Những thành tựu y học của Cuba khiến cả thế giới nể phục

ANTD.VN - Người ta vẫn thường cho rằng sức khỏe của người dân tỷ lệ thuận với tiềm lực kinh tế của một quốc gia. Thế nhưng, nhận định ấy lại không đúng với trường hợp của Cuba - nơi người dân có tuổi thọ trung bình cao hơn nhiều quốc gia phát triển khác

 

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công nhận Cuba là một trong những quốc gia có nền y học tiến bộ với hệ thống y tế tốt nhất thế giới. Số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết, tuổi thọ trung bình của người dân Cuba vào năm 2011 là 79, hơn cả Mỹ - nơi GDP bình quân đầu người cao gấp 8 lần Cuba. Trong khi đó, theo CNN, Cuba được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chứng nhận là quốc gia đầu tiên trên thế giới ngăn chặn thành công nguy cơ truyền bệnh giang mai và HIV từ mẹ sang con.

Hệ thống chăm sóc y tế miễn phí

Dù phải chịu những thiệt hại nặng nề trong suốt hơn 40 năm bị Mỹ bao vây cấm vận, Chính phủ Cuba vẫn dành ưu tiên số một cho ngành y tế. Ngay từ lúc mới lên nắm quyền vào năm 1959, Chủ tịch Fidel đã khẳng định mong muốn tạo ra một "quyền lực" y tế toàn cầu. Trọng tâm của hệ thống chăm sóc y tế ở đất nước vùng Caribbe này chính là hệ thống bác sĩ gia đình.

Không phải ngẫu nhiên mà Cuba, một đất nước kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, lại đạt được thành tích y tế nổi bật như vậy. New York Times dẫn lời Giáo sư Jerry Spiegel tại Đại học British Columbia của Canada, người đã nghiên cứu hệ thống y tế của Cuba gần 20 năm qua, cho rằng bị cấm vận kinh tế đã thôi thúc “hòn đảo tự do” phát huy ý thức tự cường và dành nhiều quan tâm hơn cho nghiên cứu sinh hóa.

Theo tờ Business Insider, Cuba coi việc tiếp cận chăm sóc y tế là quyền cơ bản của mọi công dân. Vì vậy, hệ thống chăm sóc y tế cộng đồng ở Cuba phục vụ miễn phí tất cả người dân. Các bệnh viện tư, phòng khám tư hay những cơ sở y tế tư nhân đều không tồn tại. Chính phủ điều hành tất cả cơ sở và dịch vụ y tế. Chăm sóc nha khoa, cung cấp thuốc và thậm chí là bác sĩ tới tận nhà khám, chữa bệnh đều nằm trong hệ thống này. Những chương trình tiêm chủng toàn dân hay chăm sóc y tế phổ thông khác gần như xóa sổ những căn bệnh như bại liệt, rubella, thủy đậu.  

Với nguồn ngân sách eo hẹp, Cuba phải nghĩ ra cách tiếp cận độc đáo về vấn đề chăm sóc sức khỏe, bao gồm đặt ra quy định khám sức khỏe bắt buộc đối với người dân để nhấn mạnh phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Mọi người dân Cuba ít nhất phải khám sức khỏe một lần mỗi năm và thông thường họ sẽ được các bác sĩ hoặc y tá đến khám ngay tại nhà. 

Bên cạnh đó, khoảng 37.000 bác sĩ và y tá Cuba đang làm việc tại 77 quốc gia, mang lại luồng trao đổi ngoại tệ khoảng 8 tỉ USD/năm. Cuba còn chữa trị và đào tạo y tế miễn phí cho hàng ngàn người nước ngoài mỗi năm. Đặc biệt, chương trình Operation Miracle (Chiến dịch Phẫu thuật Điều diệu kỳ) do Cuba hợp tác với Venezuela đã mổ mắt miễn phí, mang lại ánh sáng cho hàng ngàn bệnh nhân trên thế giới.

Hệ thống bác sĩ gia đình của Cuba
 

Các thành tựu y học khiến cả thế giới nể phục của Cuba

Cuba đã thực hiện phẫu thuật động mạch vành vào năm 1964, ghép tủy xương và ghép gan vào năm 1985, ghép dây thần kinh trị bệnh Parkinson vào năm 1987... Khi trường y thuộc Đại học Yale (Mỹ) thực hiện ca phẫu thuật ghép tim thứ 5, thì 4 tháng sau đó, Bệnh viện Ameijeiras của Cuba đã thực hiện ca thứ 10.

Các trung tâm nghiên cứu của nước này cũng đã đạt được nhiều thành tựu vượt bậc, như chế tạo ra các loại thuốc streptokinase, thuốc phá các cục máu đông ở bệnh nhân đau tim. Vào những năm 90 của thế kỷ 20, Cuba trở thành quốc gia đầu tiên phát triển và tung ra thị trường vacine viêm màng não B, sau đó là vacine viêm gan siêu vi B.

Hiện vacine viêm gan siêu vi B của Cuba được xuất khẩu sang 30 nước trên thế giới, trong đó có Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Pakistan.

Đặc biệt năm 2012, các nhà khoa học Cuba đã mang đến cho bệnh nhân ung thư một niềm hy vọng lớn đó là việc bào chế thành công sản phẩm điều trị bệnh ung thư từ nọc độc của bọ cạp xanh - một loại bọ cạp đặc chủng của Cuba, mang tên gọi là sản phẩm VidadoxPlus.

Với cơ chế hoạt động cô lập tế bào ung thư, cô lập khối u không cho mạch máu đến nuôi dưỡng khối u, làm cho khối u teo đi, đây được xem là một công trình nghiên cứu thực sự làm thay đổi phương pháp chữa trị căn bệnh ung thư quái ác hiện nay.