"Nước Mỹ không được quên bài học chiến tranh"

ANTĐ - Nhân chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama tới Việt Nam, ngày 23-5, tờ New York Times của Mỹ đăng bài viết của 3 tác giả: Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Thượng nghị sĩ John McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ và cựu Thượng nghị sĩ Bob Kerrey với tiêu đề “Đến Việt Nam, nhưng hãy nhớ bài học của chiến tranh”. Báo ANTĐ xin lược dịch bài viết này.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Thượng nghị sĩ John McCain

Khi Tổng thống Obama thăm Việt Nam, chúng tôi ngạc nhiên trước thực tế rằng hầu hết người dân ở cả hai nước đều không muốn nhắc đến cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của hơn 58.000 người Mỹ và hơn một triệu người Việt Nam. Là những người Mỹ đã chiến đấu trong cuộc chiến tranh này, chúng tôi thường xuyên được hỏi về bài học của nó. Chúng tôi đã học được rằng, cố gắng áp dụng những bài học đã qua vào các cuộc khủng hoảng mới đôi khi hại nhiều hơn lợi.

Hợp tác giáo dục, một thế mạnh trong quan hệ hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ 

Nhưng có một vài bài học rõ ràng được rút ra từ cuộc chiến. Đó là các nhà lãnh đạo của chúng ta cần phải trung thực với Quốc hội và người dân Mỹ về kế hoạch, mục tiêu và chiến lược của chúng ta khi tính mạng của những người lính chiến đấu bị đặt trong tình trạng nguy hiểm. (Nhiệm vụ của những binh lính Mỹ đầu tiên được triển khai tại Việt Nam được mô tả là “cứu trợ lũ lụt”).

Tiếp đến là khiêm tốn, không kiêu căng ngạo mạn ra vẻ hiểu biết về văn hóa nước ngoài. Bài học cuối cùng của cuộc Chiến tranh Việt Nam đang hiển hiện trước mắt chúng ta: đó là với đủ nỗ lực và ý chí, sự khác biệt dường như không thể khỏa lấp vẫn có thể được hàn gắn. Thực tế ông Obama đã trở thành Tổng thống Mỹ thứ ba liên tiếp đến thăm Việt Nam. Đây là bằng chứng cho thấy những cựu thù có thể trở thành đối tác mới.

Là cựu chiến binh, chúng tôi rất tự hào về những đóng góp đã thực hiện để nối lại quan hệ ngoại giao bình thường giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Tiến trình khôi phục quan hệ song phương diễn ra khó khăn và chúng tôi đã nhận được sự hợp tác đầy đủ của Việt Nam trong việc tìm kiếm thông tin về người Mỹ mất tích trong chiến tranh  - một nỗ lực tiếp tục cho đến ngày nay.

20 năm trước, chưa đầy 60.000 du khách Mỹ tới Việt Nam mỗi năm. Hiện nay là gần nửa triệu. Hai mươi năm trước, kim ngạch thương mại song phương với Việt Nam chỉ là 450 triệu USD. Nay đã gấp 100 lần con số đó. Cách đây 20 năm, chưa đầy 1.000 sinh viên Việt Nam học tập tại Hoa Kỳ. Hiện nay đã gần 19.000 người.

Cách đây gần nửa thế kỷ, khi chúng tôi đang tham chiến tại Việt Nam, chúng tôi không bao giờ tưởng tượng được rằng hai nước chúng ta sẽ trở thành những đối tác tham gia Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), với mục đích là nâng cao tiêu chuẩn lao động và môi trường, đồng thời mở rộng sự thịnh vượng ở đất nước chúng ta và các nước bên bờ Thái Bình Dương.

Thậm chí, thật khó để tưởng tượng rằng Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ hợp tác trong vấn đề an ninh. Nhưng nay, Hoa Kỳ cam kết ủng hộ nỗ lực gìn giữ hòa bình của Việt Nam với mục tiêu giúp Việt Nam lần đầu tiên triển khai trong lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc trong năm 2017.

Quân đội Hoa Kỳ và Việt Nam tiếp xúc thường xuyên, và các nhà ngoại giao của chúng ta thường xuyên tham khảo ý kiến về những tranh cãi xung quanh tranh chấp chủ quyền hàng hải ở Biển Đông. Chính phủ Hoa Kỳ không đứng về bên nào, nhưng Hoa Kỳ tin tưởng mạnh mẽ rằng mọi tranh chấp cần được giải quyết hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế và không quốc gia nào được phép đơn phương tìm cách khẳng định quyền bá chủ của mình đối với các nước láng giềng.

Trong các chuyến thăm đến Việt Nam, chúng tôi đã rất ấn tượng với sự háo hức của người dân trong việc tận dụng lợi thế của công nghệ và cạnh tranh trong thị trường lao động toàn cầu. Hướng về tương lai, chúng ta biết rằng lợi ích đôi bên, trên hết, sẽ thúc đẩy quan hệ đối tác của chúng ta với Việt Nam.