'Ngựa thồ' IL-76 Nga tức tốc lập cầu hàng không khẩn cấp tới Kazakhstan

"Ngựa thồ" IL-76 Nga một lần nữa được ưu tiên lựa chọn để lập cầu hàng không khẩn cấp để chuyển quân và khí tài tới Kazakhstan để hỗ trợ nước này ổn định tình hình.

"Các vận tải cơ này hoạt động suốt ngày đêm để vận chuyển binh sĩ đến Kazakhstan. Tư lệnh Lực lượng Đổ bộ đường không Nga Andrei Serdyukov sẽ chỉ huy liên quân gìn giữ hòa bình tại Kazakhstan", phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov vừa cho biết.

Theo Konashenkov, các binh sĩ được triển khai tới Kazakhstan thuộc biên chế Lữ đoàn Đặc nhiệm Đổ bộ đường không Độc lập số 45, Sư đoàn Đổ bộ đường không số 98 và Lữ đoàn Tấn công đường không Độc lập số 31.

Ông xác nhận lực lượng tiền trạm của Nga đã hỗ trợ các cơ quan an ninh Kazakhstan kiểm soát hoàn toàn sân bay quốc tế tại thành phố Almaty lớn nhất đất nước, vốn bị người biểu tình chiếm giữ từ hôm 5/1.

Lực lượng gìn giữ hòa bình Nga bắt đầu đặt chân tới Kazakhstan hôm qua theo đề nghị của Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev.

Nguồn tin Bộ Quốc phòng Nga cho biết, lực lượng được triển khai gồm 3.000 binh sĩ rất tinh nhuệ được huy động từ các đơn vị mũi nhọn của Nga, từng tham gia nhiều chiến dịch quân sự trong những năm gần đây và tích lũy nhiều kinh nghiệm tác chiến.

Ngoài các đơn vị chủ lực, quân đội Nga cũng triển khai Lữ đoàn Thông tin Cận vệ số 38 làm nhiệm vụ bảo đảm liên lạc giữa các bộ phận và cùng một số binh sĩ thuộc Sư đoàn Đổ bộ đường không số 76.

Các nước thuộc Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) gồm Belarus, Armenia, Tajikistan và Kyrgyzstan cũng sẽ triển khai lực lượng đến quốc gia Trung Á.

Ban thư ký CSTO tuyên bố nhiệm vụ của lực lượng này là bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng của chính phủ và quân đội Kazakhstan, cũng như hỗ trợ lực lượng hành pháp ổn định xã hội.

Việc Nga nhanh chóng điều vận tải cơ IL-76 để lập cầu hàng không hỗ trợ đồng minh cho thấy Moscow đang nghiêm túc trong việc thực hiện các điều khoản của CSTO.

Mặc dù có tuổi đời đã hơn 4 thập kỷ, song Ilyushin Il-76 vẫn là mẫu máy bay được sử dụng rộng rãi tại Nga và thường được sử dụng để vận chuyển trang thiết bị và hàng hóa phục vụ cho quân đội Nga hoặc viện trợ cho các đồng minh.

Hiện Nga thường dùng IL-76 để vận chuyển những trang thiết bị vũ khí cho quân đội Syria trong cuộc chiến chống lại các phiến binh khủng bố. Tuy nhiên tần suất không nhiều và liên tục trong thời gian ngắn như tình hình tại Kazakhstan.

Xuất phát điểm của việc hình thành vận tải cơ IL-76 là vào năm 1967, Ilyushin bắt đầu phát triển loại máy bay vận tải có khả năng mang theo 40 tấn hàng hóa với tầm bay trên 5.000 km trong vòng 6 tiếng, đồng thời có thể hoạt động với đường băng dã chiến cũng như có khả năng cất và hạ cánh trong mọi loại điều kiện thời tiết.

Chuyến bay đầu tiên mà Ilyushin IL-76 thực hiện vào tháng 3-1971, sau đó nhiệm vụ sản xuất mẫu máy bay này được giao cho Liên hợp Sản xuất Hàng không Tashkent đặt tại Taskent, Uzbekistan (khi đó là nước cộng hòa thuộc Liên Xô). Tại đây có khoảng 860 chiếc Il-76 được sản xuất.

