Người da xanh là có thật?

ANTĐ - Hẳn nhiều người trong chúng ta đã rất ấn tượng với tộc người da xanh Navi trong bộ phim bom tấn Avatar – một siêu phẩm của đạo diễn James Cameroon. Chuyện tưởng như chỉ có trong phim ảnh, nhưng gần đây, người ta đã phát hiện rằng người da xanh cũng xuất hiện ở Mỹ từ cách đây hơn… 200 năm!

Người da xanh trong phim Avatar có thật?

Tại dãy núi Appalachian, Mỹ cũng từng có một dòng họ người da xanh sinh sống, mỗi thành viên trong gia đình đều có làn da xanh như nước hồ vậy. Làn da của gia đình Fugate có màu xanh rất giống với nhân vật trong phim Avatar. Như vậy, sự tồn tại của những người màu xanh da trời lại là sự thật, có điều số lượng rất ít. Cho tới nay, khoa học chỉ mới ghi nhận hiện tượng này trong một dòng họ. Các nhà khoa học suy đoán hiện tượng nảy xảy ra có thể do kết hôn cận huyết thống gây nên. 

Tổ tiên của dòng họ người da xanh là Martin Fugate - một trẻ mồ côi người Pháp vào đầu thế kỷ 19 Fugate đến lập nghiệp tại khu đồi Troublesome Creek thuộc miền đông bang Kentucky. Ở nơi tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài này, Fugate lập gia đình với bà Elizabet Smith. Họ có 7 người con, trong đó 4 người có có làn da màu xanh của bầu trời. Những đứa trẻ nhà Fugate đều phát triển hoàn toàn bình thường về trí tuệ và sức khỏe, hầu như không mắc bệnh tật gì. Sau này họ cũng lập gia đình, sinh con cái và sống khá thọ (80-90 tuổi). Dòng họ Fugate chỉ kết hôn với những người hàng xóm sống quanh đó. Các nhà nghiên cứu thời đó dự đoán rằng, hiện tượng người xanh có thể liên quan đến bệnh tim mạch hoặc rối loạn máu, nhưng không ai chỉ rõ được. 

Cho tới tận năm 1958, một người đàn ông trong dòng họ này phải tới bệnh viện khám sức khỏe, thì bí mật về làn da xanh của họ mới được khám phá. Vào năm đó, các bác sĩ ở Bệnh viện khu vực Lexinton (Kentucky, Mỹ) đã rất ngạc nhiên khi cấp cứu cho một bệnh nhân có tên là Benjamin. Họ không tài nào giải thích nổi tại sao nước da của cậu bé lại có màu xanh da trời. Các bác sĩ cho rằng có thể cậu đang trong tình trạng thiếu máu nghiêm trọng, nhưng các xét nghiệm cho thấy không phải như vậy. 

Các bác sĩ càng ngạc nhiên hơn khi nghe bà của Benjamin nói: "Các ông đã bao giờ nghe nói về dòng họ người xanh Fugate? Cháu tôi chính là hậu duệ đời thứ 6". Theo những tài liệu của bà cụ cung cấp, họ đã biết đến một dòng họ kỳ lạ nhất trong lịch sử nhân loại.

Đi tìm lời giải đáp

Vào những năm 1960, Madison Cawein, một nhà huyết học trẻ thuộc Học viện Ketucky đã quyết định đi tìm lời giải cho hiện tượng hiếm có này. Nhà khoa học này đã tới khu vực Troublesome Creek để lật lại hồ sơ và ghép nối những câu chuyện về dòng họ người xanh. 

