Nhật - Trung so găng trên "đấu trường" đường sắt

HOÀNG HÀ 01/10/2015 08:34

ANTĐ - Lĩnh vực đường sắt đang trở thành một “đấu trường” để hai cường quốc hàng đầu khu vực là Nhật Bản và Trung Quốc cạnh tranh vai trò và ảnh hưởng tại khu vực Đông Nam Á.

Nhật - Trung so găng trên "đấu trường" đường sắt ảnh 1

Mô hình đường sắt cao tốc được Trung Quốc giới thiệu tại Thủ đô Jakarta của Indonesia

Lên tiếng trong cuộc họp báo ngày 29-9 tại Thủ đô Tokyo, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết, người đứng đầu Cơ quan kế hoạch phát triển quốc gia Indonesia Sofyan Djalil đã thông báo với ông rằng, Indonesia “hưởng ứng đề xuất” của Trung Quốc về việc xây dựng tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên tại quốc gia Đông Nam Á này. Trước thông báo được xem như thể hiện quyết định lựa chọn Trung Quốc thực hiện dự án đường sắt cao tốc của Indonesia, ông Yoshihide Suga cho rằng sự thay đổi của Jakarta là “khó hiểu” và “rất lấy làm tiếc” về điều này.

Như vậy, Nhật Bản đã để tuột mất hợp đồng quan trọng về việc xây dựng tuyến đường sắt cao tốc ở Indonesia mà họ đã mất không ít công sức theo đuổi vào tay Trung Quốc. Đây được xem là đòn giáng mạnh vào chính quyền do Thủ tướng Shinzo Abe đứng đầu đang không chỉ tìm cách giành lợi thế trong xuất khẩu cơ sở hạ tầng để kích thích tăng trưởng kinh tế, mà còn nhằm gia tăng vai trò và ảnh hưởng tại khu vực.

Trước đó, Nhật Bản và Trung Quốc với tiềm lực tài chính và thế mạnh riêng trong lĩnh vực đường sắt đã cạnh tranh nhau quyết liệt trong nhiều dự án xây dựng đường sắt lớn tại các quốc gia Đông Nam Á. Trong đó, tại Indonesia, Nhật Bản và Trung Quốc cùng có những cuộc vận động hành lang cấp cao để được xây dựng tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên của nước này nối Thủ đô Jakarta và thủ phủ Bandung của tỉnh Tây Java, dài 145km có trị giá khoảng 78 nghìn tỷ rupiah (5,3 tỷ USD).

Chính phủ Indonesia hồi đầu tháng 9 vừa qua đã thông báo loại bỏ cả hai đề xuất xây dựng đường sắt cao tốc của Nhật Bản và Trung Quốc với lý do kinh phí cao và cho biết sẽ xem xét xây dựng một tuyến đường sắt có giá thành thấp hơn. Song thật bất ngờ, đến cuối tháng 9, Jakarta lại tuyên bố chọn đối tác Trung Quốc thực hiện dự án xây dựng đường sắt cao tốc đầu tiên của đảo quốc này.

Hiện chưa thấy Jakarta lên tiếng giải thích về sự thay đổi mà Nhật Bản cho là “khó hiểu”, nhưng có thể thấy là Nhật Bản đã thua Trung Quốc trong cuộc chạy đua giành quyền xây dựng đường sắt tại Indonesia, đất nước Đông Nam Á mà hai cường quốc này đang cạnh tranh nhau quyết liệt để thực hiện các dự án đường sắt lớn.

Trước Indonesia, Trung Quốc đã ký bản ghi nhớ với Thái Lan về việc xây dựng hai tuyến đường sắt đôi tại Thái Lan với chiều dài lần lượt là 734km và 133km, kết nối tỉnh Nong Khai ở miền Đông Bắc, Thủ đô Bangkok và tỉnh Rayong ở miền Đông Thái Lan, có tổng trị giá ước tính khoảng 10,6 tỷ USD. Trung Quốc cũng đang đề nghị với Lào về dự án đường sắt cao tốc dài 417km chạy từ Thủ đô Vientiane tới thành phố Côn Minh của Trung Quốc, trị giá 7 tỷ USD.

Tuy nhiên, không phải Nhật Bản đã hoàn toàn thất thế trước Trung Quốc - quốc gia tuy hiện có tổng chiều dài đường sắt cao tốc dài nhất thế giới song công nghệ vẫn phải phụ thuộc bên ngoài. Với thế mạnh cả tài chính và công nghệ của mình, Tokyo cũng đã ký được thỏa thuận ghi nhớ với Thái Lan về dự án xây dựng đường tàu siêu tốc nối Bangkok với thành phố Chiang Mai có giá trị tới hơn 1.000 tỷ yen (hơn 10 tỷ USD). Xây dựng đường sắt ở Đông Nam Á vì thế đang trở thành một “đấu trường” giữa hai “võ sĩ” Nhật Bản và Trung Quốc.