Minh họa Internet
Với ý đồ đen tối, Hòa sao chép những hình ảnh và đoạn clip sang hai thẻ nhớ, xóa luôn những file trên trong máy vi tính rồi lẳng lặng như không có gì. Đầu tháng 6-2014, do nảy sinh mâu thuẫn với một số người làm công và gia đình bà T. nên Hòa bức xúc muốn nghỉ việc. Với những hình ảnh “nóng” và đoạn clip sex trong tay, Hòa dùng điện thoại nhắn tin và gửi cho bà chủ cũ một bao thư, bên trong có một tờ giấy A4, một thẻ nhớ. Chưa hết ngạc nhiên khi nhận được lá thư lạ, bà T. mở ra xem thì tá hỏa trước những hình ảnh và đoạn phim mà nhân vật trong đó không ai khác chính là vợ chồng con trai bà. Sau đó, bà T. chủ động liên lạc lại số điện thoại đã nhắn tin nhưng không được.
Hơn nửa tháng sau, Hòa tiếp tục lấy một số điện thoại khác nhắn tin và gửi thêm một số hình ảnh nhạy cảm khác của con dâu bà T. vào máy điện thoại của bà kèm theo lời đe dọa sẽ tung những hình ảnh này lên mạng internet. Những ngày tiếp theo sau đó, Hòa lộ rõ bộ mặt thật khi thẳng thừng ra điều kiện nếu bà T. muốn chuộc lại các file hình ảnh trên thì phải chi cho một người đàn ông tên Vũ (thực chất là Hòa) khoản tiền 5 tỷ đồng.
Sau nhiều lần thương lượng, dù những hình ảnh nhạy cảm là của vợ chồng con trai nhưng không muốn gia đình bị dị nghị và mọi chuyện trở nên phiền toái nên bà T. chấp nhận số tiền 400 triệu đồng. Tuy nhiên, quá bức xúc trước thủ đoạn đê hèn của kẻ tống tiền, bà T. đến công an trình báo.
Ngày 11-7-2014, tại một quán cà phê ở quận 5, TP.HCM, khi Hòa vừa nhận 400 triệu đồng đi ra thì bị Công an bắt quả tang và cúi đầu khai nhận hành vi.
Vấn đề cần trao đổi là nghi phạm Nguyễn Phú Hòa đã phạm tội gì và có thể bị xử lý như thế nào?
Ý kiến bạn đọc
Vi phạm quyền đối với hình ảnh người khác
Việc lưu giữ những hình ảnh riêng tư của người khác, sau đó in sao thành nhiều bản gửi đi là xâm phạm vào quyền riêng tư đối với hình ảnh. Điều 31 Bộ luật Dân sự quy định cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý, nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh. Trong vụ này, nghi phạm Hòa đã lưu giữ trái phép những hình ảnh nhạy cảm của con bà T. Và còn sử dụng cho những mục đính xấu xa. Theo đúng quy định pháp luật, vợ chồng con bà T có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm theo điều 611 Bộ luật Dân sự. Như vậy ngoài việc bị xử lý theo Bộ luật Hình sự các hành vi tống tiền, nghi phạm Hòa còn bị xử phạt bồi thường thiệt hại cho những người bị nghi phạm làm thiệt hại đến quyền lợi.
Phạm Bằng (Phú Thọ Hòa, TP Hồ Chí Minh)
Nghi phạm đã phạm tội làm nhục người khác
Nghi phạm Nguyễn Phú Hòa khi phát hiện thấy những hình ảnh riêng tư, nhạy cảm của hai con bà T. đã lưu giữ trái phép, gửi hình ảnh cho người khác là có dấu hiệu xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự con của bà T. Việc đe dọa tung những hình ảnh nhạy cảm của con bà T càng chứng tỏ nghi phạm biết rõ hành vi của mình có thể gây ra sự tổn hại danh dự của con bà T. Rõ ràng nghi phạm có ý thức và chủ động phạm tội. Nghi phạm có dấu hiệu vi phạm Điều 121 Bộ luật Hình sự theo tội danh: Tội làm nhục người khác: Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. Phạm tội trong các trường hợp nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm.
