Nơm nớp lo chợ hóa chất giữa lòng phố cổ

ANTĐ - Những can sắt, can nhựa đựng hóa chất, sơn, keo, dung môi… được chất cao ngất tại cửa hàng và thậm chí là ngay nơi ở của nhiều hộ dân trên một số phố cổ thuộc địa bàn quận Hoàn Kiếm, Hà Nội tiềm ẩn nhiều nguy cơ từ nhiều năm nay, song những người liên đới thì vẫn ung dung.

Nơm nớp lo chợ hóa chất giữa lòng phố cổ ảnh 1“Chợ” hóa chất nằm ngay trung tâm phố cổ Hoàn Kiếm

Sống, chết với “nghề”

Đi qua con phố Hàng Hòm, Hàng Mành (thuộc phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm), nhiều người sẽ dễ bị “sốc” bởi mùi hóa chất từ các cửa hàng kinh doanh xộc thẳng vào mũi. Trong vai  nhân viên của một hãng sơn, PV ANTĐ đã dễ dàng tiếp cận với nhiều chủ cửa hàng. Bà Nguyễn Thị H., chủ một cửa hàng kinh doanh hóa chất cho biết, không chỉ riêng gia đình bà mà gần như đa số những hộ kinh doanh trên phố này đã có thâm niên buôn bán lâu năm. Có những gia đình hết đời cha lại đến đời con làm nghề này. Gọi là nghề nhưng chẳng ai muốn cả vì tiếp xúc toàn với những chất độc hại, song vẫn phải chấp nhận vì mưu sinh. 

Theo Thượng úy Trần Hồng Nhật, Phó trưởng CAP Hàng Gai, trên địa bàn phường có phố Hàng Hòm và phố Hàng Mành kinh doanh các loại sơn, keo, dung môi, hóa chất; trong đó tập trung chính là phố Hàng Hòm. Con phố này có 34 hộ kinh doanh mặt hàng hóa chất, nhưng hầu hết là không có giấy phép đủ điều kiện kinh doanh. Trong 34 hộ thì chỉ có 2 cửa hàng có giấy phép của cơ quan chức năng cấp và đây đều là công ty lớn kinh doanh về sơn. Thượng úy Lê Thanh Đạo, Phó trưởng CAP Hàng Gai bổ sung, hiện nay, nhiều mặt hàng hóa chất chưa có trong danh mục quy định nhưng vẫn được bày bán. Do quá nhiều mặt hàng nên thậm chí khi cơ quan chức năng đi kiểm tra cũng không xác định được là những sản phẩm này có được phép kinh doanh hay không, nên không thể đưa ra quyết định xử phạt được. 

Cách duy nhất chính quyền cơ sở làm được là cứ 1-2 tháng lại đôn đốc, yêu cầu các hộ kinh doanh ký cam kết như chấp hành nghiêm Luật PCCC và các nội dung về PCCC; không mua bán, tàng trữ hóa chất cấm. Với hóa chất được phép mua bán, nhưng có nguy cơ dễ cháy nổ, chủ cơ sở phải bảo quản, bố trí chỗ để hợp lý, không làm ảnh hưởng đến môi trường. 

Quanh quẩn “ngoài vòng” quản lý

Tuyên truyền, cam kết là thế, nhưng theo ghi nhận của PV, hầu hết cửa hàng kinh doanh sơn, keo, dung môi, hóa chất, trong đó có cả loại dễ gây cháy nổ, vẫn vô tư được chất, xếp thành kho ở ngay cửa hàng. Còn những mặt hàng mà chủ kinh doanh đã cam kết với cơ quan quản lý không được bán, ở một số cơ sở, vẫn dễ dàng hỏi mua được với số lượng bất kỳ. 

Một thực tế đáng lo ngại khác là khi cơ quan chức năng đi kiểm tra, hầu hết các cửa hàng kinh doanh hóa chất không xuất trình được giấy phép đủ điều kiện kinh doanh. Trong đó, “vắng mặt” nhiều loại giấy tờ quan trọng như Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh hóa chất; kế hoạch ứng phó với sự cố hóa chất; kế hoạch bảo vệ môi trường theo quy định; giấy chứng nhận đảm bảo về công tác PCCC...

“Lực lượng chức năng kiểm tra lúc nào là xử phạt được lúc đấy. Thế nhưng, hoặc do một số loại hóa chất chưa được quy định cụ thể và chế tài không đủ để thu giữ được của các hộ kinh doanh, nên đây đang là một trong những khó khăn trong công tác quản lý”, chỉ huy CAP Hàng Gai chia sẻ.

Đại tá Doãn Hữu Châu, Trưởng phòng Cảnh sát Môi trường, CATP Hà Nội cho biết, việc quản lý các cửa hàng kinh doanh các loại mặt hàng sơn, keo, dung môi, hóa chất, nhựa đường, bột bả… tại khu vực phố cổ, đang là vấn đề mà cơ quan chức năng gặp không ít khó khăn.

Công tác kiểm tra, xử lý được cảnh sát môi trường thường xuyên phối hợp với lực lượng chức năng thực hiện, nhưng chủ yếu phát hiện, xử lý vi phạm không đủ giấy tờ, hóa đơn hoặc liên quan đến vi phạm về quy định kho bãi; một số hóa chất khi san chiết phải có khu vực riêng biệt.

“Để công tác quản lý được thực sự hiệu quả, phải do các đơn vị của ngành Công Thương, đặc biệt, những quy định, hướng dẫn, chế tài phải hết sức rõ ràng, đầy đủ, để các hộ kinh doanh cũng như cơ quan chức năng nắm bắt, thực hiện và kiểm tra, xử lý”, Trưởng phòng Cảnh sát Môi trường nhìn nhận.

Tiềm ẩn nguy cơ hỏa hoạn

Đại tá Trần Văn Vụ, Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC số 1 - Hoàn Kiếm thuộc Cảnh sát PCCC thành phố Hà Nội cảnh báo: “Việc không tuân thủ đúng quy định về an toàn PCCC của những cửa hàng kinh doanh hóa chất tại phố cổ đã tiềm ẩn nguy cơ cao xảy cháy, nổ. Qua những lần kiểm tra, đơn vị đã xử lý và khuyến cáo nhiều cửa hàng vi phạm. Mặc dù thời gian gần đây, các hộ kinh doanh đã có chuyển biến tích cực, song việc kinh doanh loại hàng hóa đặc biệt này vẫn cần đảm bảo điều kiện an toàn PCCC hết sức nghiêm ngặt. Trong khi đó, ý thức của người kinh doanh rất đáng báo động. Tại nhiều cửa hàng chứa hàng trăm loại hóa chất đều dễ cháy nổ, hoặc dễ bén lửa, cháy lan nhanh, cháy lớn. Chưa kể ở nhiều cửa hàng, việc sinh hoạt ngay tại kho hóa chất là hiểm họa khôn lường, chỉ sơ suất nhỏ có thể gây cháy nổ ngay”.

Ánh Nguyệt (Ghi)