- Bác sĩ khuyến cáo những điều trẻ 5-11 cần lưu ý để phòng bệnh khi được trở lại trường học?
- Kịch bản xử lý khi có học sinh tiểu học là F0 tại trường như thế nào?
- Cần sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị để đưa học sinh đi học trở lại an toàn
 |
Sức khỏe tâm thần và sức khỏe thể chất đều phải được đặc biệt quan tâm trong trường học sau ảnh hưởng dịch Covid-19 |
Sau 3 năm ảnh hưởng đại dịch Covid-19, vấn đề sức khỏe tâm thần học đường thu hút sự quan tâm đặc biệt của hơn 200 nhà quản lý, nghiên cứu giáo dục đến từ cơ quan nghiên cứu, trường học, các mô hình giáo dục, cấp học trên cả nước.
Học sinh, giáo viên, lãnh đạo trường học đều phải đối mặt sức khỏe tâm thần
Chỉ trong 3 năm học bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, tất cả các trường học đều bị ảnh hưởng: trường học đóng cửa, dạy học online, cắt giảm nhân sự, giảm thu nhập, bị covid, chuyển đổi quản lý từ trực tiếp sang trực tuyến… đã tác động mạnh mẽ và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm thần của học sinh, giáo viên và ngay cả các nhà quản lý trong trường.
Trong hội thảo Thắp lửa cùng tiến lên 2022 của Mạng lưới các nhà quản lý giáo dục không biên giới vừa tổ chức ngày 27/3, PGS. TS Trần Thành Nam, Trưởng khoa - Khoa Các khoa học giáo dục thuộc Đại học giáo dục, ĐHQG Hà Nội Trần Thành Nam đã đưa ra các dấu hiệu nhận diện của tình trạng tổn thương sức khỏe tâm thần đối với học sinh và giáo viên, nhìn từ triệu chứng và hành vi có thể quan sát được.
Đôi khi chúng ta không chấp nhận hoặc phán xét các hành vi bất thường, trạng thái cô đơn, những đau khổ vật vã hoặc cố tình vi phạm các quy tắc, chuẩn mực xã hội… nhưng không hề biết rằng, đó chính là các biểu hiện của sự tổn thương sức khỏe tâm thần.
Dường như, khi nhắc đến sức khỏe tâm thần, người lớn chỉ nghĩa đến học sinh là đối tượng cần quan tâm, mà quên đi rằng giáo viên và ngay cả chính hiệu trưởng cũng là con người, họ cũng phải đối mặt với các vấn đề tương tự về sức khỏe tâm thần.
Giáo viên, gồm cả các giáo viên giữ vai trò quản lý trong trường học đều phải trải qua những cảm xúc không tích cực trong công việc, như áp lực thành tích trong nhiệm vụ, không cân bằng được thời gian dành cho công việc và gia đình, không hài lòng với môi trường làm việc hoặc ức chế với các thủ tục phiền hà, thời hạn công việc quá gấp, khối lượng công việc quá tải…khiến cho họ căng thẳng, lo âu, sợ hãi, trầm cảm…
Chúng ta có thể không ngờ tới, phương thức giáo dục, nội dung giáo dục cũng có thể là một nguyên nhân dẫn tới sự phát triển lệch lạc về tâm lý, vô tình gây ra những áp lực không cần thiết! Cũng có khi thói quen quá tập trung, coi trọng kiến thức, vào thành tích, khiến cho chúng ta quên mất mục tiêu thể chất, tinh thần, và không còn thời gian cho xây dựng các thói quen tốt, cho sự thấu hiểu tâm lý con người.
Làm thế nào để chăm sóc sức khỏe tâm thần trong nhà trường?
Trả lời câu hỏi này, chuyên gia Trần Thành Nam đã giới thiệu một số mô hình chăm sóc sức khỏe tâm thần trong trường học ở các nền giáo dục tiên tiến. Mô hình kiến tạo ngôi trường an toàn về tâm lý để đảm bảo học sinh trong trường cảm thấy an toàn, không bị tổn thương về cảm xúc và tâm lý.
Mô hình y tế công cộng chú trọng đến chu trình với 4 khâu: Giám sát, Xác định các yếu tố nguy cơ và bảo vệ, Xây dựng và đánh giá can thiệp; Thực hiện.
Mô hình tích hợp được kết hợp đánh giá, phân loại và xử trí dựa trên 3 tầng: xây dựng nền tảng sức khỏe tâm thần cho tất cả các đối tượng; can thiệp sớm không chuyên sâu với một số trường hợp có nguy cơ; điều trị chuyên sâu, chữa lành với số ít trường hợp có vấn đề sức khỏe tâm thần.
Bên cạnh đó, Tiến sĩ Lê Thị Quỳnh Nga, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam giới thiệu mô hình và cách thức xây dựng trường học hạnh phúc ở một số trường tại Hoa Kỳ. Mô hình trường học hạnh phúc cũng được nhiều hiệu trưởng chia sẻ, trong đó câu chuyện của thầy Đào Chí Mạnh, Hiệu trưởng trường Tiểu học Hội Hợp B, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc thực sự truyền lửa cho các nhà giáo duch.
Xuất phát từ trăn trở, làm sao để học sinh cảm thấy vui vẻ khi đến trường, làm sao để giáo viên hạnh phúc trong công việc… thầy Mạnh đã từng bước tìm kiếm, thử nghiệm và điều chỉnh các giải pháp tại những ngôi trường mình làm hiệu trưởng.
Thầy Mạnh chia sẻ, mệnh lệnh khô cứng chỉ có thể đem lại hiệu quả nhất thời, khó để tạo động lực và đam mê làm việc, học tập cho thầy cô và học sinh do đó chúng ta cần quan tâm hơn nữa tới việc tưới tẩm thêm thật nhiều năng lượng và cảm xúc tích cực cho thầy cô, học sinh trong quá trình học tập, giảng dạy bởi bản thân việc truyền thụ và tiếp thu kiến thức đã là rất khó khăn rồi.
Giúp cho các thành viên trong nhà trường hiểu được công thức cơ bản để tạo nên mối đoàn kết là trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ và quan tâm lẫn nhau là việc làm rất cần thiết để mọi người luôn soi vào đó để thấy mình trong mối quan hệ với tập thể.
"Chúng ta không thể đem hạnh phúc cho các em học sinh nếu chúng ta không hạnh phúc vậy trước tiên cần làm thế nào để thầy cô được hạnh phúc, được có giá trị cống hiến trong môi trường làm việc của mình, được cảm thấy an toàn, yêu thương, tôn trọng…. từ đó hạnh phúc sẽ được lan tỏa qua mỗi giờ lên lớp và cảm nhận hạnh phúc ngay trong tầm tay của chính mình"- thầy Mạnh cho biết.
Trải qua những bước đầu gian nan, khó khăn, thầy Mạnh đã đưa nhà trường mình quản lý, điều hành trở thành ngôi trường “đáng học” top 3 của tỉnh Vĩnh Phúc. Trải nghiệm thực tế đã giúp thầy Mạnh rút ra đặc điểm của một ngôi trường hạnh phúc là nơi ở đó, mọi người được “An toàn – Tôn trọng – Yêu thương – và Có giá trị”.
