Rau thịt “dư thừa” hóa chất

ANTĐ - Về cuối năm, nhu cầu tiêu thụ rau củ quả tươi cũng như thực phẩm tươi sống rất lớn. Song, kéo theo đó là nỗi lo về vệ sinh ATTP, cũng như chất lượng nông sản, bởi liên tiếp các vụ việc liên quan đến thực phẩm “bẩn” thời gian qua được phanh phui.

Báo động tình trạng rau nhiễm hóa chất

Ra chợ là gặp rau, thịt bẩn

Nhiều năm qua, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo các tỉnh, thành phố phải xây dựng các lò giết mổ gia súc, gia cầm tập trung theo hướng công nghiệp, dần xóa bỏ tình trạng đâu đâu cũng cảnh “cắt tiết làm lông”. Tuy nhiên, qua nhiều năm, tình hình vẫn không mấy được cải thiện. Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát thừa nhận, Cục Thú y làm tới làm lui vẫn chưa đưa được vào quy củ, đến nay vẫn còn 38% cơ sở không đạt yêu cầu về vệ sinh Thú y, chưa kể việc giết mổ thủ công nhỏ lẻ khắp các chợ cóc, chợ tạm. Thậm chí, báo cáo từ nhiều tỉnh, thành cho thấy, có đến 60% thịt bán trên địa bàn có vấn đề. Theo đó, trong năm 2011, các tỉnh, thành cùng Cục Thú y đã lấy kiểm tra 817 mẫu thịt (lợn, gà), kết quả phát hiện 254 mẫu vi phạm chỉ tiêu vi sinh, 162 mẫu vi phạm chỉ tiêu về tụ cầu khuẩn,  đặc biệt 12 mẫu thịt gà phát hiện có vi khuẩn gây ngộ độc thức ăn và 3 mẫu thịt lợn có chứa chất kích thích tăng trưởng Clenbutarol.

Ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản cho biết, từ đầu năm đến nay, Cục Thú y đã phối hợp với các địa phương biên giới như Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh… bắt giữ và xử lý hơn 230.000 kg gia cầm, phủ tạng gia súc, tăng gần 7.000kg so với năm 2010. Song, ông Tiệp cũng thừa nhận, công tác kiểm dịch tại các địa phương mới chủ yếu dừng lại ở kiểm tra bằng cảm quan, lâm sàng, giấy chứng nhận kiểm dịch, mà chưa lấy được mẫu máu xét nghiệm, chẩn đoán các bệnh theo quy định.

Bên cạnh sản phẩm thịt, thì rau củ quả tươi cũng đang là mối lo ngại của không ít người tiêu dùng. Cũng kết quả kiểm tra cho thấy, đã lấy 1799 mẫu rau, phát hiện 164 mẫu vi phạm chiếm tỷ lệ 9%, chủ yếu và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Bộ trưởng Cao Đức Phát nhận định: “Với tỷ lệ này, cứ 10 tấn rau nông dân làm ra thì 1 tấn có vấn đề. Cứ 10 lần đi chợ thì có 1 lần mua phải rau nhiễm thuốc trừ sâu”.

Chế tài xử lý quá nhẹ

Bà Lê Thị Thanh Nhàn, Giám đốc Sở NN&PTNT Lạng Sơn cho biết, Chi cục quản lý chất lượng nông lâm thủy sản trên địa bàn tỉnh mới thành lập, hiện chỉ  có 2 nhân lực, nên làm không xuể. “Muốn kiểm tra, kiểm soát các cơ sở giết mổ, kinh doanh gia súc gia cầm thì phải đề nghị kết hợp với các đơn vị khác, chứ Chi cục có 2 người thì không thể làm được”, bà Nhàn nói. Cũng theo bà Nhàn, hiện Lạng Sơn có hơn 500 điểm giết mổ nhưng không có điểm nào đảm bảo vệ sinh Thú y. Trong vấn đề xử lý kinh doanh, giết mổ thực phẩm “bẩn”, bà Nhàn cho rằng chúng ta còn làm quá nhẹ, không đủ sức răn đe khiến “nhờn” luật.

Còn tại một số thị trường lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh thì tình hình vi phạm ATTP trong giết mổ, trong kinh doanh gia súc, gia cầm, rau củ quả tươi càng “nóng”. Riêng trên địa  bàn TP Hồ Chí Minh, trong năm 2011, đã phát hiện và xử lý trên 11.000 trường hợp vi phạm, phạt 4 tỷ đồng. Đại diện Sở NN&PTNT TP Hồ Chí Minh cho biết, thời điểm này, các lô hàng thực phẩm “bẩn” đang ồ ạt tấn công TP. “Tôi ngạc nhiên khi mà thực phẩm “bẩn” được vận chuyển từ Bắc vào Nam, qua rất nhiều tỉnh, thành lại không bị phát hiện”, đại diện Sở NN&PTNT TP Hồ Chí Minh  đặt nghi vấn.

Nguyên nhân của tình trạng trên, theo ông Tiệp là do hiện chưa có đầy đủ các quy chuẩn kỹ thuật hoặc quy định về điều kiện đảm bảo ATTP tại từng chuỗi sản xuất kinh doanh thực phẩm nông lâm thủy sản từ khâu chăn nuôi/trồng trọt đến sơ chế, chế biến, lưu thông trên thị trường. Cơ quan thú y hầu như không kiểm soát được các lò giết mổ. Trong khi đó, nhận thức và ý thức về ATTP của các bên còn hạn chế dẫn đến sử dụng không đúng cách thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng...

“Chúng ta phải kiểm tra gắt gao, xây dựng hệ thống truy xuất rau, thịt tận gốc.  Chúng ta cũng phải truy về từng nhà máy để yêu cầu họ bồi thường toàn bộ lô hàng không đảm bảo chất lượng vật tư nông nghiệp và vệ sinh thực phẩm. Phải “triệt” chỗ làm xấu, hỗ trợ nơi làm tốt. Không vì một người làm xấu mà ảnh hưởng đến nhiều người. Đây không phải chỉ là vấn đề tiền bạc mà là sức khỏe và tính mạng của người dân”, Bộ trưởng Cao Đức Phát nhấn mạnh.