Rút ruột chục triệu USD tiền công quỹ

ANTĐ - Rút ruột công quỹ 9,3 triệu USD, nhân vật chóp bu trong đường dây tham nhũng “khủng” có tới 70 cán bộ công chức, chính trị gia và chủ doanh nghiệp tham gia đã phải lĩnh án 11 năm tù. Đáng nói, bê bối này xảy ra ở Malawi - một trong những nước nghèo nhất châu Phi, với 40% ngân sách phụ thuộc nguồn viện trợ nước ngoài.
Rút ruột chục triệu USD tiền công quỹ ảnh 1

Oswald Lutepo được dẫn giải đến tòa

Tỷ phú sa lưới

Ngày 4-9, Tòa án tối cao tại thành phố Zomba, miền nam Malawi đã kết án doanh nhân Oswald Lutepo, 37 tuổi 11 năm tù vì 2 tội danh là âm mưu lừa gạt chính quyền và “rửa tiền”. Tin của VOA News cho biết, Lutepo bị bắt năm 2013 vì tình nghi nhận tiền từ Chính phủ thông qua các công ty “ma” vốn không liên quan đến dịch vụ công.

Người này bị cáo buộc bòn rút khoảng 9,3 triệu USD trong vụ bê bối biển thủ công quỹ lên tới 32 triệu USD liên quan đến 70 cán bộ công chức, chính trị gia và chủ doanh nghiệp cũng bị bắt hồi năm 2013. Như vậy, thành viên cao cấp của đảng cầm quyền năm 2013 (Đảng Nhân dân - PP) này đã trở thành người thứ bảy bị bỏ tù liên quan đến vụ tham nhũng chấn động ở Malawi. 

Trước khi tòa ra phán quyết, Lutepo nói với truyền thông rằng, anh ta chỉ là “cá nhỏ” trong vụ “Cashgate”, đồng thời kêu gọi những người khác nên thú nhận tội lỗi của mình. Sau phiên tòa, Lutepo cho rằng bản án không công bằng và có thể sẽ kháng án. Ông Reyneck Matemba - Cục phó Cục Chống tham nhũng của Malawi cho biết, lời khai của Lutepo đã giúp ích nhiều cho cơ quan điều tra mở rộng vụ án và bản án này là hợp lý.

Tuy nhiên, nhiều người dân Malawi chưa hài lòng với bản án nói trên. Dreck Makwangwala, một cư dân của thị trấn   Chinamwali ở Zomba nói: “Số tiền mà anh ta đánh cắp đủ trang trải cho các bệnh viện và các công trình phát triển khác ở Malawi. 11 năm tù là chưa đủ với tội ác mà ông ta đã gây ra”. Chung quan điểm, ông Benjamin Chaula, một cư dân Blantyre cho rằng: “Chúng tôi đã phải chịu đựng rất nhiều, từ đường sá, y tế đến giáo dục, tất cả đều bị ảnh hưởng từ vụ việc này. Nếu là án chung thân thì sẽ công bằng hơn”. Được biết, Lutepo đang phải sử dụng xe lăn và đã hoàn trả một phần tiền mà anh ta đánh cắp.

Chưa thể “nhổ tận gốc” tham nhũng

Vụ bê bối tham nhũng được gọi là "Cashgate" gây sốc cho Malawi khi nó vỡ lở vào năm 2013. Theo DW, vụ “Cashgate” đã khiến nhiều nhà tài trợ, bao gồm Liên minh châu Âu, rút lại viện trợ vốn đóng góp tới 40% ngân sách quốc gia Malawi. Tổng thống đương nhiệm Peter Mutharika sau đó đã kêu gọi Ngân hàng Thế giới tăng thêm viện trợ cho nước này, tháng 7-2015, ông Peter Mutharika đã phải hủy bỏ chuyến tham dự hội nghị thượng đỉnh khu vực ở Botswana để tiết kiệm ngân sách. 

Sự việc vỡ lở cũng đã dẫn đến việc Tổng thống đương nhiệm khi đó là bà Joyce Banda mất chức. Bà Banda giữ chức Tổng thống Malawi từ tháng 4-2012 đến tháng   5-2014 và năm 2014 còn được tạp chí Forbes bình chọn là người phụ nữ quyền lực nhất châu Phi. Lupeto khẳng định, bà Joyce Banda, nữ Tổng thống đầu tiên ở miền Nam châu Phi đã lợi dụng anh ta để cướp bóc tài nguyên đất nước.

Dù cựu Tổng thống từng lên tiếng phản bác nhưng Cục Chống tham nhũng Malawi vẫn thu thập bằng chứng về mối liên hệ giữa bà Banda với “Cashgate”, và có thể buộc bà này phải về nước để thẩm vấn. Bà này đã rời khỏi Malawi theo một cam kết riêng từ cuối tháng 6-2014 và hiện đang ở Nam Phi.

Với một số người thì bản án nói trên không có tác dụng trong việc chống tham nhũng ở tầng lớp quan chức Chính phủ. “Quan trọng là chúng ta phải nhổ tận gốc. Chúng ta chỉ có thể nhổ bật nạn tham nhũng nếu tìm được nhân vật chính chứ không phải là nhánh nhỏ trong đường dây lừa đảo”, Ernest Thindwa, một giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Malawi nhận định.