Người lao động không còn lo thiệt

ANTD.VN - Cuối tuần qua, hơn 400 công nhân đầu tiên của Tổng Công ty May 10 (Hà Nội) đã được bàn giao sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) để tự quản lý. Đây cũng là đơn vị đầu tiên trên cả nước thực hiện chính sách này.

Doanh nghiệp hết “cửa” biển thủ tiền bảo hiểm

Niềm vui của những người lao động đầu tiên được bàn giao sổ BHXH ở Tổng Công ty May 10 (Hà Nội)

Điều 19 Luật BHXH (sửa đổi) quy định: “Người lao động có quyền được cấp, quản lý sổ BHXH và có trách nhiệm bảo quản sổ BHXH”. Quy định này nhằm bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người lao động, giúp người lao động nắm rõ được các thông tin về quá trình tham gia BHXH của bản thân, đồng thời chủ động hơn trong việc thực hiện giải quyết các chế độ BHXH theo luật định.

Có lãi vẫn trốn đóng BHXH

BHXH Việt Nam cho biết, đến hết năm 2016, số người tham gia BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trên cả nước đạt 76,1 triệu người, tăng 5,9 triệu người so với năm 2015. Đặc biệt, nhờ tăng cường kiểm soát nên số nợ BHXH, BHYT, BHTN đã giảm so với năm 2015. Đến 31-12-2016, số nợ là 7.795 tỷ đồng (số nợ cùng kỳ năm 2015 là 9.920 tỷ đồng).

Tuy nhiên, tình hình nợ đọng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN vẫn xảy ra ở hầu hết các địa phương, trong đó, có khá nhiều đơn vị nợ đọng BHXH kéo dài (trên 6 tháng), bao gồm cả các đơn vị khu vực kinh tế ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp Nhà nước, tập trung ở ngành giao thông, xây dựng và các tập đoàn đang thực hiện tái cơ cấu. 

Giám đốc BHXH TP Hà Nội Nguyễn Thị Phương Mai cho biết, trong năm 2016, BHXH TP đã phối hợp với Sở LĐ-TB&XH, Liên đoàn Lao động Thành phố thanh tra 97 đơn vị với số tiền nợ BHXH 75,3 tỷ đồng. BHXH TP và BHXH các quận/ huyện/ thị xã cũng tiến hành hơn 1.300 cuộc thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực này, phát hiện có 1.907 lao động thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc nhưng chưa đăng ký tham gia; thu hồi 71,145 triệu đồng chi sai.

7.795 tỷ đồng là số nợ tiền Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm thất nghiệp năm 2016

Đặc biệt, BHXH TP đã kiểm tra, đôn đốc thu tại 342 đơn vị với số tiền 252,5 tỷ đồng, sau kiểm tra đôn đốc đã thu hồi được 141,4 tỷ đồng, đồng thời đã yêu cầu các đơn vị được kiểm tra hoàn thiện hồ sơ truy thu bổ sung nguyên lương cho 927 lao động, truy thu điều chỉnh lương đối với 1.727 lao động, thoái thu đối với 83 lao động…

Thực tế, những vi phạm được phát hiện chỉ là phần nổi của “tảng băng chìm”, bởi rất nhiều trường hợp người lao động đang bị doanh nghiệp tước đoạt quyền lợi BHXH mà không hề hay biết. Nhiều chủ sử dụng lao động có thông báo đóng tiền BHXH, hàng tháng vẫn trích trừ tiền lương của công nhân để đóng BHXH song thực tế lại không nộp khoản tiền này về cơ quan BHXH hoặc đóng không đầy đủ, không đúng thời hạn, chiếm dụng để sử dụng vào mục đích khác. Nhiều doanh nghiệp kinh doanh có lãi nhưng vẫn cố tình nợ đọng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Minh bạch thông tin

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho biết, việc bàn giao sổ BHXH cho người lao động tự quản lý là việc làm thiết thực của ngành BHXH. Quy định này nhằm minh bạch thông tin về quá trình đóng BHXH, hạn chế tình trạng các doanh nghiệp trốn đóng, nợ đọng BHXH hoặc “giam” sổ BHXH của người lao động khi xảy ra tranh chấp lao động, gây khó khăn cho cơ quan BHXH và người lao động.

Việc tự quản lý sổ BHXH còn giúp người lao động có cơ sở yêu cầu chủ sử dụng lao động thực hiện đúng trách nhiệm đóng BHXH cho mình. Bên cạnh đó, người lao động khi nghỉ việc sẽ kịp thời được giải quyết chế độ BHXH, BHTN hoặc có ngay sổ BHXH để tiếp tục tham gia, cộng nối quá trình đóng BHXH tại doanh nghiệp khác.

Là một trong những người lao động đầu tiên trên cả nước được bàn giao sổ BHXH để tự quản lý, chị Lê Thị Hương, hiện đang công tác tại Xí nghiệp may 2 - Tổng Công ty May 10 chia sẻ: “Tôi thấy quyền lợi của mình được đảm bảo thay vì phải lo lắng, bất an vì không biết mình có được đóng BHXH hàng tháng đầy đủ hay không. Tôi cũng có thể tự kiểm tra xem trong sổ có nhầm lẫn hay sai sót gì không để kịp thời đề xuất sửa đổi, thậm chí có thể tính được mức lương mình được hưởng khi nghỉ hưu”.

Khẳng định việc trao sổ BHXH cho người lao động quản lý là động thái cải cách thủ tục hành chính của ngành BHXH, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho biết, hiện nay công tác rà soát sổ đang được ngành BHXH khẩn trương thực hiện. Dự kiến, đến hết năm 2018, hơn 13 triệu sổ BHXH đang được cơ quan BHXH quản lý sẽ được bàn giao tận tay người lao động.