"Phía sau cuộc chiến" và lời "bào chữa" cho những người phản chiến

(ANTĐ) - Phía sau cuộc chiến một lần nữa “bào chữa” cho những cựu lính Mỹ đã dũng cảm phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa cũng như những nhà hoạt động chính trị phản chiến của thời đại - những người kêu gọi sự cảm thông của cộng đồng với những sai lầm trong quá khứ. Công sức của Nelson đã được đền đáp xứng đáng khi tác phẩm của bà thành công.

"Phía sau cuộc chiến" và lời "bào chữa" cho những người phản chiến

(ANTĐ) - Phía sau cuộc chiến một lần nữa “bào chữa” cho những cựu lính Mỹ đã dũng cảm phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa cũng như những nhà hoạt động chính trị phản chiến của thời đại - những người kêu gọi sự cảm thông của cộng đồng với những sai lầm trong quá khứ. Công sức của Nelson đã được đền đáp xứng đáng khi tác phẩm của bà thành công.

Không chỉ là những tài liệu khô cứng thu thập được cuốn sách còn là những cuộc phỏng vấn với những người trực tiếp tham gia cuộc chiến và những người sống sót sau vụ thảm sát. Nelson cung cấp những bằng chứng xác đáng chứng minh rằng cuộc chiến ở Việt Nam là phi nhân đạo và phi nghĩa.

Trong tác phẩm này có đề cập: Biện pháp giết người số một của Sư đoàn 9 là quy định bắn nếu họ chạy. Không chỉ tù nhân hay người tình nghi, hay những người có vũ khí, mà là bất cứ ai.

...Biện pháp giết người thứ hai là bắn tỉa. Một lính thuộc Lữ đoàn 2 đã được trao huân chương Chữ thập Công Trạng vì đã sát hại hơn một trăm người Việt bằng cách bắn tỉa.

...Biện pháp giết người thứ ba là bẫy mìn treo...

...Biện pháp giết người thứ tư là “tai nạn” do máy bay trực thăng vũ trang hoặc pháo...”

Đó là một trong nhiều dòng tư liệu đã được Deborah Nelson cùng Nicholas Turse thu thập từ những nguồn khác nhau: các tài liệu giải mật về chiến tranh Việt Nam, những cuộc phỏng vấn cựu binh Mỹ, những cuộc gặp gỡ các dân thường Việt Nam vô tội may mắn thoát nạn trong những cuộc thảm sát của quân đội Mỹ...để viết nên loạt phóng sự điều tra về tội ác chiến tranh của quân đội Mỹ tại Việt Nam trên tờ Los Angeles Times, sau đó được tập hợp lại trong cuốn sách có tên Phía sau cuộc chiến này.

Xuyên suốt hơn 300 trang sách là những số liệu gây kinh ngạc về hiện thực của cái gọi là chiến dịch Tìm Diệt, những phân tích sắc sảo đến tận gốc rễ về nguyên nhân những cuộc thảm sát dân thường của binh sĩ Mỹ, và những kết luận có tính chất cảnh tỉnh của Nelson với quân đội Mỹ, khi cuộc chiến tại Iraq đang ngày càng được nhiều người liên tưởng tới chiến tranh Việt Nam hơn 30 năm về trước.

Với khát vọng đi đến tận cùng sự thật vốn được cả bộ máy quyền lực đồ sộ che giấu và chôn vùi, Nelson cùng những cộng sự mẫn cán lần theo từng cái tên nhỏ nhất, kiên nhẫn đứng trước những ngôi nhà đóng sập cửa và kìm nén trước những cựu binh một mực phủ nhận tội ác của mình, hành trình điều tra còn đưa bà tới mảnh đất miền Trung Việt Nam, nơi hàng loạt cuộc thảm sát tương tự như Mỹ Lai đã không được các cấp chỉ huy của quân đội Mỹ ngăn chặn, và đến nay vẫn sống trong nỗi ám ảnh của những người dân.

Đứng từ góc độ độc giả, có lẽ giá trị thực sự của cuốn sách này, đó là đã phơi mở trước công chúng Mỹ nói riêng, thế giới nói chung cái nhìn về chiến tranh Việt Nam từ một góc độ chân thực, đáng tin cậy, và hơn thế, là lời cảnh tỉnh về sự xói mòn của những giá trị nhân đạo trong những cuộc chiến vẫn ngày ngày diễn ra trên thế giới này.

Deborah Nelson, đồng tác giả của một series về tội ác chiến tranh khi còn là phóng viên của The Los Angeles Times , bà là một nhà báo mẫn cán và nhiệt huyết

Gia Bách