- Sẵn sàng hy sinh quên mình trong công tác phòng, chống thiên tai
- Nắng nóng năm 2019 sẽ đến sớm, gay gắt hơn
- Khắc phục nhanh hàng loạt thiệt hại do hoàn lưu mưa bão gây ra
Tổng cục Khí tượng thủy văn, Bộ TN-MT thông tin, những năm gần đây, do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, diện tích băng ở các cực liên tục giảm và nhiệt độ trung bình toàn cầu liên tục tăng.
Theo báo cáo của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO), nhiệt độ trung bình toàn cầu đạt mức cao kỷ lục trong giai đoạn 2010-2019 và 5 năm gần đây có nhiệt độ cao nhất trong 140 năm qua.
Theo dự báo của Cơ quan Khí tượng vương quốc Anh (Met Office), năm 2020 sẽ là một trong những năm nóng kỷ lục, với nhiệt độ toàn cầu tăng có thể tăng 1,1 độ C.
“Đây là dấu hiệu cho thấy khả năng thiên tai khí tượng thủy văn năm 2020 sẽ khốc liệt, phức tạp, khó lường”- Tổng cục khí tượng thủy văn nhận định.
Mưa bão, lũ lụt năm nay được nhận định là khốc liệt và khó lường
Cụ thể như, từ đầu năm 2020 đến nay, nhiều hiện tượng thời tiết, khí hậu bất thường như: mưa to kèm dông lốc, mưa đá liên tục xảy ra ở các tỉnh phía Bắc vào các thời điểm rất hiếm khi xảy ra, thậm chí chưa từng xảy ra. Hạn hán, xâm nhập mặn tiếp tục diễn ra ở Nam bộ, Trung bộ.
Nhận định về diễn biến mưa bão năm 2020, Tổng cục KTTV cho biết, mùa bão năm 2020 trên khu vực Biển Đông có xu hướng hoạt động muộn hơn so với trung bình nhiều năm (TBNN).
Dự báo khả năng có khoảng 11-13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông, trong đó có khoảng 5-6 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Như vậy, số lượng bão năm 2020 dự báo ở mức xấp xỉ TBNN, tập trung nhiều ở khu vực Trung bộ và phía Nam trong những tháng nửa cuối năm 2020.
Còn về tình hình mưa lũ, mưa lớn sẽ tập trung nhiều vào giai đoạn cuối năm, tập trung ở khu vực Trung và Nam Trung bộ.
Tổng lượng mưa tại khu vực phía Tây Bắc Bộ từ tháng 6-9/2020 phổ biến ở mức xấp xỉ TBNN, riêng tháng 5 và tháng 10/2020 ở mức thấp hơn từ 10-25% so với TBNN cùng thời kỳ.
Lượng mưa ở khu vực Trung bộ có xu hướng thấp hơn TBNN vào đầu mùa (-20-40%), xấp xỉ TBNN vào giữa mùa và cao hơn TBNN vào cuối mùa.
Mùa mưa trên khu vực Tây Nguyên, Nam bộ có khả năng đến muộn hơn so với trung bình, do vậy tình trạng ít mưa và khô hạn còn tiếp diễn cho tới nửa đầu tháng 5/2020.
Đỉnh lũ năm các sông Bắc bộ phổ biến ở mức BĐ1-BĐ2, các sông suối nhỏ từ BĐ2-BĐ3, riêng hạ lưu sông Hồng tại Hà Nội và hạ lưu sông Thái Bình ở mức dưới BĐ1.
Trên các sông ở khu vực Tây Nguyên mùa lũ đến muộn hơn, các sông ở Trung bộ tương đương TBNN.
Đỉnh lũ năm 2020, trên các sông ở khu vực Trung bộ và Bắc Tây Nguyên ở mức cao hơn năm 2019. Đỉnh lũ năm vùng hạ lưu các sông ở Bắc Trung bộ ở mức BĐ1-BĐ2, xấp xỉ đỉnh lũ TBNN.
Thời gian xuất hiện đỉnh lũ năm 2020, trên các sông ở Thanh Hóa, Bình Thuận xảy ra vào tháng 8, 9/2020; trên các sông từ Nghệ An đến Quảng Bình và Tây Nguyên vào tháng 9, 10/2020; trên các sông từ Quảng Trị đến Ninh Thuận vào tháng 10 và 11/2020.
Nhận định về diễn biến hạn và lũ thời gian qua, Tổng cục KTTV thông tin, số liệu thống kê về các năm hạn nặng và lũ lớn trong khoảng 20 năm qua cho thấy, ở nước ta đã xuất hiện 10 đợt hạn hán trên diện rộng trong các năm 1993-1994, 1994-1995, 1995-1996, 1997-1998, 2001-2002, 2004-2005, 2006-2007, 2009-2010, 2015-2016 và 2019-2020.
Trong các năm kể trên, lũ lịch sử đã xuất hiện trên sông Đà năm 1996, sông Gianh, sông Thu Bồn năm 2007 và sông Hoàng Long năm 2017; lũ lớn diện rộng trên nhiều sông đã xuất hiện trong các năm 1996, 2002, 2005, 2006, 2008, 2010, 2016, 2017, cho thấy mối liên hệ nhất định giữa các năm lũ lớn xuất hiện vào mùa lũ ngay sau năm có hạn hán nặng.
Đặc biệt, trong 15-20 năm qua, xuất hiện 4 đợt hạn nặng với chu kỳ lặp lại khoảng 5 năm và sau đó đều xuất hiện lũ lớn diện rộng.
Với dấu hiệu thống kê như vậy, có cơ sở để nhận định về tính phức tạp theo hướng lũ lớn trên các hệ thống sông trong mùa lũ năm nay và năm 2021.
