Phần lớn thực phẩm chức năng giả nhập lậu từ Trung Quốc

Nguyễn Phan 30/12/2015 07:42

ANTĐ - Chưa bao giờ số vụ sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng (TPCN) giả, kém chất lượng lại được phát hiện và xử lý nhiều như năm nay, thậm chí khoảng 50% sản phẩm TPCN được kiểm tra trên thị trường có vi phạm về chất lượng. Đáng chú ý, phần lớn mặt hàng TPCN giả, kém chất lượng đều nhập lậu từ Trung Quốc, được thay bao bì, nhãn mác rồi bán… đắt hơn cả hàng thật.

Lực lượng chức năng Hà Nội phát hiện rất nhiều vụ buôn bán, vận chuyển thực phẩm chức năng giả với số lượng lớn. Ảnh minh họa

Hàng giả bán đắt hơn hàng thật

Tại hội thảo “Bảo vệ người tiêu dùng sử dụng TPCN” do Văn phòng Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu gian lận thương mại hàng giả (Ban chỉ đạo 389 quốc gia), Cục An toàn thực phẩm (ATTP) - Bộ Y tế phối hợp với Báo Lao động tổ chức ngày 29-12, Cục ATTP cho biết, hiện nay hơn 60% số sản phẩm TPCN được sản xuất trong nước, hơn 30% còn lại được nhập khẩu. Nhu cầu sử dụng TPCN gia tăng rất nhanh và ngày càng phổ biến ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm trong sản xuất, kinh doanh TPCN rất đáng lo ngại, đã có không ít vụ người tiêu dùng phải nhập viện điều trị vì sử dụng phải TPCN giả.

TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục ATTP cho biết, qua thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về TPCN thời gian qua, những vi phạm phổ biến nhất là: sản xuất, kinh doanh TPCN không đúng chất lượng đã được công bố; quảng cáo TPCN sai sự thật, cường điệu hóa công dụng của TPCN; sản xuất TPCN ở nơi không đảm bảo vệ sinh… Trong năm 2015, chỉ tính riêng Cục ATTP đã phát hiện vi phạm và xử lý 251 cơ sở sản xuất, kinh doanh TPCN với tổng số tiền phạt lên tới trên 4,5 tỷ đồng. Ngay trong tuần này, Cục ATTP đang hoàn thiện hồ sơ xử lý thêm 18 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh TPCN có sai phạm. “Chưa năm nào Cục ATTP phát hiện, xử lý số cơ sở sai phạm về ATTP nói chung, TPCN nói riêng nhiều đến vậy” - ông Nguyễn Thanh Phong nói.

Ông Trần Hùng - Văn phòng Ban chỉ đạo 389 quốc gia cho biết thêm, chỉ trong 3 tháng gần đây, từ 15-7 đến 15-10, cơ quan chức năng đã thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý 3.823 vụ việc vi phạm liên quan đến dược phẩm, mỹ phẩm, TPCN; thu nộp ngân sách Nhà nước 22,319 tỷ đồng; khởi tố 4 vụ án hình sự với 5 đối tượng. Đơn cử như vụ thu giữ 20 tấn TPCN giả, có nhiều thành phần không đúng theo công bố tại Hà Nội hay vụ thu giữ 12 tấn TPCN giả, không rõ nguồn gốc tại TP.HCM... Phần lớn các mặt hàng TPCN làm giả, kém chất lượng đều được nhập từ Trung Quốc qua đường tiểu ngạch, về đến Việt Nam được các cơ sở thay bao bì, nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ và mang đi tiêu thụ. Đáng nói, những sản phẩm làm giả này được bán ra thị trường với giá cao hơn hàng thật.

Đánh trúng tâm lý người tiêu dùng

Theo nhận định của PGS.TS Lê Văn Truyền, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế - chuyên gia cao cấp về dược phẩm, thiếu định nghĩa chính xác, thống nhất và quy chế quản lý khác nhau, thiếu sự hòa hợp giữa các quốc gia… chính là những yếu tố góp phần làm cho thị trường TPCN rối loạn, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển như nước ta - nơi mà quy mô của các cơ sở sản xuất kinh doanh còn nhỏ lẻ, manh mún, không đảm bảo về khoa học công nghệ và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp còn thấp.

Phân tích thêm về lý do TPCN giả, nhái tại thị trường nước ta chiếm số lượng lớn đến vậy, ông Nguyễn Phú Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ - Bộ Công Thương cho biết, một phần vì nhận thức của người dân về TPCN còn hạn chế. “Rất nhiều người có tâm lý chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh bằng các phương thức truyền miệng, nghe nói cái gì tốt cũng sẵn sàng mua về sử dụng ngay mà không tìm hiểu kỹ. Lợi dụng tâm lý đó, các nhà sản xuất, kinh doanh TPCN vì lợi nhuận mà bất chấp đạo đức, pháp luật, quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng của TPCN khiến người dân bị ảo tưởng. Thực tế TPCN chỉ có một số chức năng nhất định chứ không phải thuốc chữa bách bệnh và nếu lạm dụng sẽ lợi bất cập hại. Do vậy, bên cạnh việc kiểm soát, cần tăng cường tuyên truyền cho nhân dân hiểu đúng, dùng đúng TPCN” - ông Nguyễn Phú Cường nói.

PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội TPCN phân tích: “TPCN chỉ là đồ ăn thức uống cung cấp các chất dinh dưỡng nhưng nhiều hãng lại quảng cáo, công bố như một thần dược, chẳng hạn: Nutricep mạnh gấp 3 lần Đông trùng hạ thảo tự nhiên; làm ngừng sản xuất Cholesterol xấu ở trong gan; làm sạch đường ruột… như thế là rất nguy hiểm”. Ông Trần Đáng tha thiết đề nghị cơ quan chức năng sớm ban hành tiêu chuẩn về TPCN và cho rằng phải có tiêu chuẩn thì mới có thể kiểm soát được.