Có cả nạn nhân nam giới
Thạc sĩ Nguyễn Thị Diệu Hồng - Chuyên gia về giới, đại diện nhóm nghiên cứu về quấy rối tình dục tại nơi làm việc ở Việt Nam cho biết: “Tình trạng này xảy ra không phân biệt nhóm tuổi hay ngành nghề, trình độ chuyên môn”. Tuy nhiên, người lao động có độ tuổi từ 18 đến 30 bị quấy rối nhiều hơn cả. Phần lớn nạn nhân bị quấy rối là nữ giới và quen biết với người quấy rối thông qua các mối quan hệ như: đồng nghiệp, cấp trên với cấp dưới, hoặc người có khả năng chi phối, gây áp lực với người bị phụ thuộc… “Trình độ đối tượng quấy rối tình dục càng cao thì mức độ, cách thức quấy rối càng tinh vi và phức tạp”- bà Nguyễn Thị Diệu Hồng chia sẻ.
Theo bà Nguyễn Kim Lan - Điều phối viên quốc gia, tổ chức Lao động quốc tế (ILO), hiện Việt Nam chưa có thống kê chính thức nào về tình trạng quấy rối tình dục tại nơi làm việc. Nhưng ở nhiều quốc gia khác, hiện tượng này đã xuất hiện từ rất lâu và hàng năm đều có thống kê cụ thể. Ví dụ như ở Úc, trên 50% lao động nữ bị quấy rối tình dục, trong đó 60% là nữ y tá ở bệnh viện. Singapore cũng có 54% nữ giới bị quấy rối, Trung Quốc là 20-25%... Những con số này chứng minh, quấy rối tình dục nơi công sở thực sự là vấn đề phổ biến, nan giải và nghiêm trọng.
Ở Việt Nam, gần đây, một số vụ quấy rối tình dục đã được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng như: thầy quấy rối trò đổi tình lấy điểm; cấp trên ép cấp dưới quan hệ… Tuy nhiên, do quan niệm “làm hoa cho người ta hái, làm gái cho người ta trêu” và tâm lý người Á Đông kín đáo, muốn giấu kín những câu chuyện nhạy cảm, hoặc sợ bị trù dập, âm thầm chịu đựng nên số lượng các vụ bị phanh phui, phát hiện thấp hơn nhiều so với thực tế.
Báo cáo nghiên cứu quấy rối tình dục tại nơi công sở ở Việt Nam cũng nêu ra nhiều trường hợp nhân viên nam bị sếp nữ quấy rối dẫn đến bỏ việc. Nghiên cứu chỉ ra lao động trong ngành giáo dục và y tế hay bị quấy rối hơn cả.
Đại diện một doanh nghiệp lĩnh vực du lịch chia sẻ: “Lao động trong ngành không ít lần bị khách hàng có hành động khiếm nhã. Tình trạng này đang diễn ra khá nghiêm trọng tại công sở”.
Thiếu hành lang pháp lý
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực này, ở nhiều nước trên thế giới, hành vi quấy rối tình dục nơi công sở đã được đưa vào các văn bản pháp luật và có chế tài xử phạt rõ ràng. Tại Việt Nam, hành vi này mới được đề cập rải rác tại một số Luật như: Điều 37 Luật Lao động với nội dung “người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động nếu bị quấy rối tình dục”, hoặc Bộ Luật Hình sự có quy định hành vi hiếp dâm… Nhưng khái niệm thế nào là quấy rối tình dục thì chưa văn bản pháp luật nào của Việt Nam đề cập đến.
Bà Nguyễn Thị Diệu Hồng cho rằng: “Chưa có khái niệm thì chưa có căn cứ để xử phạt hành vi này. Cần có quy định rõ và các biểu hiện của hành vi này, chế tài xử phạt ra sao”. Hiện nay, các biểu hiện chủ yếu của quấy rối tình dục tại nơi làm việc là: có lời nói, hành động, tin nhắn nhạy cảm, không đứng đắn, gửi tin nhắn hình ảnh yêu đương trần trụi hay gạ gẫm… Hậu quả của hành vi quấy rối đã khiến người lao động bị ảnh hưởng tinh thần, sức khoẻ, kinh tế, tâm lý. Bản thân các cơ quan có hiện tượng này cũng thường có môi trường làm việc nặng nề, nhân viên đố kỵ, so bì lẫn nhau và tìm cách thăng tiến bằng con đường không chính đáng… Từ đó, ảnh hưởng tới năng suất lao động và danh tiếng của cơ quan.
Đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp cho rằng, cần có quy định pháp luật cụ thể cho hành vi này. Bên cạnh đó, có thể dán tại cơ quan, công sở danh sách liệt kê các hành vi không nên có ở nơi công sở; quy định trang phục công sở lịch sự. Ngoài ra, cần tổ chức tuyên truyền cho các lãnh đạo cơ quan trong cùng ngành về phòng chống quấy rối tình dục nơi công sở…
