Mối đe dọa “kép”

ANTĐ - Những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu do sự gia tăng của khí thải gây hiệu ứng nhà kính và sự phình to của các khu nhà ổ chuột là hai thách thức lớn đối với các đô thị đang phát triển nhanh tại châu Á hiện nay.

Lên tiếng tại Hội nghị cấp cao các thành phố châu Á đang diễn ra ở Singapore, Giám đốc Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) Helen Clark cảnh báo, các khu ổ chuột lớn và lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính tăng là mối đe dọa kép đối với các thành phố ở châu Á - Thái Bình Dương. Người đứng đầu UNDP cho rằng, nếu không giải quyết được mối đe dọa “kép” này thì đối tượng chịu tổn thương chính là người dân trong các đô thị, đặc biệt là người nghèo sống trong các khu ổ chuột. 

Cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế và sự di cư từ khu vực nông thôn ra thành thị thuộc loại nhanh nhất thế giới, châu Á đang đứng trước sự bùng nổ đô thị trong nhiều năm qua. Sự phát triển quá nóng của đô thị châu Á trong thời gian ngắn đã làm nảy sinh những vấn đề nghiêm trọng về quy hoạch, quản lý... cũng như đảm bảo các nhu cầu thiết yếu của đời sống đô thị hiện đại.

Các số liệu thống kê cho thấy, hiện hơn 50% trong 20 siêu thành phố hàng đầu thế giới với số dân từ 10 triệu người trở lên là ở châu Á. Báo cáo của Chương trình Định cư con người của LHQ (UN HABITAT) về hiện trạng các đô thị châu Á dự báo, trong tổng số 4,2 tỷ dân cư đô thị toàn cầu vào năm 2020 thì có tới 2,2 tỷ người sống ở các đô thị châu Á, chiếm khoảng 50% số dân toàn châu Á, và tỷ lệ này sẽ tăng lên gần 70% vào năm 2050.

Sự phát triển nhanh song thiếu bền vững của các đô thị châu Á đã dẫn tới nguy cơ dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu, đặc biệt là người nghèo sống trong các khu ổ chuột. 

UN HABITAT cho rằng, các thành phố không bền vững về xã hội đồng nghĩa với không bền vững về môi trường với nguy cơ dễ bị tổn thương đều liên quan trực tiếp đến số người nghèo ở đô thị. 

Ngân hàng Thế giới (WB) từng cảnh báo ngập lụt đô thị - một hậu quả trực tiếp từ biến đổi khí hậu - là một thách thức phát triển nghiêm trọng và ngày một gia tăng đối với châu Á.

Cộng đồng dân cư đô thị nghèo ở các nước châu Á sống tập trung đông đúc trong các khu ổ chuột tạm bợ dọc theo các con sông đặc biệt dễ bị tổn thương trước các tác động của biến đổi khí hậu. Châu Á dù đã đạt được tiến bộ lớn về giảm dân số đô thị phải sống trong các khu ổ chuột nhưng số người hiện còn phải sống trong các khu này vẫn còn hơn 550 triệu người, chiếm 50% dân số sống trong các khu ổ chuột toàn cầu.

Để vượt qua được thách thức “kép”, UNDP cho rằng, các thành phố châu Á cần hành động mạnh mẽ để giúp người nghèo đô thị thích nghi với biến đổi khí hậu, đồng thời nỗ lực giảm lượng khí thải. Bên cạnh đó, các nhà hoạch định chính sách ở các thành phố trong khu vực này cần hợp tác để đối phó với các thách thức khí hậu nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống đô thị cũng như cần quản trị đô thị tốt để đảm bảo phát triển đô thị bền vững, đặc biệt chú ý đến nhu cầu của người nghèo.