“Phát ngôn muốn có nhà máy gang thép thì phải đánh đổi của ông Chu Xuân Phàm, Trưởng văn phòng của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh tại Hà Nội là rất phản cảm, tôi hoàn toàn không đồng tình”. ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương, Ủy viên thường trực Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội trả lời phỏng vấn Báo An ninh Thủ đô, sáng 26-4.
- PV: Phát ngôn của ông Chu Xuân Phàm, Trưởng văn phòng của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh tại Hà Nội với ý "Muốn bắt cá, bắt tôm hay nhà máy, cứ chọn đi!”, đang khiến dư luận rất bất bình. Ông đánh giá thế nào về phát ngôn này?
- ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương: Ở một góc độ nào đó thì phát ngôn của ông Chu Xuân Phàm không hẳn đã sai. Trên thực tế, các nước trên thế giới khi cấp phép cho doanh nghiệp nước ngoài vào đầu tư cũng đều phải tính toán trước bài toán được cái gì, mất cái gì chứ khó có thể được toàn diện. Tuy nhiên, thay vì việc cam kết tìm giải pháp khắc phục tối đa mặt tiêu cực của việc phát triển nhà máy gang thép gây ra cho môi trường thì ông Chu Xuân Phàm lại phát biểu với hàm ý rằng người dân phải lựa chọn hoặc được nhà máy hoặc được cá tôm, tôi rất không đồng tình. Hơn nữa, trong trường hợp cụ thể, là những tác động đến môi trường của công ty gang thép này ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn sống, sức khỏe của người dân xung quanh, hầu hết là ngư dân nghèo miền Trung thì phát ngôn nói trên rất phản cảm, khó chấp nhận.
- Theo ông, cần có hướng xử lý như thế nào với doanh nghiệp này cũng như các doanh nghiệp nước ngoài khác vào đầu tư tại Việt Nam nếu xảy ra sai phạm trong việc bảo vệ môi trường?
- Tôi được biết hệ thống xử lý rác thải, nước thải trước khi xả thải ra môi trường của nhà máy gang thép nói trên đã được cấp phép. Nhưng cái tôi muốn nói là chúng ta vẫn đang quá nặng về cấp phép mà thiếu hậu kiểm, giám sát chặt chẽ. Có thể nhà máy có hệ thống xử lý rác thải, nước thải đạt chuẩn nhưng họ vận hành ra sao, thậm chí đóng cửa không xử lý rác thải, nước thải qua hệ thống đó thì liệu chúng ta có biết được hay không, đó là vấn đề khác.
Tôi cho rằng, nhìn bằng cảm quan thì nguồn nước thải xả thải ra từ nhà máy này, nguồn nước biển xung quanh nhà máy này bị ô nhiễm đậm đặc, như vậy khó có thể nói việc xử lý nước thải trước khi xả thải ra môi trường của doanh nghiệp này đạt yêu cầu. Cơ quan chức năng cần thanh tra, kiểm tra làm rõ, nếu phát hiện sai phạm phải xử lý nghiêm, không thể đem môi trường, sức khỏe người dân nghèo ra làm thứ để đánh đổi.
Tiến Hưng (thực hiện)
ĐBQH Đỗ Văn Vẻ, Ủy viên Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội – Phó Chủ tịch thường trực Hội doanh nghiệp tỉnh Thái Bình:
Không thể chấp nhận phát ngôn thiếu trách nhiệm
“Là ĐBQH cũng là một doanh nhân, tôi rất bức xúc khi nghe ông Trưởng văn phòng Formosa tại Hà Nội phát ngôn rằng “chúng ta phải chấp nhận hoặc là biển nhiều tôm cá hoặc là có nhà máy thép hiện đại”. Theo tôi, đó là phát biểu thiếu thiện chí, thiếu tinh thần trách nhiệm. Thứ nhất, chúng ta muốn phát triển công nghiệp, kinh tế nhưng mục tiêu cuối cùng vẫn phải hướng tới người dân, cộng đồng. Môi trường, sức khỏe, tính mạng người dân thì không thể đánh đổi bởi bất cứ thứ gì được. Dù là doanh nghiệp nước ngoài, khi anh vào đầu tư sản xuất kinh doanh tại Việt Nam thì anh phải tuân thủ nghiêm túc, đầy đủ quy định pháp luật của Việt Nam cũng như các cam kết trước khi vào đầu tư tại Việt Nam, trong đó chắc chắn phải có các cam kết về vấn đề đảm bảo môi trường, xử lý chất thải.
Tôi đề nghị cơ quan chức năng khẩn trương vào cuộc thanh tra, kiểm tra tại nhà máy này. Các đoàn thanh tra, kiểm tra phải làm rõ việc thực thi pháp luật Việt Nam của nhà máy này, xác minh cụ thể các hóa chất độc hại mà nhà máy này đã nhập về xem số lượng ra sao, đã sử dụng thế nào và điểm quan trọng nhất là thanh tra xem nhà máy có xử lý rác thải, nước thải đúng quy định hay không. Từ đó, công bố kết luận rõ ràng để nhân dân, dư luận được biết”.
