Mua xe gian trên mạng, xử lý thế nào?

ANTĐ - Trong quá trình làm nhiệm vụ tuần tra mật phục chống tội phạm trên đường Trường Chinh vào tối 7-6-2014, lực lượng CAQ Hai Bà Trưng phát hiện Hoàng Nam đang sử dụng xe Honda Airblade, BKS: 30Z-7012, chạy với tốc độ cao về hướng đường Nguyễn Trãi nên đã yêu cầu dừng xe để kiểm tra hành chính, phát hiện xe không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc. Tại cơ quan công an, Nam khai mua chiếc xe trên của một người có tên là Huy, trú tại huyện Sóc Sơn và biết đó là xe gian nhưng vẫn mua vì rẻ.

Mua xe gian trên mạng, xử lý thế nào? ảnh 1Ảnh minh họa

Sau khi CAQ Hai Bà Trưng chuyển toàn bộ hồ sơ ban đầu của vụ án cùng đối tượng Hoàng Nam lên Phòng CSHS, Phòng CSHS đã thụ lý điều tra và tổ chức giám định, tìm được chủ sở hữu chiếc xe trên là anh Vũ Văn Tịnh, ở quận Nam Từ Liêm, bị mất trộm khi dựng trước một cửa hàng bán quần áo nằm trên phố Trần Đăng Ninh, quận Cầu Giấy. Tiến hành đấu tranh khai thác Hoàng Nam, cơ quan điều tra được biết thông qua mạng internet, thanh niên này đã quen biết Huy, nhưng không nắm được địa chỉ nơi ở cụ thể và chỉ biết đối tượng này chuyên rao bán xe máy cũ trên mạng internet. Biết rõ những chiếc xe máy được Huy rao bán trên mạng internet đều là xe gian, nhưng vì ham rẻ nên Nam vẫn mua để bán lại với giá cao hơn. Nam khai nhận trong khoảng thời gian từ cuối năm 2013 đến tháng 6-2014, đã mua bán trót lọt 10 chiếc xe gian của Huy thông qua mạng internet.

Lời khai của Nam còn thể hiện cuối tháng 6-2014, Nam đã rủ người quen là anh Q, ở huyện Thạch Thất góp vốn cùng buôn bán xe máy trên mạng internet. Nam giấu không cho bạn biết xe mua bán là xe gian và anh Q đã nhiều lần góp tiền làm ăn chung với tên tội phạm. Cụ thể, ngày 7-6-2014, anh Q đã góp 22,5 triệu đồng với Nam để mua chiếc xe Honda SH do Việt Nam sản xuất, là tang vật vụ trộm xảy ra tại quận Cầu Giấy; chủ sở hữu là chị Đào Thị Xoa, ở quận Cầu Giấy. Trước đó, vào khoảng tháng 12-2013, Nam đã mua 1 xe Yamaha Exciter màu xanh, với giá 14 triệu đồng, trong tình trạng không biển kiểm soát. Chiếc xe này được Nam bán lại cho một người quê ở Hà Nam với giá 16,5 triệu đồng. Qua xác minh, cơ quan điều tra được biết đó là xe tang vật của một vụ trộm xảy ra trên địa bàn TP Hà Nội.

Vấn đề cần trao đổi là các nghi can đã phạm tội gì, những người mua và sử dụng những chiếc xe này có phạm tội không? Những chiếc xe gian bị xử lý ra sao?

Ý kiến bạn đọc 

Các nghi can là đồng phạm tội trộm cắp tài sản

Đây là một vụ án xâm phạm quyền sở hữu tài sản. Các nghi can nằm trong dây chuyền từ trộm cắp đến tiêu thụ tài sản người khác. Theo nội dung vụ án, các nghi can đã tiêu thụ số lượng lớn tài sản do phạm tội mà có (đã có chứng cứ mua bán tới 10 chiếc xe máy). Những hành vi trộm cắp sẽ không xảy ra, nếu tài sản trộm cắp không tiêu thụ được. Theo điều 20 Bộ luật Hình sự, người giúp sức, tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm cũng là đồng phạm của vụ án. Vì vậy, cần truy tố nghi can Nam, Q. tội Trộm cắp tài sản theo điều 138 Bộ luật Hình sự: Người nào trộm cắp tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm nghìn đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới năm trăm nghìn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng thì phạm tội Trộm cắp tài sản. Các nghi can này phạm tội có tổ chức, số lượng tài sản giá trị trên 50 triệu đồng, nên cần truy tố theo khoản 2 điều 138 với mức phạt tù có thể lên tới 7 năm.


