Các thỏa thuận ký kết tại Manila vài giờ trước khi tổng thống Obama hạ cánh đã cho phép lực lượng quân sự của Mỹ có mặt nhiều hơn trong lãnh thổ của Philippines. Theo tổng thống Mỹ, thỏa thuận này không có ý định kiềm chế Trung Quốc hay biến Manila thành một lãnh thổ chịu sự phụ thuộc vào Mỹ.
Mặt khác, ông cũng ủng hộ động thái của Manila để tìm kiếm sự can thiệp công bằng của Liên Hiệp Quốc trong vấn đề tranh chấp biển đảo với Bắc Kinh: "Mục tiêu của chúng tôi không phải là chống lại hay kiềm chế Trung Quốc mà là đảm bảo rằng các quy tắc quốc tế và chuẩn mực được tôn trọng, bao gồm lĩnh vực tranh chấp quốc tế".
Tổng thống Obama đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Benigno Aquino và tham dự một bữa ăn tối với các quan chức lãnh đạo nhà nước. Manila là điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến thăm châu Á lần này của Tổng thống Mỹ.
Theo thỏa thuận, Mỹ sẽ có thể triển khai lực lượng dày hơn cho các căn cứ, hải cảng và sân bay. Quân đội Mỹ sẽ xoay quanh các cơ sở này và tham gia vào liên kết đào tạo, các quan chức cho biết.
Ông Obama cho biết Mỹ không có kế hoạch để xây dựng lại căn cứ cũ hoặc xây dựng mới theo các hiệp ước an ninh: "Chúng tôi sẽ làm việc cùng nhau để xây dựng khả năng phòng thủ của Philippines và làm việc với các quốc gia khác để thúc đẩy sự ổn định trong khu vực Biển Đông".
Trong một tuyên bố Ngoại trưởng Albert del Rosario mô tả thỏa thuận này như cột mốc quan trọng trong hiệp ước lâu dài giữa các đồng minh. Các EDCA (Hiệp định quốc phòng tăng cường hợp tác) được nâng lên tầm cao mới nhờ sự tham gia liên minh phòng thủ mạnh mẽ.
Tuy nhiên, sự hiện diện của quân đội nước ngoài là một vấn đề nhạy cảm ở Philippines, một cựu thuộc địa của Mỹ. Một nhà hoạt động chống Mỹ nói thỏa thuận này sẽ không có lợi cho Philippines và gây hại cho chủ quyền của Philippines. Điều này đã được dự kiến để phản đối trong chuyến thăm của ông Obama.
Mỹ từng sử dụng các căn cứ lớn ở Philippines nhưng đã bị đóng cửa vào đầu năm 1990, quân đội Mỹ cũng từng hoạt động ở miền nam Philippines. Tuy nhiên, trong những tháng gần đây, Washington và Manila đã chuyển sang tăng cường quan hệ một lần nữa, trong khi mối quan hệ giữa Philippines với Trung Quốc đã xấu đi khi Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố khu vực rộng hình chữ U (lưỡi bò) trên Biển Đông, bao gồm vùng lãnh thổ một số quốc gia Đông Nam Á thuộc về họ.
Một nhóm người biểu tình trước đại sứ quán Trung Quốc tại Manila
Thỏa thuận giữa Mỹ và Philippines được ký kết trong thời điểm các quốc gia Đông Nam Á đang nỗ lực cải thiện năng lực quân đội của mình nhằm đối phó với việc Trung Quốc tăng cường sự hiện diện của hải quân nước này tại các khu vực tranh chấp trên biển Đông.
"Cả tôi và tổng thống Mỹ đều tin rằng tranh chấp lãnh thổ và hàng hải trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương cần được giải quyết một cách hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế", ông Aquino phát biểu tại một cuộc họp báo chung.
Tổng thống Mỹ đã đến thăm Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia. Philippines là điểm dừng chân cuối cùng trong chuyến thăm ý nghĩa này của ông
