- Tăng thuế VAT có thể khiến nền kinh tế phi chính thức gia tăng
- Sau đề xuất tăng thuế VAT, Bộ Tài chính xin ý kiến giảm hàng loạt phí
- Tăng thuế sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới người tiêu dùng
Giảm thuế thì dễ nhưng tăng thuế là rất khó, nhưng trong điều kiện bắt buộc và cần thiết tăng thì phải làm minh bạch, rõ ràng và động viên nhân dân, doanh nghiệp. Khu vực doanh nghiệp, người dân đa phần sẽ quan ngại, nhưng nếu làm rõ ra thì cũng sẽ có nhiều bộ phận sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ, chia sẻ trách nhiệm này.
Hiện nay, thuế GTGT đang đóng góp 25-27% tổng thu ngân sách. So với nhiều nước thì nước ta cao hơn, chẳng hạn như OECD (Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế châu Âu) là 21.5%. Sở dĩ thuế VAT của họ đóng góp thấp hơn ta vì các cấu phần khác trong thu ngân sách của họ hiệu quả hơn, cao hơn ta. Cho nên, nếu nói về thuế suất và mức thu thì có thể chúng ta ở mức trung bình hoặc hơi cao so với trình độ nước ta, nhưng trong bối cảnh chúng ta đang cải cách và nâng cao hệ thống thuế thành một hệ thống kéo dài mấy chục năm thì tôi cho rằng nó là trung bình, hợp lý, chấp nhận được.
Về vấn đề lo ngại nhất là tăng thuế VAT sẽ ảnh hưởng đến mặt bằng giá, tôi nghĩ nhiều doanh nghiệp chưa chắc đã tăng giá cả, vì họ còn có chiến lược kinh doanh, có biên độ hành động trong lãi suất. Nếu thực hiện thì có thể sẽ tăng mặt bằng giá khoảng 1% thay vì 1,2% cho người tiêu dùng.
Còn về tác động đến cạnh tranh doanh nghiệp là không lớn, vì thuế VAT đánh vào tất cả các mặt hàng, kể cả hàng nhập khẩu lẫn hàng trong nước. Còn hàng xuất khẩu không phải chịu thuế nên sẽ được hoàn thuế sau này.
Tuy nhiên, với thuế VAT tôi có cảm giác dường như thu từ hàng hóa dễ hơn thu từ dịch vụ. Mà trong xã hội phát triển thì cấu phần dịch vụ sẽ gia tăng nhanh hơn, cho nên đây là điểm chúng ta cần cân nhắc giữa tỷ trọng thu từ hàng hóa và dịch vụ.
Vấn đề lo ngại nhất là tăng thuế VAT sẽ ảnh hưởng đến mặt bằng giá
Cá nhân tôi đánh giá người thu nhập thấp có kết cấu tiêu dùng hàng hóa nhiều hơn, còn người thu nhập cao tiêu dùng dịch vụ cao hơn. Do vậy tôi cho rằng điểm chú ý trong điều chỉnh các sắc thuế là nâng cao năng lực tận thu nguồn thuế từ khu vực dịch vụ để tạo nguồn, giảm sức ép thu trên khu vực hàng hóa.
Cũng phải nói, tôi đánh giá cao Chính phủ ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp xuống mức 20%, và hiện đang đề xuất đưa thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ xuống 15-17% (các nước khác khoảng 20-26%). Cá nhân tôi còn mạnh dạn đề xuất đưa xuống mức 10-15%, điều này chưa chắc đã giảm thu thuế Nhà nước mà nó rất khuyến khích doanh nghiệp phát triển.
Một điều nữa là theo tôi lần sửa đổi các luật thuế này cần đảm bảo tính minh bạch, ổn định, lâu dài. Hiện nay, sau 5 năm chúng ta sửa đổi 4 Bộ luật liên quan đến các sắc thuế này, sau 9 năm sửa Luật Thuế tài nguyên thì tôi nhận xét là về mặt kỹ thuật tương đối gần so với lần trước”.
