Nhạc sĩ Đoàn Chuẩn cùng vợ và con gái lớn
Đoàn Chuẩn (1924-2001) sinh ra ở Cát Hải, Hải Phòng nhưng lớn lên ở Hà Nội, là con trai của chủ hãng nước mắm Vạn Vân nổi tiếng thời bấy giờ. “Phải lòng” tiếng đàn guitar Hawaii, ông tự mày mò học rồi viết nên những bản nhạc lay động biết bao thế hệ người nghe.
Ngôi nhà của gia đình Đoàn Chuẩn nay vẫn ở số 9 phố Cao Bá Quát, từ ngày ông bà mất, con cháu ông đã dùng căn phòng xưa ông vẫn thường ở vừa làm nơi thờ phụng vừa để làm phòng lưu niệm với rất nhiều hình ảnh, hiện vật gắn bó với ông suốt 77 năm cuộc đời. Kể về cha mình, nghệ sĩ Đoàn Đính thường bắt đầu bằng câu: “Cụ nhà tôi ngày xưa…”.
Xưa nhạc sĩ Đoàn Chuẩn đẹp trai, phong lưu, cùng một lúc sở hữu tới 6 chiếc xe ô tô, trong đó có một chiếc giống hệt xe của Thủ hiến Bắc kỳ. Sinh thời, tài tử Ngọc Bảo - người được coi là hát nhạc Đoàn Chuẩn quyến rũ nhất đã phải thừa nhận: “Tôi là tay chơi có hạng đất Bắc kỳ nhưng vẫn thua xa Đoàn Chuẩn”. Cả Việt Nam ngày đó chỉ có 2 chiếc xe Cadillac, vì mê tiếng đàn guitar Hawaii, ông đã đổi cả chiếc xe lấy một cây đàn. Cây đàn đó, giờ gia đình ông vẫn nâng niu cất giữ như bảo vật. Nghệ sĩ Đoàn Đính tiết lộ, ngày 14-9 tới đây, trong chương trình ca nhạc “Thu về trên phố” diễn ra tại Cung Hữu Nghị Hà Nội, ông sẽ trình tấu bản “Chuyển bến” và đệm đàn cho ca sĩ Ánh Tuyết hát bằng chính cây đàn cha ông để lại. Cây đàn đó cho đến nay đã thuộc dạng cổ, nhưng tiếng vẫn hay, gỗ khô nhưng không cong vênh, âm phát ra ngấm vào từng thớ gỗ, cộng hưởng ngân rung. “Tôi sẽ mang cây đàn đó ra chơi cho khán giả nghe, hy vọng sẽ được cha tôi phù hộ để làm cho bản nhạc càng thêm quyến rũ” - nhạc sĩ Đoàn Đính chia sẻ.
Đoàn Chuẩn từng được mệnh danh là “Ông hoàng nhạc tình”, “Công tử Bạc Liêu xứ Bắc” rồi “Nhạc sĩ của mùa Thu”... Người kính trọng cái tính quân tử cũng nhiều, người đắm đuối với những tình khúc của ông cũng lắm và từ đó người ta truyền tai nhau những giai thoại. Nghệ sĩ Đoàn Đính bảo, có giai thoại đúng, có giai thoại… chưa từng xảy ra, nhưng gia đình ông không đi thanh minh bao giờ. Giai thoại đó ra đời cũng bởi bạn bè, khán giả quá yêu quý ông mà thôi. Giờ mỗi khi kể về tính “chơi ngông” của Đoàn Chuẩn, người ta vẫn thường nhắc chuyện, nhạc sĩ họ Đoàn có đem lòng yêu mến một cô gái. Bấy giờ ở Hà Nội cũng có một công tử nhà giàu khác thích cô. Có hôm, ông đến đón cô gái đó đi chơi thì thấy ô tô của vị công tử kia đỗ ở cửa từ bao giờ. Thế là Đoàn Chuẩn liền cho 2 chiếc xe khác đến “khóa” đầu, “khóa” đuôi, khỏi lùi, khỏi tiến.
Còn ông thì ngang nhiên vào đón người đẹp đi. Lại có dị bản rằng, lần đó Đoàn Chuẩn cho 3 chiếc xe đến chặn đầu đuôi, chặn cả phía bên cạnh. Dị bản này được một nhạc sĩ có tiếng, kể trong đêm nhạc Đoàn Chuẩn nhiều năm về trước. Khi gia đình Đoàn Chuẩn gặp được nhạc sĩ kia thắc mắc bảo “Không có chuyện đó đâu!” thì vị kia vui vẻ trả lời: “Ôi, đã có chuyện hai chiếc xe chặn trước chặn sau, tôi cho thêm một cái chặn ngang thì có sao đâu”. Chỉ có một sự thật là, mỗi bài hát mà Đoàn Chuẩn viết ra luôn gắn với một bóng hồng nào đó. Đa sầu đa cảm vốn là tính cách của ông. Ông thường bị mê hoặc bởi sắc đẹp, yêu rất cuồng si.
