Máy bay trinh sát và săn ngầm Tu-142 là biến thể đặc biệt của máy bay ném bom Tu-95 với khả năng hoạt động 16 giờ liên tục cùng với kho vũ khí săn ngầm cực mạnh.
Nga vừa điều loại máy bay này áp sát không phận NATO, đây dường như là động thái đáp trả việc Mỹ triển khai 6 máy bay ném bom B-52 tới Châu Âu.
Không quân Italy đã phải triển khai tiêm kích Typhoon để áp sát, nhận diện hai máy bay trinh sát săn ngầm Tu-142 Nga đang hoạt động trên không phận quốc tế gần Iceland.
Máy bay quân sự Nga thường xuyên hoạt động gần các nước thành viên NATO, nhưng chuyến bay này lại khá bất thường khi Tu-142 hoạt động theo biên đội
NATO cho biết không quân hải quân Nga đã sử dụng phiên bản Tu-142MK và Tu-142MZ mới nhất trong biên chế.
"Máy bay tuần thám biển và săn ngầm hiếm khi hoạt động theo cặp. Chưa rõ mục đích của biên đội Tu-142 là gì, nhưng không thể loại trừ khả năng đây là màn phô trương sức mạnh để đáp trả việc Mỹ điều oanh tạc cơ B-52 đến châu Âu và thực hiện nhiều chuyến bay sát biên giới Nga trên Biển Baltic", chuyên gia quân sự David Cenciotti nhận xét.
Không quân Mỹ hôm 20-3 thông báo điều phi đội 6 máy bay ném bom B-52H từ căn cứ không quân Barksdale, bang Louisiana đến căn cứ Fairford của Anh để thực hiện nhiều sứ mệnh khác khau trên khắp châu Âu.
4 chiếc trong số này hôm 18-3 bay qua nhiều khu vực trọng yếu như Biển Na Uy, Biển Baltic và Địa Trung Hải.
Đây được coi là động thái nhằm phát thông điệp răn đe tới Moskva, bởi đây là ngày Nga kỷ niệm 5 năm sáp nhập bán đảo Crimea (18-3-2014).
Việc Nga điều máy bay quân sự cỡ lớn như Tu-142 bay sát không phận NATO đáp trẻ là điều đã được dự báo từ trước.
Các máy bay thường được không quân Nga sử dụng để tuần tiễu và thu thập tin tức gần không phận Mỹ và NATO thường là máy bay ném bom Tu-95 và máy bay trinh sát săn ngầm Tu-142.
Máy bay săn ngầm Tu-142 là biến thể do Tupolev cải tiến dựa trên máy bay ném bom chiến lược Tu-95.
Mẫu thử nghiệm của Tu-142 có chuyến bay đầu tiên vào ngày 18-7-1968 và được giới thiệu chính thức vào tháng 12-1972.
Hiện loại máy bay trinh sát săn ngầm này đang phục vụ lực quân đội Nga và quân đội Ấn Độ.
Tu-142 có trọng lượng cất cánh 190 tấn, nhờ trang bị những động cơ cực khỏe nên nó có thể bay với tốc độ 735 km/giờ.
Trần bay của Tu-142 là 12.000-13.000m, bán kính chiến đấu 5.200 km.
Phi hành đoàn của Tu-142 gồm 9 người, có chỉ huy, phó chỉ huy, hoa tiêu, kỹ sư, nhân viên phụ trách thiết bị dò tìm.
Máy bay được trang bị bốn động cơ tuốc bin hai cánh quạt trái chiều NK-12MP (động cơ mạnh nhất dòng động cơ phản lực cánh quạt).
Tu-142 có thể thực hiện các nhiệm vụ thám hiểm đại dương đường dài, hoạt động tìm kiếm cứu hộ, theo dõi tàu ngầm hạt nhân đối phương.
Về vũ khí, Tu-42 sở hữu pháo 23 mm, mang 400 phao sonar, bom FAB-250, bom chống tàu ngầm PLAB-50 và PLAB-250, ngư lôi, mìn biển, tên lửa không đối không.
Hải quân Nga hiện có 20 chiếc Tu-142 và dự kiến sẽ hiện đại hóa số máy bay này vào thời điểm 2018 - 2020.