- Ngân hàng vẫn "bình chân", dù ôm nhiều trái phiếu doanh nghiệp
- Yêu cầu công ty chứng khoán rà soát toàn bộ hồ sơ phát hành trái phiếu doanh nghiệp
- 41 tổ chức tín dụng đang nắm giữ 274.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp
Đây là nhận định của các chuyên gia Trung tâm phân tích và tư vấn đầu tư Chứng khoán SSI (SSI Reseach) trong báo cáo cập nhật ngành ngân hàng vừa phát hành.
Nhiều ngân hàng “chạm trần” tín dụng
Trong mùa đại hội cổ đông vừa qua, hầu hết các ngân hàng đều đặt kế hoạch lợi nhuận trước thuế năm 2022 khá khả quan với trung bình tăng 31% so với cùng kỳ, bất chấp xu hướng tăng của lãi suất huy động cùng với việc siết trái phiếu doanh nghiệp và thị trường bất động sản của Chính phủ.
Vietinbank (CTG), Vietcombank (VCB) và Techcombank (TCB) đặt kế hoạch tăng trưởng lợi nhuận trước thuế thận trọng nhất – dưới 20% so với cùng kỳ. “Chúng tôi cho rằng TCB đã tính đến tác động của thị trường trái phiếu doanh nghiệp kém sôi động hơn trong năm 2022 vào kế hoạch. Còn đối với CTG và VCB, việc đặt kế hoạch thận trọng là thông lệ thường thấy trong những năm gần đây. Theo quan điểm của chúng tôi, các ngân hàng này có khả năng cao sẽ hoàn thành vượt mức kế hoạch đặt ra” – báo cáo SSI Reseach nhận định.
Trong khi đó, VPBank (VPB), SHB và BIDV (BID) đặt kế hoạch tăng trưởng mạnh lần lượt đạt 51% đến 103% so với cùng kỳ nhờ phí bancassurance trả trước (đối với VPB) và áp lực dự phòng giảm mạnh (đối với BID và SHB).
Theo báo cáo, trong quý I/2022 các ngân hàng có mức tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ và duy trì được xu hướng tăng trưởng lợi nhuận ổn định (ngoại trừ Vietinbank và OCB).
Cụ thể, tăng trưởng tín dụng ở mức 7% so với đầu năm, so với mức 3,4% cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, các ngân hàng quốc doanh có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao chưa từng có (tăng 6,4% so với đầu năm), với động lực là các khoản cho vay ngắn hạn. Vietinbank đã gần đạt hạn mức tín dụng được cấp ban đầu vào cuối tháng 3 (tăng 9% so với đầu năm) với việc đẩy mạnh giải ngân cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
 |
Vietcombank và MB có thể có lợi thế về hạn mức tín dụng do tham gia tái cơ cấu ngân hàng yếu kém |
Trong khi đó, các ngân hàng tư nhân có tốc độ tăng trưởng tín dụng cao (ngoại trừ HDB) có số dư trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục mở rộng. Tại thời điểm cuối quý I, số dư trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất là ở các ngân hàng Techcombank, MB, VPBank, TPBank và SHB.
Điểm đáng chú ý nhất trong mùa ĐHCĐ năm nay là tờ trình về việc nhận chuyển giao bắt buộc một tổ chức tín dụng của MB (MBB) và Vietcombank. Theo đó hai ngân hàng này cũng sẽ có một số các lợi ích nhất định ví dụ như tăng trưởng tín dụng cao hơn.
VPB và HDB cũng có tờ trình ủy quyền cho HĐQT xem xét tham gia chương trình tái cơ cấu ngân hàng thương mại theo chủ trương của NHNN. Tuy nhiên, thông tin chi tiết vẫn chưa được công bố.
“Do hầu hết các ngân hàng đã gần chạm hạn mức tín dụng được NHNN cấp ban đầu vào cuối quý I/2022, VCB và MBB có thể sẽ có một số lợi thế về tăng trưởng tín dụng so với các ngân hàng khác trong vài tháng tới” – SSI Reseach nhận định.
NIM ổn định, nợ xấu đang xấu đi
Theo báo cáo quý I các ngân hàng cho thấy thu nhập lãi thuần (NIM) các ngân hàng tăng nhẹ so với quý trước do các ngân hàng tiếp tục nâng LDR (tín dụng/huy động vốn) thuần lên 93% (so với mức 90% vào cuối năm 2021).
Các ngân hàng quốc doanh còn được hưởng lợi từ sự gia tăng đáng kể của tiền gửi có kỳ hạn từ Kho bạc Nhà nước (tăng 66 nghìn tỷ đồng so với đầu năm) và CASA (tiền gửi không kỳ hạn) cải thiện. Việc tăng CASA có thể là kết quả ban đầu của các chương trình miễn phí chuyển khoản bắt đầu từ năm 2022 tại các ngân hàng quốc doanh.
Với tốc độ tăng trưởng tín dụng mạnh và tỷ lệ NIM ổn định, thu nhập lãi thuần (NII) tăng 19% so với cùng kỳ. STB là một ngoại lệ với NII giảm 9% so với cùng kỳ, do ngân hàng đẩy mạnh việc thoái lãi dự thu tồn đọng.
Thu nhập phí thuần (NFI) tăng trưởng mạnh ở nhóm ngân hàng tư nhân (+37% so với cùng kỳ) nhưng thu hẹp ở nhóm ngân hàng quốc doanh (-16,5% so với cùng kỳ). Điều này có thể do các ngân hàng quốc doanh đã chọn cách hy sinh một phần thu nhập phí để đổi lấy việc mở rộng CASA, giảm chi phí vốn.
Trong khi đó, thu nhập từ dịch vụ thanh toán và bancassurance vẫn tăng mạnh ở hầu hết các ngân hàng tư nhân.
Thu nhập liên quan đến hoạt động kinh doanh trái phiếu doanh nghiệp chưa bị ảnh hưởng trong quý I. Thu nhập ròng ngoài lãi (non-NII) nhìn chung yếu ngoại trừ giao dịch ngoại hối tại các ngân hàng quốc doanh và tư nhân lớn, và thu từ nợ xấu đã xử lý tại ACB, Vietinbank, Sacombank và VPBank.
Lãi từ chứng khoán đầu tư khá ảm đạm trong toàn ngành, ngoại trừ MB và Vietinbank. Techcombank thậm chí còn ghi nhận lỗ ròng chứng khoán đầu tư do trích lập dự phòng giảm giá đối với danh mục trái phiếu Chính phủ.
Áp lực trích lập dự phòng vẫn ở mức cao, ngoại trừ ACB và Techcombank. Tỷ lệ nợ xấu tại hầu hết các ngân hàng xấu đi trong quý I, một phần là do việc phân loại lại các khoản nợ tái cơ cấu thành nợ nhóm 4 hoặc 5 sau khi hết thời hạn tái cơ cấu. Dư nợ tái cơ cấu do đó đã giảm ở hầu hết các ngân hàng, tỷ lệ nợ nhóm 2 tăng tương đối mạnh...
“Nhìn chung, chúng tôi cho rằng chất lượng tài sản trong quý I/2022 ở các ngân hàng thuộc phạm vi nghiên cứu chưa phải là vấn đề đáng lo ngại nhưng áp lực trích lập dự phòng vẫn ở mức cao (+18% so với cùng kỳ)” – SSI Reseach đánh giá.