Nguyễn Văn Nam (Phường Cát Linh, Hà Nội)
Hành vi cưỡng đoạt tài sản đã rõ ràng
Điều 135 Bộ luật Hình sự quy định về tội cưỡng đoạt tài sản nêu rõ: Người nào đe dọa dùng vũ lực hoặc thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm. Ở đây, nghi phạm Nguyễn Phú Hòa không dùng vũ lực uy hiếp tinh thần gia đình bà T, mà dùng thủ đoạn khác (đe dọa sẽ đưa ảnh nhạy cảm của vợ chồng con bà T lên mạng với mục đích xâm phạm danh dự, nhân phẩm của gia đình bà T.) nếu không đưa tiền cho hắn. Như vậy, mục đích chiếm đoạt tiền của đối tượng đã được thể hiện rõ. Hơn nữa, hắn bị công an bắt quả tang khi vừa nhận tiền từ tay bà T. Với những dấu hiệu trên, có thể khẳng định đối tượng Minh có đã phạm tội cưỡng đoạt tài sản. Đây là tội phạm cấu thành hình thức, khi người phạm tội thực hiện hành vi mà điều luật mô tả, thì tội phạm đã hoàn thành. Với số tiền lớn, lên đến 400 triệu đồng, nghi phạm có thể bị truy tố theo khoản 3 điều 135 do chiếm đoạt từ 200 đến dưới 500 triệu đồng với mức hình phạt cao nhất tới 15 năm tù.
Lê Thị Bích Nga (Đường Trần Hưng Đạo, TP Bắc Giang)
Nghi phạm chỉ vô tình có clip và không phạm tội làm nhục người khác
Trong vụ án này, theo đúng nội dung vụ án cho thấy, nghi phạm chỉ vô tình có được những ảnh nóng của vợ chồng người con bà T. Chính sự vô tình có được đã dẫn đến hành vi có lỗi của nghi phạm là bắt bà T chuộc lại những tấm ảnh này. Vì vậy có thể coi nghi phạm không cố ý phạm tội, không có động cơ phạm tội từ đầu. Bản thân người con của bà T, đã chụp và lưu vào máy tính những tấm ảnh có nội dung nhạy cảm nhưng lại không bảo giữ được. Nghi phạm cũng chưa phát tán những ảnh này lên internet hay giao cho ai ngoài bà T, nên không thể nói nghi phạm đã phạm tội làm nhục người khác. Thêm một ý nữa, bản thân việc bà T, chi 400 triệu đồng để lấy lại những tấm ảnh mà gia đình bà để mất có thể coi là một giao dịch dân sự, hai bên tình nguyện thực hiện, không ai ép ai. Theo tôi, hành vi của nghi phạm Hòa chỉ nên xử phạt hành chính, không nên truy tố theo các điều luật của Bộ luật Hình sự
Trần Phương Mai (Q3, TP Hồ Chí Minh)
Bình luận của luật sư
Căn cứ vào kết quả điều tra xác định trong nội dung vụ án, chúng ta thấy ở đây có hai nhóm hành vi của nghi phạm Nguyễn Phú Hòa có dấu hiệu phạm tội. Nhóm hành vi thứ nhất là tàng trữ, sử dụng cho mục đích riêng những hình ảnh nhạy cảm, có nội dung riêng tư của vợ chồng người con bà T. Nhóm hành vi thứ hai là dùng những tấm ảnh này đe dọa sẽ đưa lên mạng internet để đe dọa bà T, bắt bà T, phải nộp một số tiền lớn. Để xem xét cho đúng tội danh, cần phân tích các hành vi có dấu hiệu phạm tội, so sánh với các hành vi mà các điều luật đã mô tả.