Cawein đã nhận được sự giúp đỡ rất tận tình của một nữ y tá có tên là Ruth Pendergrass, người nhiều năm trực tiếp theo dõi lục nhân. Bà đã vô tình phát hiện ra một phụ nữ xanh sống ở khu vực và thuyết phục người này đến cơ sở y tế để làm các xét nghiệm phục vụ việc nghiên cứu. Cawein đã gặp được người phụ nữ đó - một người trong dòng họ của Fugate. Ông phát hiện ra một điều thú vị, bà ta không hề mắc bệnh về tim mạch và rối loạn phổi như những nhận định trước đó. Sau khi đã loại bỏ sự liên quan giữa bệnh tim mạch, phổi... đối với màu da của người này, Cawein quyết định tập trung theo hướng rối loạn di truyền về máu. Ông bắt đầu cuộc tìm kiếm bằng cách xây dựng lại gia phả của dòng họ Fugate và phát hiện đời thứ 6 của dòng họ Fugate có tới 13 người da xanh. 

Kết quả xét nghiệm máu cho thấy lượng methemoglobin (MetHb) cao là nguyên nhân tạo nên màu xanh cho da (vì methemoglobin có màu xanh). Hồng cầu là tế bào chứa nhiều ôxy nên cấu trúc của nó thường xuyên có nguy cơ bị ôxy hóa và rất nhạy cảm với các quá trình ôxy hóa. Do đó, hồng cầu rất dễ bị hủy hoại. Để tránh hiện tượng này, hồng cầu thường xuyên có quá trình tạo thành MetHb, đồng thời cũng thường xuyên khử MetHb thành Hb. Điều này bảo đảm cho lượng Methb máu ngoại vi luôn ở mức thấp. Một ngày, thường có khoảng 3% lượng Hemoglobin tự ôxy hóa thành Methb. Nhưng nồng độ Methb trong máu chỉ dưới 1%. 

Cawein cho rằng ở người xanh, sự rối loạn chuyển hóa này tạo ra tỷ lệ MetHb không bình thường. Bí ẩn về người xanh da trời đã được nhà huyết học Cawein khám phá là do rối loạn chuyển hóa MetHb và Hb trong máu khiến màu máu của họ đậm hơn của người bình thường, trở thành màu xanh. Đây là một rối loạn có tính di truyền, những người mắc chứng này hoàn toàn bình thường. 

Lật lại quá khứ về tổ tiên nhà Fugate cho hay, ông Martin Fugate là con trai của gia đình Fugates sinh sống tại vùng núi Appalachian nước Pháp. Bà mẹ của ông vẫn được cho là mang mầm bệnh trong người bởi nước da màu xanh lục. Đây là một loại gene lặn ít biểu hiện cho đến thời ông Martin khi ông di cư đến Mỹ và kết hợp với dòng họ Smiths. Do Martin Fugate và Elizabeth Smith cùng mang gene lặn nên xác suất kết hợp với nhau của chúng trở nên lớn. Hậu duệ của Martin và gia đình hàng xóm lấy lẫn nhau qua nhiều thế hệ (hôn nhân cận huyết) nên các gene lặn kết hợp với nhau nhiều hơn và tính trạng của chúng, tức là da xanh, thể hiện thường xuyên hơn.

Cawein đã sử dụng phương pháp khác để điều chỉnh lại chuyển hóa MetHb. Ông đã tiêm methylene vào ven của một người xanh có tên là Patrick. Điều kỳ lạ đã xảy ra, chỉ sau vài phút, nước da màu xanh da trời của Patrick đã trở thành hồng hào như thường. 13 người tương tự của dòng họ Fugate đã được uống viên nhộng methylene và chỉ sau một thời gian ngắn, da của họ đã đổi màu. Do thuốc phát tán trong máu, tác dụng của nó chỉ kéo dài vài ngày. Vì thế những người da xanh phải uống thuốc thường xuyên để duy trì làn da bình thường, tờ Tri-City Herald của Mỹ cho biết.

Bà Luna Pacy, mẹ của cậu bé Benjamine kể trên, thuộc đời thứ 5 của dòng họ Fugate. Bà sống tới năm 84 tuổi và sinh được 13 người con có nước da màu xanh, trong đó người xanh cuối cùng là cậu bé Benjamine. Dân số ở phía đông bang Kentucky tăng dần theo thời gian nên về sau hậu duệ của Martin Fugate có cơ hội kết hôn với những người khác trong cộng đồng, chứ không phải lấy họ hàng nữa. Vì thế tần suất biểu hiện của những gene lặn gây chứng da xanh giảm dần và những đứa trẻ da xanh ngày càng trở nên hiếm. 

