- Bộ trưởng Quốc phòng Iran sắp sang Nga để thảo luận việc mua hệ thống S-400
- Phòng không Syria chịu tổn thất lớn sau các cuộc không kích của Israel
- Chiến đấu cơ F-35 của Mỹ sẽ tấn công S-400 Nga trên đất Iran?
 |
Ngoại trường Mỹ Mike Pompeo phát biểu với giới báo chí sau cuộc họp với các thành viên của HĐBA LHQ, ngày 20-8-2020 |
Ngày 20-8, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã tới trụ sở Liên hợp quốc (LHQ) để chính thức kích hoạt “cơ chế đảo ngược” nhằm tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran. Lý do cho việc này, theo ông Pompeo, là do Iran không tuân thủ các điều khoản của thỏa thuận hạt nhân 2015. Trước đó, vào tháng 5-2018, Mỹ đã đơn phương rút khỏi thỏa thuận nhưng chính quyền Tổng thống Donald Trump vẫn cho rằng, họ có quyền khởi động cơ chế này.
Được biết, cơ chế đảo ngược này cho phép bất kỳ nước nào trong nhóm P5+1 tham gia ký thỏa thuận hạt nhân 2015 với Iran có quyền đề xuất áp lại các lệnh trừng phạt của LHQ đối với Tehran nếu nước này không tuân thủ các điều khoản đã nhất trí trong thỏa thuận.
Mỹ quyết định tiến hành bước đi trên sau khi HĐBA bác bỏ nghị quyết kéo dài lệnh cấm vận vũ khí đối với Iran trong cuộc họp hôm 14-8. Lệnh cấm vận này được dự kiến sẽ hết hạn vào ngày 18-10 tới.
Ngay sau đó, ba quốc gia châu Âu là Pháp, Đức, Anh (E3) đã đưa ra một tuyên bố chung, nêu rõ: “Với tư cách đang là các thành viên của thỏa thuận Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), chúng tôi không thể ủng hộ việc Mỹ thúc đẩy cơ chế ‘đảo ngược’ vì nó vi phạm thỏa thuận”.
Pháp, Đức và Vương quốc Anh cũng lưu ý rằng, Mỹ không còn là thành viên của JCPOA sau khi họ rút khỏi thỏa thuận vào ngày 8-5-2018, do đó họ không có quyền yêu cầu khôi phục chế độ trừng phạt của LHQ đối với Iran.
Ba quốc gia châu Âu đồng thời cho biết, họ vẫn cam kết với JCPOA bất chấp những thách thức đáng kể do sự rút lui của Mỹ. E3 tin có thể giải quyết vấn đề hiện tại về việc Iran không tuân thủ các nghĩa vụ JCPOA thông qua đối thoại giữa các bên tham gia JCPOA.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif bày tỏ quan điểm rằng, Mỹ không có quyền kích hoạt áp đặt lại tất cả các lệnh trừng phạt của LHQ đối với Tehran, đồng thời cho biết, nỗ lực gia hạn lệnh cấm vận vũ khí của Washington là "bất hợp pháp và trọng tội".
Cả Nga và Trung Quốc đều bày tỏ sự ủng hộ đối với Iran. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov thậm chí còn gọi việc Washington thúc đẩy các biện pháp trừng phạt là "vô lý".