Chiếc Il-76 đầu tiên được giao cho Không quân Liên Xô vào tháng 6-1974 và trở thành một trong những mẫu máy bay vận tải chiến lược của lực lượng này.

Kể từ năm 1976, hãng hàng không Aeroflot chính thức đưa Il-76 vào khai thác.

Trong giai đoạn từ 1979 đến 1991, máy bay vận tải Il-76 của Không quân Liên Xô đã thực hiện 14.700 chuyến bay đến Afghanistan, mang theo 786.200 quân nhân và 315.8000 tấn hàng hóa.

Phiến quân tại Afghanistan khi đó không thể bắn hạ được Il-76 khi chiếc máy bay này đang bay, và thậm chí kể cả khi sử dụng các loại tên lửa vác vai hay súng máy hạng nặng, Il-76 vẫn chịu được được thiệt hại và hoạt động bình thường.

Vào những năm 1990, các phiên bản hiện đại hóa của Il-76 ra đời với động cơ Soloviev D-30, tuy nhiên phiên bản kích thước lớn hơn của Il-76 không được sản xuất hàng loạt do khi ấy Không quân Nga đang gặp nhiều khó khăn về tài chính.

Mẫu thử nghiệm của Il-76MF cất cánh lần đầu vào tháng 8-1995, nhưng sau đó toàn bộ chương trình bị ngừng lại vào cuối những năm 1990.

Có nhiều phiên bản Ilyushin IL-76 phục vụ trong dân sự lẫn quân sự, hiện Nga là nước sử dụng nhiều máy bay Il-76 nhất, trong đó riêng lực lượng không quân Nga đang vận hành khoảng 119 chiếc Il-76 các phiên bản.

Il-76 được phát triển thành máy bay tiếp liệu Il-78, máy bay cảnh báo sớm Beriev A-50 và Beriev A-100. Trung Quốc cũng sản xuất Il-76 dưới sự cho phép của Nga, máy bay này mang tên KJ-2000.

Ngoài ra, Nga còn sản xuất phiên bản máy bay chữa cháy, máy bay vận tải khu vực Bắc Cực và máy bay mô phỏng điều kiện không trọng lực cho phi hành gia trên cơ sở Il-76.

Từ năm 2004, một số mẫu Il-76 phục vụ trong ngành hàng không dân sự được hiện đại hóa thành Il-76TD-90VD với động cơ PS-90 nhằm đáp ứng yêu cầu về giới hạn tiếng ồn của châu Âu.

Năm 2010, Ilyushin thông báo việc sản xuất máy bay Il-76 phiên bản hiện đại hóa, Il-76MD-90A hay còn được biết đến với tên gọi Đề án Il-476.

Việc sản xuất phiên bản Il-76 này do nhà máy Aviastar tại Ulyanovsk, Nga, thực hiện và có sự hợp tác với các nhà máy tại Taskent, Uzbekistan.

Chiếc Il-76MD-90A đầu tiên xuất xưởng vào ngày 16-6-2014 và quân đội Nga là khách hàng đầu tiên.

Thành viên phi hành đoàn của Il-76 là 5 người, chiếc máy bay vận tải này có chiều dài 46,59m và sải cánh 50,5m.

Tùy vào phiên bản, Il-76 có tải trọng khác nhau: Il-76M có thể mang theo 42 tấn hàng hóa, Il-76MD có thể mang theo 48 tấn hàng hóa và phiên bản mới nhất Il-76MD-90A có thể mang theo đến 60 tấn hàng hóa.

Tốc độ tối đa của Il-76 là 900 km/h với tầm bay 5.000 km (phiên bản Il-76MD-90A/TD-90VD) hoặc 4.000 – 4.4000 km (Il-76M/T, Il-76MF/TF, Il-76MD/TD).

Một số mẫu Il-76 phiên bản quân sự được trang bị 2 pháo 23 mm với radar chỉ thị mục tiêu, và có giá treo bom dưới cánh có thể mang theo 500 kg bom các loại.

Ngoài Nga dùng IL-76 để lập cầu hàng không thì còn có Belarus cũng sử dụng 5 chiếc IL-76 để vận chuyển quân và khí tì tới Kazakhstan trong khuôn khổ hiệp ước tương trọng trong tổ chức CSTO.