Ở nhóm hành vi thứ nhất, tàng trữ, phát tán ảnh có nội dung nhạy cảm của vợ chồng người con bà T, có thể phạm tội theo hai tội danh: Truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy hoặc Làm nhục người khác, chúng ta có thể nhận định như sau: Nghi phạm không cố tình chụp hay chiếm đoạt ảnh nhạy cảm của vợ chồng người con bà T, vô tình mà nghi phạm có được những tấm ảnh này. Nghi phạm cũng không đưa cho người khác xem hoặc sử dụng mà chỉ gửi cho bà T, là mẹ người trong ảnh. Nếu có thể gọi là tán phát, truyền bá thì chính là hành vi gửi ảnh này. Tuy nhiên, hành vi gửi ảnh cho bà T, và đe dọa bà T, cấu thành một tội khác, chúng ta sẽ phân tích sau. Một hành vi không thể bị xét xử theo hai tội danh, vì vậy, ở đây không thể định tội danh truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy cho nghi phạm được. Nghi phạm chưa đưa ảnh nhạy cảm lên internet, chưa phát tán ảnh nhạy cảm cho người khác, chưa có hành vi xúc phạm đến nhân phẩm, danh dự của người con bà T, vì vậy nghi phạm Nguyễn Phú Hòa cũng chưa có dấu hiệu phạm tội Làm nhục người khác.
Ở nhóm hành vi thứ hai, nghi phạm đã dùng những tấm ảnh nóng của người thân bà T, gửi cho bà T, với lời đe dọa, nếu không chuộc lại sẽ đưa lên mạng internet để làm ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm của gia đình bà T. Theo điều 135 Bộ luật Hình sự, người nào đe dọa sẽ dùng vũ lực hoặc có thủ đoạn khác uy hiếp tinh thần người khác nhằm chiếm đoạt tài sản thì phạm tội Cưỡng đoạt tài sản. Ở tội danh này, đặc trưng là người phạm tội có hành vi uy hiếp tinh thần của người có trách nhiệm về tài sản làm cho người có trách nhiệm về lài sản lo sợ mà giao tài sản cho người phạm tội. Ở đây, nghi phạm Nguyễn Phú Hòa đã có hành vi đe dọa đưa ảnh nhạy cảm của vợ chồng con bà T lên mạng Internet để đe dọa, uy hiếp tinh thần bà T, buộc bà T phải giao tài sản lớn cho nghi phạm. Trong vụ án này, nghi phạm Nguyễn Phú Hòa đã thực hiện hành vi đe dọa, đã nhận tiền của bà T, đến 400 triệu đồng. Hành vi của nghi phạm đã cấu thành tội phạm được quy định tại điều 135 BLHS với tội danh Cưỡng đoạt tài sản. Nghi phạm đã hoàn thành tội phạm. Với số tiền lên đến 400 triệu, nghi phạm sẽ bị truy tố theo khoản 3 điều 135 với mức án tù cao nhất đến 15 năm. Không thể coi việc đe dọa, bắt đưa tiền để nghi phạm không đưa lên ảnh lên Internet là giao dịch dân sự được.
Cũng xin lưu ý, tội cưỡng đoạt tài sản thuộc nhóm tội cấu thành hình thức. Không cần điều kiện nghi phạm đã chiếm đoạt tài sản hay không, nếu có hành vi đe dọa nhằm chiếm đoạt tài sản, nghi phạm đã phạm tội cưỡng đoạt tài sản rồi. Nếu nghi phạm có ý thức đe dọa để chiếm đoạt tài sản, đã chuẩn bị để phạm tội, nhưng chưa thực hiện hành vi đe dọa vẫn có thể bị truy tố bởi hành vi chuẩn bị phạm tội nếu tội phạm đã được chuẩn bị là rất nghiêm trọng.
Không chỉ bị truy tố về tội cưỡng đoạt tài sản với mức án rất nặng, nghi phạm Nguyễn Phú Hòa còn có thể chịu trách nhiệm dân sự bồi thường thiệt hại cho vợ chồng người con của bà T, theo điều 611 Bộ luật Dân sự vì xâm hại quyền lợi của cặp vợ chồng này theo điều 31 Bộ luật Dân sự khi sử dụng ảnh riêng tư của vợ chồng này đi cưỡng đoạt tài sản, nếu vợ chồng người con bà T khởi kiện dân sự.
Luật sư Nguyễn Văn Hướng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội)
