Rầm rộ phát hành trái phiếu, báo động khả năng trả nợ của nhiều doanh nghiệp bất động sản

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Phát hành 172.000 tỷ đồng trái phiếu trong 9 tháng đầu năm, nhưng năng lực trả nợ của nhiều doanh nghiệp bất động sản đang ở mức đáng lo, đặc biệt là ở khối doanh nghiệp bất động sản chưa niêm yết.

Khối Dịch vụ Xếp hạng tín nhiệm (FiinRatings) của FiinGroup vừa công bố báo cáo về trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam.

Theo đó, thống kê của FiinRatings cho thấy, trong 9 tháng đầu năm, bất động sản là ngành có tỷ trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất với 172 nghìn tỷ đồng trong tổng số 432 nghìn tỷ đồng, chiếm 40% tổng giá trị huy động.

Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) xây dựng, bất động sản duy trì ở mức cao với mức trung bình lần lượt là 10,3% và 10,7%/năm.

Tính chung trong 5 năm qua, giá trị phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản đạt trung bình xấp xỉ 100.000 tỷ đồng/năm, đóng góp tỷ trọng 30-40% trong tổng giá trị TPDN phát hành.

Trái phiếu doanh nghiệp đang là kênh huy động vốn quan trọng của các doanh nghiệp bất động sản (Ảnh minh họa)

Trái phiếu doanh nghiệp đang là kênh huy động vốn quan trọng của các doanh nghiệp bất động sản (Ảnh minh họa)

Đáng chú ý, theo FiinRatings, có tới 26% TPDN phát hành trong các ngành này không có tài sản đảm bảo hoặc bảo đảm bằng cổ phần, hoặc không được thực hiện xếp hạng tín nhiệm độc lập và điều này gây nên những nghi ngại về rủi ro vỡ nợ không kiểm soát được trong thị trường TPDN.

Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp chưa niêm yết, năng lực trả nợ của các đơn vị phát hành này rất yếu.

Cụ thể, trong 9 tháng đầu năm 2021, hơn 80% giá trị trái phiếu doanh nghiệp của ngành bất động sản dân cư phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết. Các doanh nghiệp này có sức khỏe tài chính ở mức yếu, rất đáng báo động.

Điều này thể hiện ở mức độ đòn bẩy tài chính (Nợ vay ròng/Vốn chủ sở hữu) hiện ở mức lên tới 8,1x (trong khi các doanh nghiệp niêm yết chỉ ở mức 2,5x). FiinGroup ước tính, mức độ đòn bẩy tính tới hiện tại còn cao còn nữa, khi giá trị trái phiếu phát hành mới bởi các doanh nghiệp bất động sản chưa niêm yết trong 9 tháng đạt khoảng 100.000 tỷ đồng, tương đương 38% tổng tài sản của họ tại thời điểm cuối năm 2020, trong khi con số này với các doanh nghiệp đã niêm yết chỉ chiếm khoảng 4%.

“Chúng tôi hiểu rằng trái phiếu của các doanh nghiệp chưa niêm yết này hầu hết là phát hành riêng lẻ cho các bên mua chính là ngân hàng và công ty chứng khoán và phần lớn có tài sản tài sản đảm bảo hoặc bảo lãnh của bên thứ ba. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng có sự phân hóa rất lớn về chất lượng tín dụng giữa các nhà phát hành. Điều này theo chúng tôi là đặc biệt quan trọng với các nhà đầu tư, không chỉ cá nhân chuyên nghiệp mà cả các nhà đầu tư định chế tài chính để có thể đánh giá được những rủi ro đi kèm” – FiinRatings đánh giá.

Trên thực tế, theo FiinRating, tài sản thế chấp hay tài sản đảm bảo chỉ có tác dụng tạo áp lực cho doanh nghiệp trong việc đáp ứng nghĩa vụ nợ, trong khi giá trị thu hồi rất thấp do tính phức tạp của các thủ tục xử lý tài sản thế chấp và thời gian kéo dài.

Dẫn sự kiện “bom nợ” Evergrande của Trung Quốc, các chuyên gia đưa ra nhiều bài học cho cả những người đầu tư TPDN (nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư cá nhân), nhà đầu tư bất động sản lẫn cơ quan quản lý.

Theo đó, các nhà đầu tư tổ chức (ngân hàng và nhà đầu tư tổ chức), là các đơn vị mua chính TPDN bất động sản cần phải cẩn trọng. FiinGroup cho rằng, đây là lúc ngân hàng và các nhà đầu tư tổ chức cần rà soát và đánh giá kỹ lưỡng về chu kỳ của ngành bất động sản và đưa ra các biện pháp hỗ trợ và tái cấu trúc tùy theo đặc thù của từng phân khúc cho vay cũng như đặc thù của từng chủ đầu tư, từng dự án.

Đối với các khoản tín dụng mới, các định chế tài chính cần thẩn trọng trong việc lựa chọn các dự án và chủ đầu tư bất động sản để phù hợp với khẩu vị rủi ro của mình.

Với nhà đầu tư cá nhân, việc lựa chọn TPDN lại càng phải cẩn trọng. Đầu tư trái phiếu thường có kỳ hạn dài hạn từ 3 đến 5 năm và do đó không chỉ lựa chọn trái phiếu có mức lãi suất cao mà các yếu tố về chất lượng nhà phát hành và các điều khoản để đảm bảo quyền lợi cũng như giảm thiểu rủi ro thu hồi lãi và gốc là yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư cần lưu ý.