Câu chuyện về những người xanh da trời từng được đưa lên show truyền hình đắt khách về những điều kỳ lạ của con người. Bí ẩn về dòng họ Fugate có nước da màu xanh da trời đã khép lại sau hơn một thế kỷ tồn tại. Tất nhiên, các gene gây chứng da xanh không biến mất hoàn toàn, chúng vẫn lẩn trốn trong cơ thể vài người và rình rập cơ hội.

Người da xanh tái xuất!

Đó là một câu chuyện khác về một người có nước da xanh đặc biệt. Đó là một viên sĩ quan người Anh tên là Fred Walters. Sinh năm 1855, Walters ban đầu là một người bình thường, sau khi gia nhập quân đội, màu da của Fred Walters dần dần chuyển thành màu xanh xám và rồi xanh lục. Vì bệnh tật Fred ra quân và chuyển đến Mỹ năm 1891. 

Các bác sĩ phát hiện ra một lượng bạc khá lớn trong cơ thể của Fred còn ông thì nhận thấy nước da của mình là cơ hội để kiếm tiền bằng cách xuất hiện trước công chúng. Ông ta càng ăn nhiều bạc vào người thì da càng xanh hơn. Kết quả là Fred bị nhiễm độc bạc rất nặng rồi qua đời vào năm  1923. Các chuyên gia đã khám nghiệm tử thi và lần này thì Fred lại thêm nổi danh với kỷ lục người chứa nhiều bạc nhất trong cơ thể.

Còn Paul Karason, 58 tuổi, hiện sở hữu một làn da chẳng giống ai cũng do tác dụng phụ của hợp chất bạc mà ông sử dụng từ hơn một thập kỷ trước để điều trị tình trạng viêm da trên khuôn mặt mình. 

Vốn có làn da trắng tự nhiên, nhưng trong 14 năm, khi sử dụng thường xuyên bạc keo, da Paul Karason chuyển dần sang màu xanh tím. Trước đó, ông vẫn sở hữu làn da trắng tự nhiên với khá nhiều tàn nhang. Sinh hoạt của Paul cũng giống như bao người khác, ngoại trừ ông có thói quen uống một chất gọi là bạc keo mà người ta quảng cáo nó là thứ thuốc có thể chữa bệnh ngoài da. Bạc keo có các thành phần kháng khuẩn và được sử dụng để ngăn chặn sự nhiễm trùng từ hàng nghìn năm nay. Nhưng loại chất này bị hạn chế sử dụng kể từ khi thuốc penicillin ra đời, với tính năng vượt trội. 

Bạc keo vẫn được sử dụng trong một số trường hợp cho đến năm 1999, Hiệp hội y dược Mỹ (FDA) cấm dùng bạc keo vì nó gây ra chứng argyria, kết quả của việc bạc phản ứng với ánh sáng như trong quá trình rửa ảnh phim. Chất bạc ngấm vào da, các tế bào và không bao giờ biến mất, khiến cho làn da của người dùng chuyển sang màu xanh.

Nhưng dù nguyên nhân là gì, thì cuộc sống của Paul Karason cũng không hề dễ dàng kể từ khi sở hữu làn da xanh. Sau một thời gian dài tránh tiếp xúc cộng đồng, ông đã  phải rời bỏ bang Oregon. Paul Karason không có ý định thu hút sự chú ý của giới y khoa về tình trạng hiện tại của mình. Ông đã chuẩn bị tinh thần để sống chung với nó hết cuộc đời và chỉ muốn mọi người khi nhìn thấy sẽ coi ông cũng bình thường như họ, chỉ là khác màu da mà thôi.