Lo “rước cọp vào nhà”
Đạo luật Nhập cư năm 1990 của Mỹ đã lập chương trình xổ số visa - Diversity Visa (DV). Chương trình này nhằm mục đích đa dạng hóa dân nhập cư vào Hoa Kỳ, bằng cách chọn ngẫu nhiên công dân từ các quốc gia có tỷ lệ nhập cư vào Mỹ thấp trong vòng 5 năm trước đó. Trung bình mỗi năm có khoảng 55.000 visa được cấp cho chương trình này. Công dân những nước có dưới 50.000 người dân nhập cư vào Mỹ trong vòng 5 năm sẽ được tham gia chương trình. Mỗi năm Mỹ sẽ xem xét và có những sự thay đổi đối với các quốc gia được tham gia vào chương trình tùy theo lượng dân nhập cư vào Mỹ của quốc gia đó. Trong năm 2013, 19 nước sau không đủ điều kiện tham gia chương trình, gồm có: Temala, Haiti, Ấn Độ, Jamaica, Mexico, Pakistan, Peru, Phi-líp-pin, Hàn Quốc, Vương quốc Anh (ngoại trừ Bắc Ai-len) và vùng lãnh thổ phụ thuộc của nó, và Việt Nam.
Theo Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, để được tham gia vào xổ số, ứng viên chỉ cần là công dân các quốc gia có tên trong danh sách được công bố, có bằng trung học hoặc 2 năm kinh nghiệm làm việc và không có tiền án tiền sự. Tiêu chuẩn nhập cư dễ dàng của chương trình xổ số may mắn trên khiến nhiều người lo ngại những kẻ khủng bố sẽ lợi dụng nó để trà trộn vào nước Mỹ. Năm 2002, một kẻ khủng bố người Ai Cập đã bắn chết 2 người ở Los Angeles, được phát hiện đi vào Mỹ thông qua “visa xổ số” của vợ hắn. Mohamed Atta, một người Ai Cập khác và là một trong hai kẻ khủng bố cho đâm máy bay vào Trung tâm thương mại thế giới ngày 11-9-2011, đã 2 lần tham gia chương trình “xổ số visa” trước khi vào Mỹ bằng một visa xin học ngành hàng không.
Một nguyên nhân chính khác khiến chương trình bị khai tử là việc nhiều kẻ lừa đảo lợi dụng nó để kiếm lời, làm những việc phi pháp. Mark Jacobsen, một luật sư ở Hawaii, đã giúp hàng trăm người tham gia Visa Định cư đa dạng trong hơn 20 năm qua, nói với Washington Post rằng, những hình thức lừa đảo trên là một “vấn nạn nhức nhối” và chúng ngày càng trở nên tinh vi hơn nhờ Internet. “Người ta lập ra những trang web nhái các trang web chính thức của chính phủ Mỹ. Họ gửi email thông báo cho những người tham gia là họ đã được chọn và yêu cầu gửi 1000 USD tiền phí ngay lập tức. Nhưng thực chất chương trình không tính phí. Họ đã thu lợi bất chính”.
“Làm xấu hình ảnh nước Mỹ”
Các thành viên của tổ chức Nhóm nghị sĩ da màu cho rằng, chương trình này sẽ phần nào giúp cân bằng cán cân nhập cư vốn đang nghiêng hẳn về một số nước lớn như: Trung Quốc, Ấn Độ và những quốc gia có mối liên hệ gia đình với Mỹ như: Mexico và Philippines. Cho nên theo họ không nên xóa bỏ chương trình này. Ismail Shahtakhtinski, sinh ra tại Azerbaijan (Ai-déc-bai-gian) và từng “trúng vé số” đi Mỹ năm 1999, cho rằng việc bỏ chương trình xổ số này sẽ làm xấu hình ảnh nước Mỹ ở nước ngoài.
Thành viên Đảng Cộng hòa Donald Payne Jr. trả lời tờ Washington Post gần đây: “Chúng ta đang bàn về việc giúp 11 triệu người nhập cư trở thành công dân Hoa Kỳ hợp pháp, và tôi hết lòng ủng hộ việc này. Nhưng tại sao lại hủy bỏ chương trình mà hàng triệu người đang gửi gắm hy vọng. Tôi xin lỗi, tôi không thể chấp nhận được”.
“Tham gia chương trình xổ số là cách nhanh nhất để tôi có thể nhập cư vào Mỹ”, một sinh viên công nghệ người Pháp, nói với tờ Daily Nation. Trong khi đó, Mamina Ezra, người trúng vé số sau 11 lần thử vận may, nói cô cảm thấy vẫn còn sốc khi nghe đề xuất trên.
Trong khi đó, người sáng lập ra chương trình này, Thượng nghị sĩ Charles E. Schumer chính lại là người đưa ra đề xuất xóa bỏ “xổ số visa”. Trong một buổi hội thảo trên truyền hình gần đây, ông nói: “Tôi là một trong những cha đẻ của chương trình này. Tuy nhiên, nó đã đi chệch khỏi mục đích ban đầu, do vậy chúng tôi quyết định không thể tiếp tục duy trì nó”.
