Ông Phạm Văn Chiến – Phó chủ tịch UBND phường Mông Dương bên hiện trường bãi đổ thải
Sống chung với bụi
Theo phản án của người dân phường Mông Dương, TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, gần chục năm nay, họ phải sống chung với khói, bụi từ việc đổ thải của 3 công ty (Công ty cổ phần than Cao Sơn, Công ty cổ phần than Cọc Sáu và Công ty cổ phần than Đèo Nai).
Bà Nguyễn Thị Hoài (khu 13, phường Mông Dương, TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh) than thở: “Hàng ngày, có tới hàng nghìn, thậm chí cả vạn lượt xe ra vào khu đổ thải dẫn đến tình trạng môi trường không khí nơi đây bị ô nhiễm nặng. Mặc dù chưa có kết luận kiểm tra cụ thể của cơ quan chức năng nào nhưng chỉ nghĩ đến cảnh mỗi ngày lượng dày đặc bụi “đổ” lên đầu người dân, chùm lên bầu không khí, gây ô nhiễm khiến ai cũng hoang mang. Như nhà tôi đây, ngày nào chẳng hàng chục bận lau chùi, cứ chỉ được hơn tiếng đồng hồ là đồ đạc trong nhà lại phủ một lớp bụi lên, đấy là gia đình còn làm cửa kính rồi”.
Cùng với bà Hoài, ông Triệu Văn Kỳ ở cùng khu phố cho biết: “ở đây mọi người ai cũng lên chức cụ hết. Vì chỉ một lúc nếu không đội mũ thì bụi bám vào trắng cả đầu. Thế này thì chết! Dân bao nhiêu lần kiến nghị rồi mà vẫn chẳng thấy có biến chuyển gì”.
Theo báo cáo của UBDN phường Mông Dương, TP Cẩm Phả gửi đến UBND TP Cẩm Phả, Công an TP Cẩm Phả và các cơ quan chức năng cho thấy, trong tháng 4 và những ngày đầu tháng 5-2012, trên địa bàn phường xuất hiện tình trạng bụi từ khu vực bãi thải phía Nam Mông Dương, bao phủ toàn bộ khu vực dân cư từ khu 1 đến khu 13 với lớp bụi dày đặc, không khí ngột ngạt, môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Nườm nượp xe của các công ty khai thác than ra vào đổ thải
Trong hơn một tháng qua, cử tri phường Mông Dương đã có rất nhiều ý kiến, kiến nghị tại các cuộc họp tiếp xúc cử tri. Người dân rất bức xúc vì tình trạng môi trường hiện nay bị ô nhiễm nặng.
UBND phường Mông Dương đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra và xác định được nguyên nhân gây ô nhiễm bụi trên địa bàn phường do hoạt động đổ thải của 3 công ty gồm: Công ty cổ phần than Cao Sơn, Công ty cổ phàn than Cọc Sáu và Công ty cổ phần than Đèo Nai gây ra. Đồng thời một phần bị ảnh hưởng của tuyến đường chuyên dùng vận chuyển than do Công ty than Đông Bắc quản lý không thường xuyên tưới nước dập bụi.
Trước tình trạng trên, UBND TP Cẩm phả cũng đã có văn bản chỉ đạo về việc giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường do việc đổ thải của một số công ty thuộc Tập đoàn Vinacomin do Phó chủ tịch UBND TP Cẩm Phả Trần Văn Hùng ký.
Đồng thời, UBND TP Cẩm Phả giao cho phường Mông Dương chỉ đạo, phối hợp với cơ quan công an, cán bộ nghiệp vụ và các đoàn thể, tổ dân phố bị ảnh hưởng kiểm tra việc sử dụng đất, khai thác khoáng sản, phương án đổ thải và phương án triển khai các công trình bảo vệ mội trường của 3 Công ty cổ phần than: Cao Sơn, Cọc Sáu và Đèo Nai.
