- Dù bị cảnh báo rủi ro, nhiều ngân hàng vẫn chi mạnh tiền ôm trái phiếu doanh nghiệp
- Nợ xấu các ngân hàng tăng mạnh, vì sao?
- Ngân hàng có nợ xấu từ 3% trở lên sẽ không được mua trái phiếu doanh nghiệp?
Nguy cơ trái phiếu thành nợ xấu
Báo cáo mới nhất của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho thấy, tính đến hết tháng 9/2020, dư nợ tín dụng bất động sản trên địa bàn thành phố đạt khoảng 293.750 tỷ đồng, tăng 5,9% so với cuối năm 2019. Trong đó, nợ xấu tín dụng của doanh nghiệp bất động sản chiếm 2,7% tổng dư nợ bất động sản.
Theo đánh giá của HoREA, dư nợ tín dụng và nợ xấu bất động sản vẫn còn trong ngưỡng an toàn, nhưng có tiềm ẩn rủi ro. Có khả năng một số khoản vay tín dụng bất động sản có nguy cơ chuyển thành nợ xấu, trong đó có cả nguồn vốn đầu tư trái phiếu bất động sản của các tổ chức tín dụng và cá nhân.
Vì vậy, HoREA cho rằng, cần quan tâm đến dư nợ tín dụng tiêu dùng, nhất là đối với một số khoản vay sửa nhà, xây nhà, nhưng chuyển sang kinh doanh bất động sản. Các khoản vay này đang chiếm khoảng 1,7% tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng, cần phải có cơ chế kiểm soát, quản lý phù hợp.
Riêng đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp bất động sản, hoạt động phát hành trái phiếu tăng nóng trong 8 tháng đầu năm 2020, nhưng từ 01/09/2020 đã bắt đầu được kiểm soát chặt chẽ.
Cụ thể, 9 tháng đầu năm 2020 đã có 1.089 đợt phát hành của 175 doanh nghiệp với giá trị 341.000 tỷ đồng, tăng 79% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản phát hành 173.500 tỷ đồng, chiếm khoảng 40,3% và chiếm tỷ trọng cao nhất toàn thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
 |
Nhiều khoản đầu tư trái phiếu bất động sản của các ngân hàng có nguy cơ thành nợ xấu |
Nhưng đáng quan ngại, theo HoREA, tỷ lệ nhà đầu tư trái phiếu cá nhân và nguồn vốn đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng chiếm tỷ trọng lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là vào thời điểm đáo hạn trái phiếu.
Bị siết, lượng phát hành trái phiếu giảm mạnh
Về hoạt động quản lý hoạt động ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp, theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, chủ trương của cơ quan quản lý là phải kiểm soát chặt tín dụng vào lĩnh vực bất động sản, trong đó, việc các tổ chức tín dụng mua trái phiếu doanh nghiệp sẽ được tính vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng.
Cơ quan quản lý cũng đã có văn bản cảnh báo đến các tổ chức tín dụng về hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu doanh nghiệp bất động sản.
Trong đó, Ngân hàng Nhà nước chỉ ra những rủi ro trong hoạt động này khi thị trường bất động sản chưa phục hồi vững chắc, hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn. Ngoài ra, một số ngân hàng tiếp tục đầu tư trái phiếu với mục đích cơ cấu lại nợ của tổ chức phát hành trong năm 2019.
Do vậy, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng thương mại phải có những biện pháp hạn chế rủi ro; không được mua trái phiếu doanh nghiệp trong đó có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp phát hành; tập trung rà soát việc đầu tư trái phiếu đối với các doanh nghiệp có số dư lớn, nhất là các doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với nhiều tổ chức tín dụng/doanh nghiệp khác, đảm bảo tuân thủ đúng quy định về các giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn trong hoạt động ngân hàng, đặc biệt là quy định về giới hạn cấp tín dụng đối với một khách hàng, một khách hàng và người có liên quan…
Cùng với đó, để tăng cường công tác quản lý thị trường trái phiếu doanh nghiệp, kể từ ngày 01/09/2020, Nghị định 81/2020/NĐ-CP có hiệu lực, quy định chặt chẽ các điều kiện phát hành.
Theo đó, lượng trái phiếu doanh nghiệp kể từ tháng 9 đến nay giảm đến 84% so với tháng 08/2020. Sang đến tháng 10, khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành tiếp tục giảm thêm giảm 39,4% so với tháng 9 và giảm tới 90% so với tháng 8, đạt 8.700 nghìn tỷ đồng. Dù vậy, nhóm ngành bất động sản vẫn ghi nhận giá trị phát hành thành công cao nhất với 3.345 tỷ đồng.
HoREA cho rằng, bất cập lớn hiện nay đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp là chưa có các tổ chức tư vấn uy tín (tương tự như Fitch Ratings) đánh giá, xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp phát hành trái phiếu, để đảm bảo minh bạch thông tin và góp phần bảo vệ nhà đầu tư trái phiếu.
