Những điều chưa biết về tân Tổng thống Myanmar

ANTĐ - Trải qua những ngày đầy sóng gió, ngày 15-3, Quốc hội Myanmar đã bầu ông Htin Kyaw thuộc Đảng Liên minh quốc gia vì dân chủ (NLD) làm tổng thống. Với kết quả này, ông Htin Kyaw trở thành nguyên thủ quốc gia đầu tiên không do quân đội hậu thuẫn kể từ năm 1960 đến nay. Tuy nhiên theo giới phân tích, ông Htin Kyaw sẽ tuân theo các chỉ đạo của bà Aung Suu Kyi.

Những điều chưa biết về  tân Tổng thống Myanmar ảnh 1

Xuất thân từ dòng dõi chính trị 

Ông Htin Kyaw sinh năm 1946 tại Yangon. Ông tốt nghiệp chuyên ngành Kinh tế tại Đại học Yangon năm 1962 và nhận bằng của Đại học Oxford 10 năm sau đó. Với tấm bằng kinh tế, ông Htin Kyaw được đánh giá là người có khả năng điều hành và sớm bước vào sự nghiệp chính trị.

Ông xuất thân trong gia đình có dòng dõi chính trị và tri thức, thậm chí còn được mô tả là “hậu duệ của NLD”. Cha của ông Htin Kyaw là nhà văn nổi tiếng Min Thu Wun, một trong những nhà lãnh đạo đầu tiên của NLD, người thân thiết với cha của bà Suu Kyi, ông Aung San. Ông Min Thu Wun cũng có quan hệ gần gũi với U Thant, người châu Á đầu tiên làm Tổng thư ký Liên hợp quốc.

Qua trang mạng xã hội Twitter, ông Thant Myint-U, một sử gia và là cháu trai của cựu Tổng thư ký Liên hợp quốc U Thant, nhận xét về ông Htin Kyaw: “Ông ấy là một sự lựa chọn xuất sắc, có uy tín và là một người có quan điểm rõ ràng. Bên cạnh đó, ông ấy cũng là người rất thân thiện”. “Cha của ông ấy và ông nội tôi là những người bạn tốt của nhau. Ông ấy xuất thân từ một gia đình từng trải qua truyền thống tự do trong gần một thế kỷ”, ông Thant Myint-U cho biết thêm.

Ngoài ra, sự nghiệp chính trị của ông Htin Kyaw còn nhận được sự hậu thuẫn, ủng hộ hết lòng của vợ. Ông kết hôn với bà Su Su Lwin, con gái của U Lwin, một trong những thành viên đầu tiên của NLD và có công thành lập, dẫn dắt đảng này trong những năm 1990. Bà cũng có quan hệ thân thiết với bà Suu Kyi và hiện nắm giữ cương vị người đứng đầu Ủy ban quan hệ quốc tế của Hạ viện.

Trong sự nghiệp cá nhân, ông Htin Kyaw từng là một giảng viên đại học, sau đó giữ các vị trí trong Bộ Ngoại giao và Bộ Công nghiệp những năm 1970, 1980 trước khi nghỉ hưu tại cơ quan Chính phủ. 

PGS Kinh tế Sean Turnell ở Đại học Macquarie (Australia), cố vấn của đảng NLD, nhận xét: “Htin Kyaw là con người cực kỳ liêm chính, dũng cảm và khôn ngoan. Ông ấy tuyệt đối không vụ lợi cho bản thân và có một tình yêu lớn lao đối với đất nước”. Đồng quan điểm, Nghị sĩ của đảng NLD Kyaw Win Maung cho biết: “Tôi nghĩ ông ấy là sự lựa chọn tốt nhất cho đất nước. Ông ấy có kinh nghiệm, ngay thẳng và là một quý ông thực sự. Vậy nên, tương lai của đất nước chúng tôi sẽ rất tốt”.

Chỉ là “bù nhìn”?

Ông Htin Kyaw sẽ là lãnh đạo dân sự đầu tiên của Myanmar trong vòng hơn 50 năm qua. Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng đã làm nên chiến thắng vang dội như ngày hôm nay đó là ông là phụ tá và cũng là một trong những người bạn thân cận nhất với bà Suu Kyi. Hai người từng có thời gian học cùng nhau ở Yangon. Ông là một trong số ít người được phép đến thăm Suu Kyi trong thời gian bà bị quản thúc tại nhà.

Trong thời gian ở Anh, ông từng nghiên cứu cùng Suu Kyi và cũng gần gũi với chồng bà. Ngoài ra, ông Htin Kyaw cũng là quan chức điều hành cấp cao quỹ từ thiện mang tên mẹ của bà Aung San Suu Kyi. Từ vị trí này, ông Htin Kyaw đã có được sự tôn trọng của nhiều thành viên NLD, những người đã trải qua những năm hoạt động khó khăn trước khi có thể trở thành nghị sỹ như hiện nay.

Tuy nhiên theo giới phân tích, ông Htin Kyaw sẽ trở thành Tổng thống Myanmar trên lý thuyết, còn thực tế, ông sẽ tuân theo các chỉ đạo của bà Suu Kyi. Bởi lẽ trước đó bà Suu Kyi đã từng tuyên bố rằng bà sẽ “đứng trên tổng thống” nếu bị cản trở làm Tổng thống. Hiến pháp Myanmar cấm công dân Myanmar có người hôn phối và con cái mang quốc tịch nước ngoài đảm nhận chức vụ tổng thống. Bà Suu Kyi không thể chính thức trở thành Tổng thống vì người chồng quá cố và hai con trai của bà mang quốc tịch Anh.

Ông Kyaw Thiha, một nghị sĩ khác của Đảng NLD cho rằng, tân Tổng thống sẽ thực hiện các mệnh lệnh từ bà Suu Kyi. Ông nói: “Bà Suu Kyi không thể trở thành tổng thống nhưng điều này thực sự không phải là vấn đề lớn vì bà sẽ kiểm soát mọi thứ”. Nhà phân tích chính trị độc lập ở Myanmar Toe Kyaw Hlaing dự đoán người dân sẽ không phản đối sự sắp đặt này.

Ông nói: “Người dân đã bỏ phiếu để thay đổi nên giờ đây họ muốn một Tổng thống dân sự thuần túy. Một Tổng thống như vậy lên nhậm chức sẽ nhận được sự ủng hộ người dân và họ sẽ không quan tâm chuyện ông ấy có phải là Tổng thống ủy nhiệm hay không”.