Bên cạnh đó, xác minh rõ ranh giới khu vực đổ thải của các công ty trên và báo cáo kết quả kiểm tra về UBND thành phố. Trong đó, UBDN thành phố cũng yêu cầu Công ty cổ phần than Cao Sơn dừng ngay việc đổ thải xuống khu vực đất của Công ty cổ phần đầu tư và phát triển Quốc Dũng.
“Điểm mặt” thủ phạm
Ngày 4-5-2012, UBND phường Mông Dương đã chủ trì tổ chức buổi làm việc với đại diện các đơn vị liên quan. Tại buổi làm việc này có sự tham gia của các tổ chức đoàn thể của phường Mông Dương, đại diện khu phố 3, 4 và 13 là những khu phố bị ảnh hưởng trực tiếp do hoạt động đổ thải của 3 công ty than nói trên.
Sau khi nghe ý kiến trình bày của đại diện các bên, những thành viên tham gia buổi làm việc đã trực tiếp đi kiểm tra hiện trường khu vực 3 công ty (Công ty cổ phần than Cao Sơn, Công ty than Cọc Sáu và Công ty than Đèo Nai) đổ thải cho thấy, ước tính từ đỉnh trên cùng bãi thải đến chân bãi thải này có chiều cao trên 200m, độ dốc lớn, bãi thải không được cắt tầng.
Khi phương tiện tham gia đổ thải từ trên đỉnh đất, đá chảy tràn xuống chân bãi thải, tạo ra bụi kết hợp với gió Nam thổi về khu vực trung tâm phường Mông Dương gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Ngoài ra, khi kiểm tra một số bãi thải khác cũng thuộc 3 công ty trên đổ thải thì bãi thải có độ cao hơn 100m, không cắt tầng theo quy định, khi phương tiện đổ thải hoạt động gây phát tán bụi rất lớn.
Xe đang đổ thải chon von trên độ cao hơn 200m
Ông Phạm Văn Chiến – Phó chủ tịch UBDN phường Mông Dương cho biết, tình trạng đổ thải của 3 công ty nói trên đã gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên địa bàn phường. Qua kiểm tra cho thấy, hầu hết các công ty đều vi phạm các quy định. Việc đổ thải theo quy định chỉ được cao đến 30m là phải cắt tầng, nhưng các đơn vị này đổ cao hơn 200m, khiến cho việc khuếch tán bụi càng rộng.
Đôi với Công ty cổ phần than Cao Sơn có 2 điểm xin thuê đất làm đường vận chuyển, khai thác than tại phường Mông Dương đã hết thời hạn từ năm 2009 và năm 2010. Đặc biệt, đối với diện tích đất thuê đổ thải được phê duyệt trong vòng 10 năm (từ năm 2006 đến hết ngày 15-2-2016) nhưng tại thời điểm kiểm tra, bản đồ quy hoạch đổ thải do công ty cung cấp thì chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Những khu vực đất thuê đã hết thời hạn chưa có quyết định xin gia hạn thuê đất theo quy định.
Ngoài ra, qua kiểm tra Công ty cổ phần than Cọc Sáu, đoàn kiểm tra phát hiện, công ty này chưa cung cấp được báo cáo đánh giá tác động môi trường, chưa có quyết định thuê đất khu vực đổ thải tại phường Mông Dương và chưa có bản đồ hiện trạng xin thuê đất.
Có thể thấy, việc đổ thải của các đơn vị khai thác than nói trên đã gây ô nhiễm môi trường một cách nghiêm trọng. Qua kiểm tra, nhiều vi phạm đã được “lòi” ra. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động, phát triển nhưng đồng thời cũng phải đảm bảo đến đời sống dân sinh của người dân nơi đây thì cơ quan chức năng thành phố Cẩm Phả, UBND tỉnh Quảng Ninh, sớm vào cuộc và có những biện pháp tháo gỡ, không thể thờ ơ trước tính mạng của hàng vạn người dân sống trên địa bàn.
