- Tiêm chủng thần tốc giúp UAE khống chế thành công Covid-19
- Singapore chuẩn bị mở cửa lại kinh tế, sống chung với Covid-19
- Tiêm chủng thần tốc, số ca nhiễm Covid-19 tại Ấn Độ giảm mạnh
 |
Các quốc gia giàu có triển khai tiêm mũi vaccine Covid-19 tăng cường có thể khiến tình trạng bất bình đẳng vaccine trên toàn cầu |
Mỹ có kế hoạch tiêm vaccine Covid-19 tăng cường
Ngày 18-8-2021, Báo New York Times (Mỹ) đưa tin, tuần tới Chính phủ Mỹ có thể sẽ thông báo rằng người dân Mỹ cần được tiêm nhắc lại vaccine Covid-19 trong thời gian 8 tháng sau lần tiêm chủng gần nhất. Đây là một phần trong một chiến dịch có thể bắt đầu vào trung tuần tháng 9 tới.
Chiến dịch được cho rằng sẽ bắt đầu với những mũi tiêm nhắc lại đối với những nhân viên chăm sóc y tế và những người trong các viện dưỡng lão, tiếp theo là người cao tuổi, tất cả những người nằm trong số ưu tiên hàng đầu được tiêm chủng và cuối cùng là công chúng. Theo New York Times, các nhà chức trách Mỹ đang xem xét xem liệu mũi tiêm thứ 3 có cần phải cùng loại với 2 mũi tiêm đầu tiên hay không, đối với 2 loại vaccine Covid-19 của 2 Hãng dược phẩm Moderna và Pfizer. Những người đã được tiêm loại vaccine 1 liều Johnson & Johnson, vốn chiếm thiểu số tại Mỹ, cũng cần được tiêm bổ sung, tuy nhiên, cần có thêm thông tin cần thiết để đánh giá vấn đề này.
Trong khi đó, tờ Washington Post cũng đưa tin, việc tiêm nhắc lại vaccine Covid-19 sẽ không được tiến hành cho đến khi Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) thông qua. Một Ủy ban cố vấn của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Mỹ (CDC) dự kiến sẽ họp trong tuần tới để thảo luận về vấn đề này, mở đường sự phê chuẩn của FDA. Được biết, chỉ mới đầu tháng 7 vừa qua, FDA và CDC đã phát đi một tuyên bố chung nhấn mạnh rằng những người dân Mỹ đã được tiêm chủng không cần tiêm nhắc lại.
Theo quan điểm của các quan chức Nhà Trắng, Chính phủ Mỹ muốn chuẩn bị sẵn sàng cho bất kỳ biến chứng Covid-19 nào trong tương lai trong khi ưu tiên tiếp cận những công dân nước này còn lại chưa được tiêm chủng. Nhà Trắng cũng cam kết sẽ là đi đầu thế giới trong việc tài trợ vaccine ra nước ngoài, bao gồm việc mua và tặng 500 triệu liều vaccine do Pfizer và BioNtech sản xuất. Trong đó, 200 triệu liều sẽ được chuyển giao vào cuối năm nay và 300 triệu liều còn lại sẽ được giao vào nửa đầu năm 2022. Tổng thống Mỹ Joe Biden và các quan chức chính quyền Mỹ nói rằng họ đã viện trợ nhiều hơn so với các quốc gia giàu có khác cộng lại. Tuy nhiên, số lượng liều vaccine mà Mỹ chia sẻ vẫn còn thấp hơn nhiều so với hàng tỷ liều cần thiết để tiêm chủng cho phần còn lại của thế giới.
Nga, Israel, Đức, Pháp… triển khai tiêm liều bổ sung cho một phần dân số
Mặc lời kêu gọi từ phía Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), do lo ngại biến thể Delta, không chỉ Mỹ, nhiều quốc gia hiện đã cho triển khai kế hoạch tiêm liều bổ sung cho một phần dân số. Israel và Nga trong tháng 7-2021 đã thông báo bắt đầu triển khai chương trình tiêm chủng liều vaccine thứ 3 cho những người đã tiêm đủ từ 6 tháng trước, ưu tiên cho các đối tượng từ 60 tuổi trở lên. Đức đã đề xuất cho nhóm đối tượng người cao tuổi và người dễ bị tổn thương như người suy giảm miễn dịch được tiêm mũi vaccine thứ 3 từ ngày 1-9 tới. Pháp chủ trương tiêm mũi thứ 3 cho những người bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng, người mắc bệnh ung thư, người đang chạy thận nhân tạo và người cao tuổi.
Không chỉ các nước phương Tây, nhiều quốc gia sau khi nhận được nguồn viện trợ vaccine dồi dào từ phía Trung Quốc cũng đã khởi động chương trình liều tiêm thứ 3. Theo đó, Campuchia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) đều đã triển khai tiêm chủng hỗn hợp giữa một liều vaccine bổ trợ của Sinopharm hoặc Sinovac với 2 liều vaccine loại khác.
Có cần tiêm mũi vaccine Covid-19 thứ 3 dưới góc độ khoa học?
Tranh luận về việc có nên tiêm nhắc lại hay không đã manh nha từ những ngày đầu đại dịch xuất hiện. Nhưng do sự xuất hiện của các biến thể mới như Delta và Lambda, khiến nhiều quốc gia có số lượng ca nhiễm và tử vong cao khiến vấn đề này lại được đưa ra bàn luận.
