- Trung tướng Phạm Tuân: Tập bay đêm với MiG-17 đã nghĩ đến đánh thắng B-52
- Nơi hội ngộ và chia tay một thời
- Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh: Trời Hà Nội rực lửa, B-52 đã rơi, ta sẽ thắng
Hà Nội đón Tết Quý Sửu 1973 khi hậu quả đợt oanh kích B52 vẫn còn hết sức nặng nề
Lác đác có gia đình gồng gánh đồ đạc trở về, song nhiều gia đình nghi ngờ Nixon lật lọng vẫn nấn ná chờ. Ăn thêm cái Tết nữa nơi sơ tán cũng chẳng sao vì từ khi Mỹ ném bom Hà Nội, họ đã ăn nhiều cái Tết không phải ở nhà mình. Dấu hiệu bán hàng Tết đầu tiên là ngày 13-1-1973, ngành thương nghiệp Hà Nội thông báo trên Báo Hà Nội mới bán nước mắm loại I “Ô số 16 bìa mua hàng gia đình nội thành quý I”. Một tuần sau, ngày 20-1 mới có thông báo tiếp “Bán thêm thịt ô số 1, nếp bánh chưng (trừ vào tiêu chuẩn tháng 3) với giá 0,49 đồng/kg, bột mỳ (để làm bánh quy gai, quy xốp) túi 2kg giá 0,75 đồng trừ vào tiêu chuẩn tháng 3”.
Ngày 23-1-1973, Đài Tiếng nói Việt Nam thông báo Hiệp định Paris đã được các bên ký tắt. Hòa bình thật rồi. Dân chúng bằng mọi cách ào về Hà Nội. Từ sáng sớm, các ngả đường đông đúc xe cộ, nóc xe khách hiệu Ba Đình ngất ngưởng đồ đạc, xe đạp thì treo móc đủ thứ và nhiều gia đình không mua được vé ô tô, lại không có xe đạp đành tay xách, nách mang lếch thếch hành quân bộ trong cái rét tê tái và mưa phùn cuối năm. Nhưng ai ai cũng hồ hởi. Sang ngày 28-1, các xí nghiệp xe khách được lệnh chạy ngày chạy đêm và phải chở đến gia đình cuối cùng. Công ty xe điện cũng được lệnh leng keng cả đêm để đưa đón khách từ các bến xe ở cửa ô vào nội thành.
Cũng trong những ngày cận Tết, các lão nông ở tỉnh Hòa Bình, Hà Tây gấp rút hoàn thành những gian nhà lá tình nghĩa cuối cùng cho các gia đình mất nhà vì bom ở Phương Liệt, Khâm Thiên, An Dương... Hòa Bình giúp 20 vạn cây tre, 50 vạn cây nứa và 500m3 khối gỗ, Hà Tây giúp xi măng, gạch, 500 gian nhà với tổng diện tích là 10.000m2. Trong lúc chờ nhà mới, các hộ mất nhà đã được bà con khối phố đùm bọc. Cảm động trước tình đồng bào, có người đã sáng tác những câu thơ mộc mạc, dán trên tường.
Nó bom nhà bác đổ rồi
Xin mời sang tạm nhà tôi ở cùng
Thủy chung, gian khổ cũng chung
Khéo kê thì rộng bác đừng phân vân.
Dù tất bật bao nhiêu việc phải lo toan cho dân ăn Tết nhưng Hà Nội vẫn không quên thế hệ tương lai. Ngày 26-1, Sở Giáo dục thông báo “Bắt đầu từ ngày 3 đến ngày 5 Tết, học sinh học ở nơi sơ tán đăng ký vào các trường trong nội thành để ăn Tết xong là có thể đi học ngay”.
