đang quản lý, sử dụng đã đem cho thuê làm gara, rửa xe và quán ăn...
Thừa nhận thực tế này, Sở Tài chính Hà Nội cho biết, không ít cơ quan, đơn vị sử dụng nhà đất công không đúng mục đích, cho thuê, cho mượn, bố trí làm nhà ở không đúng quy định hoặc để hoang hóa, không sử dụng, bị lấn chiếm... Nhiều nhà đất công bị đem cho các doanh nghiệp, cá nhân thuê dài hạn để khai thác kinh doanh. Có trường hợp bên thuê còn chi tiền đầu tư, cải tạo, nâng cấp cơ sở nhà đất công đang thuê. Đây là vướng mắc rất lớn trong trường hợp thành phố muốn xử lý thu hồi các điểm nhà đất có vi phạm. Đại diện Sở Tài chính nhấn mạnh về việc một số đơn vị vi phạm thường lờ đi việc kê khai, xây dựng phương án xử lý nhà đất của mình. Một số khác còn cố tình viện ra nhiều lý do để bất hợp tác với cơ quan chức năng.
Có rất nhiều lý do dẫn tới tình trạng nhà - đất công bị một số đối tượng lợi dụng kiếm lời. Theo đại diện một số quận huyện, có thể do lịch sử để lại, do tình hình quản lý, sử dụng đất trên địa bàn nội thành rất phức tạp về loại hình sử dụng: nhà chính sách, nhà công tư xen kẽ, nhà để lại sau cải tạo… Quan trọng hơn, hệ lụy khó giải quyết hôm nay nguyên do từ việc buông lỏng quản lý trong một thời gian dài trước khi có Luật Đất đai dẫn đến hiện tượng lấn chiếm đất đai, cho thuê, cho mượn bừa bãi... Nhiều quận nội cho biết “các đơn vị hành chính, sự nghiệp sử dụng đất còn manh mún, diện tích sử dụng nhỏ, hẹp, phân tán nhiều địa điểm... trong khi một số đơn vị tận dụng diện tích mặt phố để cho thuê, cho mượn, sử dụng sai mục đích gây lãng phí tài sản công...”
Không dễ xử lý
Mới đây, Sở TN-MT Hà Nội đã yêu cầu UBND quận Hoàn Kiếm thành lập đoàn kiểm tra, xử lý các vi phạm pháp luật đất đai tại 42 đơn vị. Kết quả, quận Hoàn Kiếm phát hiện 24 đơn vị vi phạm. Những sai phạm chủ yếu là chưa làm thủ tục ký hợp đồng cho thuê đất, có diện tích cho thuê lại, nợ tiền thuê đất hàng năm (17 đơn vị). Số khác lại bị tư nhân chiếm dụng một phần diện tích (3 đơn vị). 3 đơn vị bàn giao nhà, đất cho đơn vị khác khi chưa có ý kiến của thành phố... Đáng chú ý, đoàn kiểm tra đã phát hiện trường hợp của Công ty CP thương mại dịch vụ Hà Nội được giao trên 10.500m2 đất tại số 2 Chương Dương Độ, nhưng hiện tại đã cho 29 đơn vị thuê lại với tổng diện tích từ 4.000 – 5.000m2. Chính đơn vị này cũng không tự xác định được diện tích còn lại đơn vị đang sử dụng là bao nhiêu.
Sau khi phát hiện những sai phạm kể trên, quận Hoàn Kiếm đã kiến nghị thành phố thu hồi đất tại 6 đơn vị có nhiều sai phạm nghiêm trọng. Cụ thể, đó là Công ty CP Thủy sản và DV tổng hợp, 98 Trần Nhật Duật, phường Hàng Buồm; Công ty CP TMKS tỉnh Sơn La, 31 Lê Thánh Tông (phía trong), phường Phan Chu Trinh; Công ty DV tin học và thiết bị văn phòng, 16 Lãn Ông, phường Hàng Đào; Công ty TNHH TM Phúc Việt, 54 Nguyễn Siêu, phường Hàng Buồm; HTX Hồng Quang bị đề nghị thu hồi đất tại 2 địa điểm là 47 và 49 phố Hàng Buồm.
Việc xử lý thu hồi các diện tích đất nhà có vi phạm đang là vấn đề khiến các cơ quan chức năng đau đầu. Thực tế cho thấy, để thu hồi được 1 khu đất vi phạm, phải mất rất nhiều thời gian, công sức. Thống kê của UBND quận Hoàn Kiếm, từ năm 2009 đến nay, quận này mới thu hồi được 4 địa điểm vì các vi phạm về quản lý nhà đất (số 46 Hàng Cót, số 13 phố Hàng Tre, số 39 Hàng Giấy và số 18 phố Hàng Khoai). Hiện nay, quận đang tiếp tục kiến nghị thành phố thu hồi đất của một số đơn vị sử dụng không hiệu quả giao UBND quận quản lý để xây trường học tại một số địa điểm như 13 Phan Huy Chú (do bệnh viện E sử dụng không hiệu quả, để hoang hóa); 55 Hàng Bông (đất của trường Trung cấp nghề Đồng hồ-Điện tử-Tin học); số 12 ngõ 160 Bạch Đằng (đất của Công ty CP Lâm sản)...