Nguyễn Thị Bích Hà (P.Quán Thánh, Q.Ba Đình, Hà Nội)

Các nghi can phạm tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có

Nghi can Nam, mặc dù không quen biết người phạm tội trộm cắp, nhưng vẫn biết rõ đây là tài sản do trộm cắp, cướp đoạt mà có nhưng vẫn mua bán với mục đích kiếm lợi nhuận là phạm tội theo điều 250 Bộ luật Hình sự, tội Chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Theo nội dung vụ án, biết rõ những chiếc xe máy được Huy rao bán trên mạng Internet đều là xe gian, nhưng vì ham rẻ nên Nam vẫn mua để bán lại với giá cao hơn. Đã có đủ chứng cứ, nghi can Nam mua tới 10 chiếc xe gian để bán cho người khác. Điều 250 Bộ luật Hình sự, tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có quy định: Người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm. Phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng có thể phải chịu án tù tới 10 năm. 

Trần Văn Bá (Như Quỳnh, Văn Lâm, Hưng Yên)

Nghi can Q. không phạm tội

Theo nội dung vụ án, nghi can Q. được nghi can Nam rủ đi buôn xe máy và đã góp vốn cùng với Nam, nhưng do Nam giấu nguồn gốc mua xe nên nghi can Q. không biết đó là xe gian, xe do người khác phạm tội mà có. Đây là trường hợp mặc dù người mua có thỏa thuận chung vốn mua bán, nhưng không hề biết tài sản mình mua là do trộm cắp mà có. Trường hợp này, theo các quy định pháp luật, chỉ là một giao dịch dân sự đơn thuần, hành vi của người mua không phải là hành vi vi phạm pháp luật. Khi phát hiện tài sản thực hiện trong giao dịch là tài sản do trộm cắp thì giao dịch dân sự đó sẽ vô hiệu và các bên phải trả lại nhau những gì đã trao. Như vậy, nghi can Q. không phạm tội và những giao dịch giữa nghi can Q. và Nam cũng như giữa nghi can Q. và những người mua xe của Q. đều vô hiệu. Các bên phải trả tiền cho nhau.


Lê Nam Thắng (Đông Sơn, Thanh Hóa)

Phải tịch thu xe gian trả lại cho người bị trộm cắp

Theo khoản 2 điều 41 Bộ luật Hình sự: Đối với vật, tiền bị người phạm tội chiếm đoạt hoặc sử dụng trái phép, thì không tịch thu mà trả lại cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp. Như vậy, tất cả các xe gian mà nghi phạm đã mua, bán lại cho người khác và bất kì ai sử dụng những chiếc xe này đều sẽ bị thu hồi để trả lại cho người bị mất tài sản, là chủ sở hữu theo đúng quy định pháp luật. Nếu không tìm được chủ sở hữu, những chiếc xe gian này cũng bị tịch thu sung công theo khoản 1 điều 41 Bộ luật Hình sự: Việc tịch thu, sung quỹ Nhà nước được áp dụng đối với vật hoặc tiền do phạm tội hoặc do mua bán, đổi chác những thứ ấy mà có (theo khoản b). Như vậy, bất kỳ người nào sử dụng xe gian, biết hay không biết đó là xe gian vẫn bị tịch thu. 

Phạm Ngũ Thứ (Phường 3, TP Vĩnh Long)

Bình luận của luật sư 

Theo nội dung vụ án, ở đây, chúng ta có một vụ án chiếm đoạt tài sản, theo chứng cứ đã có là nhiều xe máy. Tội phạm đã hoàn thành, các nghi can đã chiếm đoạt tài sản, đã tiêu thụ tài sản trước khi bị phát hiện. Vấn đề là những nghi can này phạm tội theo những tội danh gì? Hiện nay, cơ quan điều tra đã bắt giữ nhóm nghi can đã mua bán, sử dụng các tài sản chiếm đoạt được. Còn nghi can Huy, người đã bán các tài sản này với giá rẻ, cơ quan điều tra chưa bắt được. Phân tích hành vi của các nghi can, chúng ta thấy:

Với nghi can Huy, chúng ta có chứng cứ nghi can này đã bán với giá rẻ các xe máy cho nghi can Nam. Nếu bắt được nghi can Huy, tùy hành vi, nghi can Huy có thể bị truy tố theo các tội thuộc nhóm tội xâm hại tài sản. Nếu nghi can Huy dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực để chiếm tài sản, nghi can Huy có thể phạm tội trực tiếp hoặc đồng phạm với tội danh Cướp tài sản hoặc Cưỡng đoạt tài sản. Nếu nghi can Huy trộm cắp để có tài sản bán cho Nam, nghi can Huy sẽ bị truy tố tội Trộm cắp tài sản. Nếu nghi can Huy là đầu mối để thu mua tài sản trộm cắp được bán cho Nam, có thể nghi can Huy sẽ bị truy tố theo tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có, hoặc là đồng phạm của tội Trộm cắp tài sản. Khi bắt được nghi can Huy, tùy theo hành vi phạm tội mới có thể định tội danh cho nghi can này.

Đối với nghi can Nam, cơ quan điều tra đã bắt giữ được Nam, quá trình điều tra đã thấy đủ chứng cứ nghi can này biết rõ xe máy do phạm tội mà có nhưng tham giá rẻ nên vẫn mua để bán kiếm lợi nhuận.

Khoản 1, Điều 250, BLHS năm 1999 có quy định về tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có như sau: “Người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm”.

Theo đó, hành vi khách quan của tội phạm này là hành vi chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Hành vi tiêu thụ tài sản được hiểu là những hành vi có tính chất dịch chuyển tài sản từ người có tài sản do phạm tội sang người khác như hành vi mua, tạo điều kiện để bán hoặc để trao đổi tài sản đó. Bên cạnh đó, hành vi phạm tội tiêu thụ tài sản có đặc điểm trên chỉ cấu thành tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có khi không có sự hứa hẹn trước. Nếu có sự hứa hẹn trước sẽ tiêu thụ, thu mua tài sản trộm cắp thì hành vi của người tiêu thụ là hành vi của một đồng phạm với tội trộm cắp tài sản với vai trò là người giúp sức người đã thực hiện hành vi trộm cắp tài sản. Trong vụ án này, nghi can Nam mua các xe gian qua Internet, nghĩa là không có sự hứa hẹn trước, các hành vi mua bán tài sản chỉ diễn ra sau khi tội phạm chiếm đoạt tài sản đã hoàn thành, cho nên nghi can Nam không giúp sức cho kẻ phạm tội chiếm đoạt (ở đây là trộm cắp tài sản), nghi can Nam không phạm tội trộm cắp tài sản với vai trò đồng phạm. Với hành vi tiêu thụ 10 xe máy, giá trị trên 50 triệu đồng, nghi can Nam có thể bị truy tố theo khoản 2, Điều 250 BLHS; tội chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có với mức hình phạt cao nhất tới 7 năm tù. 

Đối với nghi can Q. do không biết tài sản mình tham gia mua bán là tài sản do người khác phạm tội mà có, vì vậy, nghi can Q. không phạm tội. Khi phát hiện tài sản thực hiện trong giao dịch là tài sản do trộm cắp thì giao dịch dân sự đó sẽ vô hiệu, và các bên phải trả lại nhau những gì đã trao đổi. Đối với tất cả các xe tang vật, tôi đồng ý với ý kiến của bạn đọc Phạm Ngũ Thứ, theo Điều 41 BLHS, tất cả các xe gian mà nghi phạm đã mua, bán lại cho người khác và bất kỳ ai sử dụng những chiếc xe này đều sẽ bị thu hồi để trả lại cho người bị mất tài sản, là chủ sở hữu theo đúng quy định pháp luật. Nếu không tìm được chủ sở hữu, những chiếc xe gian này cũng bị tịch thu sung công. Như vậy, bất kỳ người nào sử dụng xe gian, biết hay không biết đó là xe gian, mua bán ngay tình... vẫn bị tịch thu. 

Luật sư Nguyễn Văn Hướng ( Đoàn Luật sư TP Hà Nội)