Nhiều câu hỏi cần sớm trả lời về siêu dự án đường vành đai 4 - Vùng Thủ đô

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tại cuộc họp xem xét việc thực hiện dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 – Vùng Thủ đô Hà Nội.

Điều chỉnh phạm vi, quy mô dự án thành phần

Thông báo nêu rõ, dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội đã có trong Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1454/QĐ-TTg ngày 1/9/2021.

Để bảo đảm tiến độ trình Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án vào kỳ họp tháng 5/2022, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành yêu cầu UBND TP Hà Nội tiếp thu các ý kiến, làm việc với các địa phương có liên quan để điều chỉnh phạm vi, quy mô đầu tư các dự án thành phần; trong đó tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP không quá 50% tổng mức đầu tư theo đúng quy định.

Các địa phương cần có Nghị quyết của HĐND hoặc văn bản của Thường trực HĐND về việc chấp thuận triển khai dự án.

Trước ngày 25/12/2021, UBND TP Hà Nội có Tờ trình Chính phủ, đồng gửi Bộ KH-ĐT để tổ chức thẩm định.

Bộ KH-ĐT khẩn trương hoàn thành các thủ tục thẩm định sau khi có Tờ trình của UBND TP Hà Nội, bảo đảm tiến độ trình Bộ Chính trị, Quốc hội; trong đó có ý kiến đề xuất cơ quan trình Bộ Chính trị, cơ quan trình Quốc hội.

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự án đường Vành đai 4- Vùng thủ đô có quy mô 6 làn xe cao tốc trên cao

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự án đường Vành đai 4- Vùng thủ đô có quy mô 6 làn xe cao tốc trên cao

Vành đai 4 quy mô 6 làn xe cao tốc trên cao

Được biết, theo quy hoạch ban đầu, dự kiến chiều dài toàn tuyến Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội vào khoảng 98km, tổng mức đầu tư trên 100.000 tỷ đồng. Vừa qua, dự án đã hoàn tất báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, điều chỉnh độ dài lên 111,2km (gồm 102,2 km đường vành đai 4 và 9 km tuyến nối theo hướng cao tốc Nội Bài - Hạ Long) với tổng mức đầu tư 90.399 tỷ đồng. Dự án đi qua địa phận TP Hà Nội (58,2 km); Hưng Yên (19,8 km); Bắc Ninh (24,2 km).

Điểm đầu tuyến đường nằm trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (địa phận xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn, Hà Nội), điểm cuối nằm trên đường cao tốc Nội Bài - Hạ Long (địa phận huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh).

Liên quan đến siêu dự án này, mới đây Bộ KH-ĐT đã có công văn gửi UBND TP Hà Nội đề nghị giải trình, làm rõ hồ sơ Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.

Theo công văn này, hồ sơ dự án đề xuất hệ thống đường Vành đai 4 gồm có tuyến đường cao tốc đi trên cao 6 làn xe và đường đô thị 2 bên rộng 12 m, có vai trò kết nối Vùng Thủ đô Hà Nội, nhưng lại chưa thể hiện được vị trí các khu đô thị hai bên, nên chưa có cơ sở để xem xét về sự cần thiết cũng như vai trò hệ thống đô thị hai bên.

Bên cạnh đó, quy mô giải phóng mặt bằng (GPMB) được UBND TP Hà Nội đề xuất bao gồm cả dải đất cho hệ thống đường sắt đô thị theo quy hoạch.

Đáng nói, tuyến đường sắt đô thị đề xuất trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi chỉ là sơ bộ, chưa có cơ sở xác định vị trí tuyến cũng như quy mô, vai trò và sự kết nối trong hệ thống quy hoạch, chưa xác định được thời điểm đầu tư nên việc GPMB chưa đủ cơ sở.

Cân nhắc vốn vay và phát hành trái phiếu Chính phủ

Tại Tờ trình về việc trình thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án Vành đai 4, UBND TP Hà Nội đề nghị chia công trình thành 3 dự án thành phần.

Dự án thành phần 1 - công tác GPMB có tổng mức đầu tư khoảng 24.242 tỷ đồng, sử dụng vốn ngân sách nhà nước và ngân sách địa phương.

Dự án thành phần 2 - xây dựng đường đô thị, đường song hành với tổng mức đầu tư khoảng 9.399 tỷ đồng, dự kiến sử dụng ngân sách địa phương.

Dự án thành phần 3 - đầu tư xây dựng hệ thống đường cao tốc đi trên cao với tổng mức đầu tư khoảng 60.486 tỷ đồng, dự kiến đầu tư theo hình thức PPP, trong đó, vốn nhà nước 55%, vốn tư nhân 45%.

Tại công văn gửi Chính phủ vào cuối tháng 10/2021, UBND TP Hà Nội đề xuất cơ cấu vốn thực hiện dự án Vành đai 4 gồm: vốn ngân sách Nhà nước 65.970 tỷ đồng; vốn nhà đầu tư 29.075 tỷ đồng (vốn chủ sở hữu: 4.361 tỷ đồng, vốn vay: 24.714 tỷ đồng).

Tuy nhiên, theo Hội đồng Thẩm định Nhà nước, dự án có mức vốn Nhà nước đóng vai trò chủ đạo, chiếm 72% tổng mức đầu tư, vượt mức quy định tại khoản 2, Điều 69, Luật Đầu tư theo phương thức PPP, dẫn đến lợi thế thu hút vốn đầu tư không còn nhiều.

Bên cạnh đó, phương án đầu tư dự án thành phần 3 theo hợp đồng BOT (Nhà nước hỗ trợ 32.330 tỷ đồng, nhà đầu tư huy động 26.452 tỷ đồng; lãi vay tín dụng 10,17%/năm) sẽ khiến tổng mức đầu tư dự án tăng 2.633 tỷ đồng (lãi vay trong thời gian xây dựng), trong khi kết quả phát hành trái phiếu Chính phủ đợt 169, 170, 171 năm 2021 cho thấy, lãi suất trúng thầu kỳ hạn 15 năm chỉ có 2,34%/năm.

Hội đồng Thẩm định Nhà nước cho rằng, trường hợp Chính phủ phát hành trái phiếu để đầu tư dự án sẽ giảm đáng kể các chi phí nói trên.

Trên thực tế, việc đầu tư theo hình thức PPP gặp khó khăn trong việc huy động vốn tín dụng, trong đó có cả dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông. Vì vậy, Hội đồng Thẩm định Nhà nước đề nghị UBND TP Hà Nội thuyết minh, phân tích cụ thể về lợi thế đầu tư theo phương thức PPP.