Trước khi diễn ra cuộc hội thảo này, Hà Nội đã tiến hành khảo sát tại 7 quận, huyện và 4 khu đô thị mới. Kết luận được rút ra là, việc triển khai quy hoạch chung xây dựng Thủ đô còn chậm so với kế hoạch, nhất là việc triển khai lập, thẩm định, phê duyệt các đồ án quy hoạch phân khu. Nhiều quận, huyện, thị xã chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong quản lý nhà nước về lập quy hoạch đô thị. Đặc biệt, chất lượng một số đồ án quy hoạch chi tiết chưa bảo đảm, dẫn đến phải điều chỉnh, thậm chí điều chỉnh nhiều lần, phá vỡ quy hoạch ban đầu và điều chỉnh thường nghiêng về lợi ích của chủ đầu tư. Trong bức tranh quy hoạch Hà Nội: có quy hoạch chưa thực hiện đã phải chỉnh sửa; có quy hoạch thì “ăn gian” cả chiều cao lẫn chiều rộng, thậm chí “ăn” cả vào khuôn viên cây xanh, các công trình công cộng, khu vui chơi giải trí, trường học... Xu hướng điều chỉnh quy hoạch các khu đô thị, khu nhà ở mới là tăng chiều cao công trình hoặc lấy đất khu vực dành cho công trình phục vụ cộng đồng đã gia tăng áp lực dân số lên hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Cũng bởi vậy, việc xem xét thấu đáo trách nhiệm của cơ quan tư vấn, thẩm định, trách nhiệm của chính quyền địa phương khi để xảy ra những bất cập về chất lượng quy hoạch là cần thiết! Một đại biểu HĐND phản ánh một thực trạng có chiều hướng gia tăng là điều chỉnh tăng tầng, tăng diện tích nhà ở thương mại, song ít khi điều chỉnh để xây dựng các công trình công cộng, hạ tầng xã hội. Dư luận đặt câu hỏi: Điều chỉnh quy hoạch kiểu đó để làm gì và có lợi cho ai?
Một chuyên gia nước ngoài về phát triển đô thị nhấn mạnh, nếu phát triển đô thị không được quản lý theo pháp luật, theo quy hoạch, thì hậu quả ngay trước mắt là gia tăng ách tắc giao thông, ô nhiễm, lụt lội, dân cư quá tải và những áp lực về an sinh xã hội. Vì sao quy hoạch đô thị quan trọng đến thế? Bởi vì: Méo mó đô thị, méo mó quy hoạch là rất khó nắn chỉnh.
