Tiếp tục bán khoáng sản thô hôm nay, ngày mai chúng ta sẽ phải đi mua
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, mức thuế suất thuế tài nguyên hiện hành đã bộc lộ một số hạn chế. Do đó, cần thiết phải rà soát điều chỉnh tăng mức thuế suất thuế tài nguyên đối với một số loại tài nguyên để thực hiện mục tiêu hạn chế việc khai thác tài nguyên không tái tạo có giá trị kinh tế lớn, bảo vệ nguồn tài nguyên.
Cụ thể, các loại tài nguyên được đề nghị điều chỉnh mức thuế suất bao gồm: sắt: tăng từ 10% lên 13%; titan: tăng từ 11% lên 16%; vàng: tăng từ 15% lên 22%; vonfram, antimoan: tăng từ 10% lên 18%; đồng: tăng từ 10% lên 15%; cát: tăng từ 10% lên 11%; đá, sỏi: tăng từ 6% lên 7% (cho phù hợp với mức thuế suất của đá nung vôi và sản xuất xi măng); than: tăng từ 5-7% lên tương ứng là 7-9%... Ngoài ra, thuế tài nguyên đối với nước thiên nhiên dùng cho sản xuất nước sạch giữ như hiện hành (1% nếu sử dụng nước mặt và 3% nếu sử dụng nước dưới đất). Đối với nước thiên nhiên dùng cho mục đích khác, Chính phủ đề nghị thuế suất 3% nếu sử dụng nước mặt và 5% nếu sử dụng nước dưới đất. Đối với nước thiên nhiên dùng cho sản xuất thủy điện, tăng từ 2% lên 4%.
Theo thống kê của Bộ Tài chính, thuế tài nguyên thu được tăng đều qua các năm. Cụ thể, năm 2009 thu 19.392 tỷ đồng, chiếm 4,2% tổng số thu ngân sách Nhà nước (NSNN); năm 2010 là 26.014 tỷ đồng, chiếm 4,4% tổng số thu NSNN; năm 2011 là 39.299 tỷ đồng, chiếm 6,6% tổng số thu NSNN; năm 2012 là 41.313 tỷ đồng...
Đồng tình với phương án tăng thuế tài nguyên do Chính phủ đề xuất, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính ngân sách Phùng Quốc Hiển góp ý: “Tôi cũng đồng ý là thuế của chúng ta chưa cao. Thuế với vàng tôi nhất trí nâng lên, nhưng đưa lên mức mà Chính phủ đề xuất thì cao quá.” Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn băn khoăn liệu tăng thuế có làm khó doanh nghiệp: “Nền kinh tế đang khó khăn, doanh nghiệp đang rất khó. Nhiều loại thuế giảm, bây giờ tăng thuế tài nguyên cũng nên cân nhắc. Có nên tính toán xem để nền kinh tế ổn định đã rồi hãy tăng thuế?” Bà Nguyễn Thị Nương, Trưởng Ban Công tác đại biểu cũng lo, “nếu tăng thuế suất mạnh quá, doanh nghiệp sợ không chịu nổi...”.
Nhìn nhận vấn đề ở góc độ khác, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện hoàn toàn đồng tình với việc tăng thuế để hạn chế khai thác khoáng sản thô. Ông nói: “Chúng ta nghèo nên có gì đều mang đi bán, còn các nước thì không như thế. Nhiều nước nghèo người ta vẫn giữ tài nguyên. Chúng ta bán hôm nay thì ngày mai phải đi mua. Quản lý ở ta yếu kém nên khai thác khoáng sản bừa bãi, toàn vì lợi ích cục bộ địa phương. Để hạn chế tình trạng này, phải tăng thuế theo lộ trình phù hợp. Tôi thấy đề xuất của Chính phủ là hoàn toàn hợp lý”. Ông Nguyễn Văn Hiện đề nghị Bộ Tài chính nhìn nhận vấn đề ở cấp độ vĩ mô, vì lợi ích quốc gia. Ông nói: “Anh nào cũng vì lợi ích cục bộ địa phương, đều muốn có sân bay, bến cảng... là không ổn”.
Cùng ngày, UBTVQH đã cho ý kiến về Tờ trình của Chính phủ về việc đánh giá kết quả thực hiện cơ chế quản lý tài chính và biên chế của hệ thống Kho bạc Nhà nước giai đoạn 2009-2013, đề xuất Phương án cơ chế quản lý và biên chế của Kho bạc Nhà nước từ năm 2014. Cũng trong ngày 21-8, phiên họp thứ 20 của UBTVQH đã bế mạc sau hơn một tuần làm việc.