“Tin xuân đến ngọn cây đào” rồi, từ ngày 27-1, dân xếp hàng dài dằng dặc trước các cửa hàng bách hóa Yên Phụ, Quan Thánh, Kim Liên, số 5 Nam Bộ, phố Huế... và đông nhất là Bách hóa Tổng hợp Tràng Tiền mua túi hàng Tết. Các cửa hàng thực phẩm, lương thực cũng đông nghẹt người sốt ruột khi lâu lâu mới nhích lên được một tí. Mua được là mừng, gạo đen hay trắng, nếp ngon hay có hạt chấm vàng cũng tốt. Trước đó, chưa bao giờ các cửa hàng bách hóa, thực phẩm bán qua Giao thừa và Tết Quý Sửu là lần đầu tiên.
Song đó vẫn là cái Tết đáng nhớ với niềm vui của việc ký kết thành công Hiệp định Paris
Mọi năm chợ hoa Tết Hàng Lược bắt đầu họp từ 23 tháng Chạp, do dân từ nơi sơ tán về muộn nên chợ họp vào sáng 25. Thời tiết không thuận, hoa đào không đẹp, người ta quay ra mua lay ơn, thược dược, cúc, hoa bướm... 9h tối 30 Tết, chợ không còn một cành hoa, nhiều gia đình chưa kịp mua đành bấm bụng mua đồng tiền kép, dơn bằng nhựa. Đêm 30 Tết trên hè phố vẫn còn nhà luộc bánh chưng, ánh lửa sáng hơn cả đèn đường.
Dù thiếu thốn nhưng bù lại Tết Quý Sửu vô cùng phong phú các hoạt động nghệ thuật: thi hoa ở Công viên Thống Nhất, biểu diễn ca nhạc ngoài trời; đêm 30 tại Câu lạc bộ Thanh Niên hồ Thiền Quang, Đoàn cải lương Thăng Long diễn vở “Mẫu đơn tiên”. Câu lạc bộ Lao Động (nay là Công đoàn thành phố Hà Nội) chiếu phim, tối mùng 2 Tết tại rạp Công Nhân, Đoàn kịch nói Hà Nội diễn vở “Con tôi cả” của tác giả Arthur Miller (Mỹ).
Nhưng hồ Gươm mới là trung tâm của Tết, các bóng đèn tròn được sơn màu xanh, đỏ, vàng treo lên cây, thành phố cho đặt 3 chiếc vô tuyến truyền hình (thời đó gọi như vậy), một tại Câu lạc bộ Đoàn Kết (cuối phố Cổ Tân), một ở đền Bà Kiệu và một trước cửa Nhà văn hóa 16 Lê Thái Tổ.
Máy vô tuyến truyền hình đen trắng nhãn hiệu Starfurt của Cộng hòa dân chủ Đức nhưng chỉ phát đến đến 9h là hết chương trình. Vì truyền hình khi đó quá mới lạ nên công an và dân phòng gác xung quanh sợ dân chen nhau xem làm vỡ.
Trong màu xanh của áo bông, áo đại cán vẫn có những người đàn ông mặc com-lê, đầu chải bi-giăng-tin bóng mượt. Vẫn có các bà các cô bên trong áo dài, bên ngoài khoác áo len hay áo vest cổ vuông theo mốt của Cộng hòa dân chủ Đức. Đâu đó có mùi nước hoa nhè nhẹ. Cái nếp sinh hoạt “tư sản” bị lên án xem ra không dễ bỏ.
Bờ Hồ đông vui, nhộn nhịp thêm khi mấy chục công nhân Cuba đang làm đường 21 ở Xuân Mai về Hà Nội chung vui Giao thừa hòa bình. Họ nắm tay nhau nhảy quanh hồ và hát “Oăn ta ra mê ra” ầm cả đền Bà Kiệu. Pháo hoa sáng góc trời và trong khi nhiều người đang mừng cái Tết hòa bình ở miền Bắc thì không ít người mẹ, người vợ Hà Nội âm thầm nhớ và lo cho chồng, con đang chiến đấu ngoài mặt trận...