Các nhà khoa học đang đặt ra rất nhiều câu hỏi về việc tiêm mũi vaccine Covid-19 thứ 3 nhằm tăng cường cho hệ miễn dịch, tuy nhiên hiện vẫn chưa có câu trả lời xác đáng. Trên thực tế, các loại vaccine mô phỏng quá trình nhiễm bệnh tự nhiên. Đối với một số bệnh như sởi, cơ thể sẽ sản sinh kháng thể duy trì suốt đời chỉ sau một lần lây nhiễm. Nhưng với những mầm bệnh khác như cúm hoặc uốn ván, miễn dịch có thể sẽ suy yếu dần theo thời gian.
Chính vì vậy, có những loại vaccine chỉ cần tiêm một liều nhưng có những loại vaccine sẽ cần tiêm nhắc lại sau một khoảng thời gian. Lần đầu tiên tiêm một liều vaccine chống lại một bệnh nhiễm trùng cụ thể, đó được gọi là liều chính. Cơ thể con người sẽ sẵn sàng hình thành phản ứng miễn dịch sau khi tiêm liều vaccine chính. Mỗi lần tiêm thêm liều vaccine chống lại cùng một bệnh, đây sẽ được gọi là liều vaccine tăng cường. Sau khi tiêm liều tăng cường, cơ thể sẽ tiếp tục sản sinh khả năng miễn dịch đã có từ mũi tiêm đầu tiên, thậm chí là mạnh hơn trước.
Virus SARS-CoV-2 liên tục đột biến, tạo ra những biến thể mới lây lan nhanh chóng, nguy hiểm hơn và làm ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ của vaccine. Vì vậy, giả thuyết tiêm thêm mũi vaccine bổ sung là hoàn toàn hợp lý, giúp người được tiêm phòng có khả năng phòng bệnh tốt hơn. Cho tới thời điểm hiện tại, mặc dù cơ quan y tế tại các nước chưa thể đánh giá toàn diện hiệu quả thực tế của liều vaccine thứ 3 bổ sung trong việc phòng ngừa các biến chủng SARS-CoV-2, nhưng những nguy cơ mà chúng đem lại về dài hạn trong cuộc chiến chống bất bình đẳng vaccine là hoàn toàn hiện hữu.
“Các quốc gia giàu có ngừng tiêm nhắc lại, ít nhất là đến tháng 9, khi các quốc gia nghèo gặp khó khăn trong việc tiếp cận với vaccine Covid-19. Các nước giàu đã tiêm trung bình khoảng 100 liều vaccine Covid-19/100 người, trong khi các nước thu nhập thấp - bị cản trở bởi nguồn cung thiếu hụt - chỉ cung cấp khoảng 1,5 liều/100 người. Chúng ta không thể và chúng ta không nên chấp nhận các quốc gia đã sử dụng hầu hết nguồn cung cấp vaccine toàn cầu và sử dụng nhiều vaccine hơn, trong khi những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới vẫn không được bảo vệ”.
Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus (Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới - WHO)
“Các quốc gia có thu nhập thấp vẫn không có đủ vaccine Covid-19 để tiêm một liều duy nhất cho những người dễ bị tổn thương nhất của họ. Việc Mỹ thực hiện tiêm tăng cường sẽ mở rộng khoảng cách giữa những người được tiêm và người không có vaccine để tiêm. Điều này thực sự sẽ kéo dài đại dịch cho toàn thế giới. Mỹ cần tập trung chú ý vào việc gửi nhiều liều lượng vaccine ra nước ngoài để ngăn chặn đại dịch Covid-19 tồi tệ hơn”.
Bà Jenny Ottenhoff (Giám đốc chính sách cấp cao về y tế và giáo dục toàn cầu tại ONE Campaign)
“Điều quan trọng hiện nay là cần phải phân phối lại và phân bổ gấp nhiều liều lượng cho các nhân viên y tế và các nhóm dân cư có nguy cơ cao ở các nước thu nhập thấp và trung bình để tiêm chủng cho thế giới và chấm dứt đại dịch này. Mỹ không chỉ tài trợ thêm liều vaccine trong thời gian ngắn mà còn gây áp lực lên các công ty dược phẩm trong việc chia sẻ công nghệ vaccine trên toàn cầu và mở rộng quy mô sản xuất ở các nước có thu nhập thấp và trung bình”.
Bà Carrie Teicher (Giám đốc Tổ chức Bác sĩ không biên giới Mỹ)
“Ngành Y tế Mỹ vẫn đang chờ theo dõi và chưa thu thập đủ bằng chứng thuyết phục để có thể ra quyết định liên quan tới vấn đề liệu có nên tiêm liều vaccine Covid-19 thứ 3 tăng cường hay không, cho đến khi có đầy đủ dữ liệu. Về dài hạn, nhiều nhà khoa học cũng lo ngại việc này sẽ làm gián đoạn quá trình phân bổ nguồn cung vaccine trên toàn cầu và trực tiếp đưa tới sự xuất hiện của nhiều biến chủng mới, đặc biệt từ các nước có thu nhập trung bình và thấp”.
Tiến sĩ Francis Collin (Viện Y tế Quốc gia Mỹ - NIH)
