Năm 2012, Mỹ tuyên bố “quay trở lại châu Á”, tăng cường sự hiện diện quân sự của Mỹ ở khu vực phía nam châu Á - Thái Bình Dương, đây chính là sự đáp trả của “chú Sam” đối với những hành động quân sự ngày càng leo thang của Trung Quốc tại khu vực biển Hoa Đông và biển Đông. Mỹ sẽ điều chuyển 60 % các chiến hạm của mình đến Thái Bình Dương, cho phép Mỹ nâng cao sự hiện diện quân sự gấp 3 lần so với hiện nay.
Hiện nay, Hoa Kỳ đang triển khai 60 – 70 tàu chiến và 200 – 300 máy bay tại các căn cứ quân sự của mình tại 2 nước đồng minh Nhật Bản, Hàn Quốc và ít nhất 2 tàu sân bay thường xuyên xuất hiện trên biển Thái Bình Dương. Theo sắc lệnh của Tổng thống Obama, hiện Mỹ đang tiếp tục gia tăng hiện diện quân sự tại Australia, Singapore, Philippines.
Thường xuyên có 2 tàu sân bay Mỹ hiện diện ở Thái Bình Dương
Tại Australia, quân số lực lượng hải quân đánh bộ Mỹ sẽ tăng lên 2500 quân, gấp 10 lần so với hiện nay và họ sẽ thường xuyên duy trì 4 tàu thường trực sẵn sàng chiến đấu ở Singapore. Mỹ còn xây dựng kế hoạch triển khai 500 quân cùng với một số lượng lớn máy bay trinh sát ở Philippines và xây dựng tại đây một trung tâm sửa chữa tàu thuyền lớn. Rất có khả năng, Philippines sẽ trở thành nơi đặt đại bản doanh của Trung tâm chỉ huy quân đội Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương trong tương lai.
Trả lời phỏng vấn của Đài phát thanh “Nước Nga tự do”, bình luận viên quốc tế Yuri Tavrovsky cho biết: Trong tình huống này, Trung Quốc đã bắt đầu cảm nhận được sức ép và vòng vây của Mỹ từ bốn phương tám hướng đang dần dần gia tăng. Lý do Mỹ tăng cường sự hiện diện quân sự tại châu Á - Thái Bình Dương là do sự ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc ở khu vực này, mà Mỹ quyết không để điều đó xảy ra.
Ông Yuri Tavrovsky chỉ ra, để đáp trả, Trung Quốc đang nỗ lực xây dựng lực lượng hải quân để làm đối trọng với Mỹ. Mấy năm qua, kinh tế Trung Quốc phát triển rất mạnh, khiến chính phủ Trung Quốc ồ ạt đầu tư, nâng cao sức mạnh quốc phòng. Tuy Trung Quốc có những lời nói hơi quá khoa trương nhưng hiển nhiên là họ nhận thức được rằng mình có đầy đủ sức mạnh để áp đặt ý chí lên các quốc gia láng giềng.
Trung Quốc đang ồ ạt phát triển lực lượng hải quân
Giáo sư Evgeni Khanna Aliyev – phụ trách viện nghiên cứu Đông nam Á, Trung tâm nghiên cứu châu Á - Thái Bình Dương Moscow phân tích, quan hệ Mỹ - Trung có khả năng sẽ tiếp tục căng thẳng, các nhà lãnh đạo mới của Trung Quốc sẽ không thỏa hiệp với Mỹ, họ sẽ xây dựng một lực lượng hải quân hùng mạnh làm đối trọng với Mỹ, mà Mỹ không muốn bị Trung Quốc chiếm mất vị trí độc tôn ở khu vực này. Ngoài việc duy trì địa vị bá chủ bằng cách tăng cường hiện diện quân sự trong khu vực, Mỹ còn hy vọng sẽ nắm quyền kiểm soát huyết mạch giao thông ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, xét trên góc độ này, Trung Quốc đang trở thành một chướng ngại rất lớn đối với Mỹ.
