Hai bé gái đi lấy nước tại thành phố Sanaa của Yemen
Trong báo cáo công bố ngày 28-2 tại Geveva (Thụy Sĩ) về Tình trạng trẻ em trên thế giới năm 2012 với nhan đề “Trẻ em trong thế giới đô thị”, Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) cho rằng, tiến trình đô thị hóa ngày càng phát triển là không thể tránh khỏi. Cùng với tiến trình này chỉ trong vòng vài năm tới số trẻ em sinh ra và lớn lên ở các thành phố sẽ nhiều hơn ở nông thôn, chiếm khoảng 60% dân số gia tăng ở đô thị.
Theo số liệu của LHQ, dân số đô thị ở các nước đang phát triển đã tăng từ 680 triệu người năm 1970 lên tới 1,45 tỷ người năm 1990, rồi 2,6 tỷ người năm 2010 và sẽ tăng tới 3,9 tỷ người vào năm 2030. Dân cư đô thị tăng nhanh có thể là nhân tố tích cực để giảm mật độ dân cư ở nông thôn, nhưng phát triển kinh tế ở đô thị lại không đủ để tạo ra nhiều việc làm và thu nhập, đặc biệt là ở các nước đang phát triển nghèo.
Chương trình định cư con người của LHQ (UN-Habitat) cảnh báo gần 1 tỷ người hiện đang phải sống ở các khu ổ chuột tồi tệ ở các thành phố của các nước phương Nam với dân số ở những khu vực này tăng với tốc độ 25%/năm. Tình hình trên đáng lo ngại hơn ở các thành phố châu Phi, đặc biệt là khu vực sa mạc Sahara với hơn 2/3 trong tổng số 304 triệu dân cư đô thị phải sống trong các khu ổ chuột thiếu các tiện nghi về nước và điều kiện vệ sinh.
Trong 3 tỷ dân thế giới hiện sống tại đô thị, có 1 tỷ người sống trong các khu nhà ổ chuột không có nước sạch, cơ sở vệ sinh đầy đủ và nơi ở ổn định. Mỗi năm có 1,6 triệu cư dân đô thị, trong đó chủ yếu là trẻ em, bị tử vong vì phải sống trong tình trạng thiếu nước sạch và điều kiện vệ sinh tồi tệ.
Thế nên, theo UNICEF, những thành phố mới mọc lên trong tiến trình đô thị hoá mang lại cho trẻ em nhiều thuận lợi như trường học, bệnh viện và sân chơi, song cũng tạo ra sự chênh lệch lớn nhất về y tế, giáo dục và cơ hội giữa trẻ em. Tại các thành phố, nhiều nhu cầu cơ bản của trẻ em không được đáp ứng do cơ sở hạ tầng và dịch vụ không theo kịp với sự phát triển đô thị.
Phát biểu khi công bố báo cáo “Trẻ em trong thế giới đô thị”, Giám đốc điều hành UNICEF Anthony Lake cho rằng, khi nói về nghèo đói, người ta thường nhớ ngay đến trẻ em ở nông thôn song hiện có ngày càng nhiều trẻ em sống trong những khu nhà ổ chuột ở thành phố, nơi con người bị tước đoạt hết các dịch vụ cơ bản nhất và bị từ chối mọi quyền phát triển. Trẻ em sống tại nơi đây không còn cơ hội để phát triển, xã hội cũng sẽ mất đi nhiều lợi ích kinh tế mà những thế hệ trẻ em này có thể mang lại nếu được giáo dục tốt và khỏe mạnh.
Vì thế, UNICEF kêu gọi các chính phủ hãy coi trẻ em là trung tâm trong quy hoạch đô thị, mở rộng và cải thiện các dịch vụ cho mọi người. Trên phạm vi toàn cầu, UNICEF và Chương trình định cư con người của LHQ (UN-Habitat) trong 15 năm qua cũng đã xây dựng những thành phố thân thiện với trẻ em, trong đó lấy trẻ em là trung tâm của các chương trình đô thị với nhiều dịch vụ, nhằm tạo môi trường cho các em phát triển an toàn và khỏe mạnh.\
