Giảm tệ nạn quan liêu sẽ giúp hàng hóa được luân chuyển nhanh hơn
từ nơi sản xuất đến tay người tiêu dùng
Trong các chỉ số thúc đẩy thương mại (TFIs) vừa được công bố, tổ chức Hợp tác kinh tế và Phát triển (OECD) cho rằng, một thỏa thuận đa phương nhằm giảm tệ quan liêu trong thương mại quốc tế sẽ giúp giảm mạnh chi phí thương mại và đóng góp thêm hàng tỷ USD cho kinh tế toàn cầu. TFIs được OECD xây dựng nhằm giúp các chính phủ trên thế giới cải thiện các thủ tục hải quan, cắt giảm chi phí thương mại, tăng dòng chảy thương mại và gặt hái nhiều lợi ích hơn từ thương mại quốc tế.
Tiến hành nghiên cứu để xây dựng TFIs, các chuyên gia thấy nếu giảm bớt các thủ tục hải quan sẽ mang lại hơn 5% GDP tại một số nước châu Phi; cắt giảm 2,8% chi phí thương mại đối với các nước thu nhập trung bình khá, 2,2% đối với các nước có thu nhập trung bình thấp và 1% đối với các nước phát triển. Theo OECD, tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại sẽ giúp gia tăng mạnh cả nhập khẩu và xuất khẩu, đồng thời khiến các doanh nghiệp tham gia sâu rộng hơn vào thương mại thế giới.
OECD cũng ước tính, cứ cắt giảm chi phí thương mại toàn cầu 1% sẽ giúp tăng thu nhập toàn thế giới thêm hơn 40 tỷ USD, phần lớn ở các nước đang phát triển. Trong khi đó, nếu thực hiện đầy đủ tất cả các biện pháp đang được đàm phán tại vòng đàm phán Doha của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) sẽ cắt giảm 10% chi phí thương mại ở các nền kinh tế phát triển và 13-15,5% ở các nền kinh tế đang phát triển, tức là sẽ giúp thế giới tăng thu nhập tới hàng trăm tỷ USD.
Trước khi OECD đưa ra những nghiên cứu và đánh giá trên, các tổ chức quốc tế và khu vực cũng đã có nhiều điều tra, khảo sát tương tự. Trong đó, dù là đầu tàu kinh tế và chiếm tới hơn 50% tổng giá trị trao đổi thương mại toàn cầu hiện nay song châu Á-Thái Bình Dương lại là một trong những khu vực có tệ quan liêu thương mại nặng nề nhất.
Số liệu của LHQ cho biết, thiệt hại do tệ quan liêu trong trao đổi thương mại ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương lên tới 300 tỷ USD/năm. Trung bình, hàng hoá phải mất tới 30 ngày mới được chuyển từ nơi sản xuất đến cảng của các nước trong khu vực. Trong khi đó, tại các nước thuộc OECD, thời gian này chỉ là 10 ngày.
Ủy ban LHQ về kinh tế xã hội khu vực châu Á-Thái Bình Dương (UNESCAP) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) khẳng định, loại trừ nạn quan liêu, thương mại nội bộ khu vực châu Á - Thái Bình Dương có thể tăng thêm 250 tỷ USD, tức 21%. UNESCAP và ADB cho rằng, mặc dù thuế quan đã giảm nhưng nạn quan liêu thể hiện trong những thủ tục qua biên giới và hải quan rắc rối, rườm rà… vẫn là những trở ngại lớn đối với thương mại trong khu vực và quốc tế.
Theo Tổng Thư ký OECD Angel Gurri, các thủ tục hải quan phiền hà và tệ quan liêu quá mức chỉ làm gia tăng chi phí và cuối cùng tất cả sẽ lại đè lên vai doanh nghiệp, người tiêu dùng và nền kinh tế. Chính vì thế, ông Gurri đề nghị các chính phủ cần tận dụng các cuộc đàm phán thúc đẩy thương mại để giảm bớt hoặc loại bỏ những trở ngại này bởi tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại là để tiếp cận thị trường thế giới được dễ dàng hơn.
