Ảnh: Internet
Những căn bệnh tiềm ẩn
Đầu tiên hãy tự hỏi có phải trong cuộc sống bạn luôn cảm thấy căng thẳng không. Stress là lý do tăng cân bởi căng thẳng khiến cơ thể phản ứng bằng cách sản xuất ra một số hóa chất, chẳng hạn như hormone cortisol. Hormone này làm tăng xu hướng tích trữ chất béo, đặc biệt là vùng quanh bụng, từ đó tăng nguy cơ các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Bên cạnh đó, có khả năng bệnh liên quan đến nội tiết tố gây tăng cân như suy giáp, hội chứng đa nang buồng trứng (PCOS), kháng insulin… Cụ thể, những người bị suy giảm chức năng tuyến giáp có đặc điểm không thể sản xuất đủ hormone tuyến giáp để đốt cháy chất béo được dự trữ, do đó dẫn đến sự trao đổi chất chậm lại. Với hội chứng PCOS, phụ nữ có nhiều u nang dọc theo buồng trứng dẫn đến tăng cân khó giải thích cũng như các triệu chứng kinh nguyệt không đều, mụn trứng cá, nhiều lông trên mặt, tóc mỏng và khó khăn trong việc thụ thai.
Một nguyên nhân tăng cân bất thường khác liên quan đến kháng insulin. Khi các thụ thể insulin của các tế bào trở nên kháng insulin, lượng đường trong máu không cấp được cho các tế bào, nên thay vì được sử dụng như năng lượng, đường sẽ chuyển hóa thành axit béo, tích tụ thành mỡ trong cơ thể. Bên cạnh đó, tình trạng viêm nhiễm mạn tính cũng đóng góp cho quá trình tích mỡ bởi một loại hóa chất sinh ra do viêm nhiễm gọi là cytokines sẽ khiến tế bào ngừng “nghe lời” insulin.
Dược phẩm
Thuốc đóng vai trò trung tâm trong quá trình trao đổi chất và duy trì cân nặng. Có nhiều loại thuốc có thể gây tăng cân, kể cả thuốc dành cho bệnh nhân tiểu đường (ví dụ như sulfonylurea), thuốc chống trầm cảm (ví dụ như amitriptylin, imipramine hay trazodone), thuốc tránh thai, dòng corticosteroid dùng điều trị bệnh hen suyễn, thuốc kiểm soát cơn động kinh. Ngoài ra, thuốc chống rối loạn tâm thần có thể tăng sự thèm ăn trong khi giảm tỷ lệ trao đổi chất. Tương tự, thuốc có tác dụng chẹn beta đối với bệnh huyết áp cao và bệnh tim cũng liên quan đến việc tăng cân bởi chúng có thể làm giảm sự trao đổi chất khoảng 80 calo mỗi ngày.
Người bệnh nên nói chuyện với bác sĩ về các tác dụng phụ không mong muốn này bởi việc tăng cân sẽ làm trầm trọng hơn vấn đề sức khỏe và hiện giờ có nhiều loại thuốc hiệu quả hơn, ít tác dụng phụ hơn.
Lối sống và hành vi
Giảm cân đối với nhiều người là công cuộc khá “trắc trở”, bởi họ không biết đến những nguyên nhân không ngờ trong lối sống của họ. Thiếu ngủ là điều cần phải kiểm tra lại trước tiên. Nếu mất ngủ kinh niên, hàm lượng hormone của cơ thể sẽ mất cân bằng, tăng cảm giác đói và thèm ăn, khiến nhiều người không cảm thấy no sau khi ăn. Cũng liên quan đến thói quen ăn uống, nhiều người thức khuya nên có nhiều khả năng ăn vặt và tiêu thụ năng lượng không cần thiết.
Bỏ hút thuốc là để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và người khác nhưng ban đầu nó có thể gây tăng cân. Nếu không có nicotine, người ta sẽ thấy đói nhanh hơn, ăn nhiều hơn và ngon miệng hơn, mặc dù cảm giác này sẽ biến mất sau vài tuần. Đây không phải là lý do để tiếp tục hút thuốc, nhưng nên lưu ý rằng tăng cân là một trong những tác dụng phụ của việc cai thuốc. Tuy vậy, hiệu ứng này có thể khắc phục được bằng một chế độ ăn uống lành mạnh, kiểm soát calo và chăm tập thể dục - tất cả sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể.