Tình bạn đẹp và bí ẩn
Nhạc sĩ Đoàn Chuẩn (trái) và người bạn tri kỷ Từ Linh
Tên tuổi Đoàn Chuẩn, sự nghiệp gia đình và cuộc đời rất sáng rõ. Nhưng còn cái tên Từ Linh, cái tên thường xuất hiện trên mỗi bản nhạc của Đoàn Chuẩn là ai thì không nhiều người biết. Người thì bảo đó là một nhà nhiếp ảnh, người thì bảo đó là lái xe của gia đình Đoàn Chuẩn cũng có khiếu thơ ca nhạc họa. Nghệ sĩ Đoàn Đính khẳng định, Từ Linh là bạn thân của cha mình, thân đến nỗi cả gia đình coi như ruột thịt. Nhiều tác phẩm do chính Đoàn Chuẩn sáng tác nhưng cũng vẫn ký “Đoàn Chuẩn - Từ Linh”. Còn vì sao hai cái tên thường song hành với nhau thì khi còn sống, chưa bao giờ vị nhạc sĩ tài ba này giải thích. Đó mãi mãi là một bí ẩn và là một kỷ niệm đẹp giữa hai người. Và đã là kỷ niệm đẹp thì đừng nên tách bạch rằng phần này là của ai, phần kia ai sáng tác.
Khi được hỏi về những bóng hồng đi qua đời của cha mình, nghệ sĩ Đoàn Đính đã cho rằng: “Đó cũng là chuyện thường tình của nghệ sĩ, họ có thể yêu rất nhiều, yêu rất đắm say để tìm cảm hứng sáng tác, nhưng tôi biết với cha tôi, đó chỉ là những mối tình trong âm nhạc, còn đời thường, ông là một người chồng, người cha vô cùng nghiêm túc và trách nhiệm với gia đình”. Quảng giao, rộng lượng, chân thành với bạn bè nhưng cũng không kém phần ngông nghênh, nhưng với tư cách là người thầy - người cha, Đoàn Chuẩn lại vô cùng nghiêm khắc. Cái thời ông mở lớp dạy guitar Hawaii, ông thường xuyên thức cả đêm chép nhạc từ đĩa than để dạy học trò, kiên nhẫn chỉ bảo từng li từng tí, có cậu học trò rất có năng khiếu, nhưng chỉ một lần đùa cợt trong giờ học là ông đuổi luôn, xin thế nào cũng không lay chuyển được.
Đoàn Chuẩn có 6 người con, nhưng chỉ có duy nhất Đoàn Đính, con trai thứ 3 là đam mê và có năng khiếu với guitar Hawaii. Năm đầu tiên, ông cho Đoàn Đính theo học một thầy giáo ở Cửa Nam, khi kiến thức nhạc lý căn bản đã vững, lúc đó ông mới trực tiếp chỉ dạy. Có lần con lơ đãng, không thuộc bài, ông bắt ngồi đàn đúng 5 tiếng đồng hồ. “Ông cụ nhà tôi có cái đặc biệt là không khen con bao giờ, lúc ưng lắm ông cũng chỉ: “Chơi như thế là được đấy!”. Có lẽ thế mà giờ đây tôi chơi đàn cũng được” - Đoàn Đính nhận xét về bản thân mình cũng bằng một câu nói giống hệt cha mình khi xưa.
Năm 2001, ông thanh thản về cõi vĩnh hằng, Hà Nội xót xa tiễn đưa một nghệ sĩ tài hoa. Trước lúc mất, người nhà hỏi ông có muốn được nghe lại những bản nhạc mà ông đã từng viết nên hay không. Ông gật đầu và ra dấu muốn được nghe lại bản “Vĩnh biệt” (còn có tên khác là “Vàng phai mấy lá”) qua giọng ca Ánh Tuyết.
Chương trình “Thu về trên phố” do Báo An ninh Thủ đô bảo trợ thông tin
“Thu về trên phố” diễn ra một đêm duy nhất vào 20h ngày 14-9-2013 tại Cung Văn hóa Hữu nghị (Hà Nội) với sự thể hiện của những giọng ca và gương mặt nghệ sỹ hàng đầu của nền âm nhạc Việt Nam như: Ánh Tuyết - Hồng Nhung - Mỹ Linh và nghệ sỹ Sacxophone Trần Mạnh Tuấn, nghệ sỹ vĩ cầm Bùi Công Duy. Đêm nhạc tuyển chọn những ca khúc hay nhất của nhạc sỹ Trịnh Công Sơn, Đoàn Chuẩn, Từ Linh như: Gửi gió cho mây ngàn bay, Lá đổ muôn chiều, Thu quyến rũ, Gửi người em gái, Vĩnh biệt, Ánh trăng thu, Tà áo xanh, Tình nghệ sỹ, Lá thư, Tôi ru em ngủ, Quỳnh hương, Ở trọ, Diễm xưa, Rừng xưa đã khép, Dấu chân địa đàng, Ru ta ngậm ngùi, Hạ trắng, Đóa hoa vô thường, Nắng thủy tinh; Để gió cuốn đi… Đặc biệt đêm diễn còn có sự xuất hiện của nghệ sĩ guitar Hawaii Đoàn Đính (con trai của nhạc sỹ Đoàn Chuẩn). Đêm nhạc được thực hiện bởi Công ty Hữu Nghị Á Châu cùng sự bảo trợ thông tin của Báo An ninh Thủ đô.
