Lâm Thanh đã bị tuột mất giải A triển lãm mỹ thuật khu vực 6 năm 2012
với tác phẩm “Tình đất và lửa”
Nghi ngờ… Hội đồng nghệ thuật
Năm 2012, họa sĩ Lâm Thanh đã được Hội đồng nghệ thuật (HĐNT) triển lãm mỹ thuật khu vực 6 chấm giải A với tác phẩm gốm “Tình đất và lửa”. Năm 2013, lại cũng họa sĩ Lâm Thanh, anh tiếp tục được HĐNT triển lãm mỹ thuật khu vực 6 năm 2013 chấm giải A với tác phẩm bằng chất liệu tổng hợp, “Tích tụ của biển”. Hai tác phẩm này được sáng tác bằng một phong cách nên khá giống nhau. Cái khác chỉ là tên gọi, chất liệu sử dụng và có thể nói tác phẩm năm 2013 thành công hơn năm 2012, mang nhiều ý nghĩa về lớp trầm tích của biển cả, gợi liên tưởng đến truyền thống và tính thiêng liêng của biển đảo. Điều khiến những người trong giới mỹ thuật thất vọng là bởi, 2 năm liên tiếp, HĐNT đã trao giải thưởng cho một họa sỹ trẻ nhưng phong cách sáng tác không có gì mới. Lối sáng tạo của Lâm Thanh từng trở thành trào lưu cách đây từ 15 năm. Các bức tranh tựa như “Tình đất và lửa” hay “Tích tụ của biển” xuất hiện nhan nhản ở khắp các gallery: một vài mảng sơn mài kỉ hà màu sắc tươi tắn, trên đó đắp nổi dăm ba cái vòng âm dương, vài cái mặt nạ tạo chất hơi khác.
Chính vì thế, mọi ánh nhìn đều hướng đến các thành viên của (HĐNT) thẩm định tranh do Hội Mỹ thuật Việt Nam thành lập với rất nhiều câu hỏi được đặt ra về sự xuống cấp của mỹ thuật khu vực 6 mà bằng chứng rõ nét nhất là trong hai năm liên tiếp, không tìm thấy một gương mặt mới và phong cách sáng tác nào. Là thành viên của Hội đồng nghệ thuật triển lãm mỹ thuật khu vực 6, họa sỹ Ca Lê Thắng cho biết: “Triển lãm vừa rồi không có sự vượt trội, họa sỹ xuất sắc ít gửi tác phẩm đến dự giải, các họa sỹ trẻ hoạt động ở tầm trung. Theo cá nhân tôi đánh giá, HĐNT chấm giải A như vậy là chấp nhận được”. Trong khi đó, họa sỹ Lương Xuân Đoàn, thành viên HĐNT cho biết “Tác phẩm tốt nhất của Lâm Thanh năm 2013 xứng đáng được trao giải. Anh đã cố gắng tìm tòi để triển khai một ngôn ngữ tạo hình mới trên bề mặt sơn mài. Đời sống mỹ thuật nói chung đang bình lặng, không hối thúc nên cách nhau một năm, triển lãm mỹ thuật khu vực chỉ nhằm phát hiện những ý tưởng mới, khuyến khích các họa sỹ tiếp tục tìm tòi sáng tạo trong nghệ thuật. HĐNT hoàn toàn chịu trách nhiệm trước quyết định trao giải A mỹ thuật khu vực 6 cho họa sỹ Lâm Thanh với tác phẩm “Tích tụ của biển”.
Tác phẩm “Tích tụ của biển” đoạt giải A triển lãm Mỹ thuật khu vực 6
năm 2013 của Lâm Thanh với cùng một phong cách sáng tác đã định hình
Trượt giải do lỗi vô tình trong sáng tác
Tuy vậy, câu chuyện về tác phẩm được chấm giải A của họa sỹ Lâm Thanh năm 2013 có lẽ sẽ còn tiếp tục dấy lên nhiều ý kiến bình luận, khen chê khác nhau nếu như không có một việc từ năm 2012 được làm rõ. Đó là họa sỹ Lâm Thanh không phải lần thứ hai liên tiếp đoạt giải A triển lãm mỹ thuật khu vực 6. Năm 2013 tạm được coi là năm đầu tiên họa sỹ đoạt giải thưởng cao nhất của cuộc thi. Sở dĩ có điều này là bởi, các tác phẩm đoạt giải thưởng do HĐNT khu vực chấm còn phải trải qua một HĐNT cấp trung ương khoảng 16 họa sỹ, các nhà phê bình mỹ thuật, các nhà điêu khắc… có uy tín của toàn quốc thẩm định lại một lần nữa trước khi đi đến quyết định cuối cùng và thường diễn ra vào giữa tháng 9 hàng năm. Có tới 99% các tác phẩm đoạt giải do HĐNT khu vực chấm sẽ vượt qua cửa ải cuối cùng này. Tuy vậy, Lâm Thanh là một trường hợp hy hữu khi đã được HĐNT khu vực 6 chấm giải A năm 2012 nhưng do anh đã sử dụng đồng tiền xu đang lưu hành của Việt Nam đưa vào trong tác phẩm là… phạm luật. Vì thế, HĐNT cấp trung ương đã quyết định bỏ trống giải A của mỹ thuật khu vực 6 năm 2012.
Thời điểm đó, Hội Mỹ thuật Việt Nam coi đây là chuyện của tác giả và HĐNT nên đã không công bố rộng rãi kết quả cuối cùng, do vậy, đã dẫn đến những hiểu nhầm về 2 tác phẩm đoạt giải thưởng mỹ thuật khu vực 6 liên tiếp trong 2 năm với cùng một phong cách sáng tác và do một họa sỹ làm nên. Họa sỹ Trần Khánh Chương, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam cho biết thêm: “HĐNT triển lãm mỹ thuật khu vực khi quyết định trao giải chỉ có biên bản cuộc họp và tác giả đoạt giải được phát hoa chứ chưa có bằng khen hay quyết định chính thức. Chỉ đến cấp Trung ương, các công đoạn này mới được thực hiện. Vì thế, khi chúng tôi quyết định không trao giải A cho Lâm Thanh, làm gì đã có quyết định bằng văn bản nào được đưa ra mà có công văn thu hồi giải thưởng. Hơn nữa, một việc hy hữu như vậy, chúng tôi không muốn làm to chuyện. Lâm Thanh đã bị tuột khỏi tay giải A chỉ bởi lỗi vô tình trong sáng tác. Đó là nỗi buồn của tác giả chứ không hay ho gì mà công bố rộng rãi”.
